Bizimle çalışmak ister misiniz? (Müracaat: Türkiye)

İLKER BİRBİL Sabancı Üniversitesi ve BolBilim.com

Yakında ABD Başkanı Obama görevinden ayrılıyor. Haliyle iç ve dış politikada neler yaptığı bugünlerde masaya yatırılıyor. Daha da yatırılacaktır. Yatırılsın.

Benimse aklımda Obama’nın bu yılın ocak ayında başlattığı bir girişim var: “Herkes İçin Bilgisayar Bilimleri.” Böyle bir girişim durduk yerde ortaya çıkmıyor tabii. ABD’de sadece 2015 yılında, yüksek teknoloji alanında dolgun maaşlı 600 bin pozisyon açık kaldı. Bir yanda işsizlik sorunu, bir yanda boş kalan pozisyonlar. Üstelik bir şeyler değişmezse gelecekte bu açık daha da büyüyecek. 2018 yılı itibariyle bilim, teknoloji ve mühendislik alanlarındaki işlerin yarısından fazlasının bilgisayar bilimleri ile ilgili alanlardan birinde olması bekleniyor. Hal böyle olunca, Obama’nın bu girişimi ile ailelerin, eğitimcilerin ve devletin birlikte hareket edeceği bir toplumsal hareket başlatıldı. Amerika’yı örnek verdim ama sadece orası değil. Onların peşi sıra, hatta daha önce, diğer ülkeler de benzer girişimlere soyundular.

Gelelim bize... Teknoloji aşinalığı, hele hele gençlerde, hızla artıyor. Orası tamam. Bankası, iletişimi, hastanesi, devleti bilgisayarlara geçeli yıllar oldu. Her geçen gün, istemediğimiz kadar veri birikiyor. O da tamam. Peki ya tüm bu gelişmelerin neticesinde ortaya çıkacak işgücü açığının farkında mıyız? İlla bilgisayar mühendislerinden, programcılardan bahsetmiyorum. Onlar da olsun tabii. Fakat biraz bilgisayar bilimleri, biraz da matematik hayatına sokmuş on binlerce insanı acilen bulmalıyız.
Yine de ikna olmadıysanız, müsaadenizle ilk akla gelen birkaç iş alanını sıralayayım. Ondan sonra eğitime ve yetenekli insanlara ne çok ihtiyacımız olduğuna siz karar verin.

Sağlık sektörü ile başlayalım. Sık gittiğiniz bir hastaneyi düşünün. Tetkikler, doktor ziyaretleri, ameliyatlar. Her hasta için tonla kayıt tutuluyor. Bu kayıtların incelenmesi ya da farklı tetkiklerin bir arada değerlendirilmesi için bilgisayar bilimlerinden anlayan insanlar lazım. Bu sayede belki bir hastanın hastanedeki geçmişine bakıp tavsiyeler hazırlanabilir veya herhangi bir bölgede baş gösteren salgın için herkese erken uyarı yapılabilir. Kısacası doktorların daha iyi teşhisler yapabilmeleri ve insanların daha sağlıklı olması için bir sistem kurulabilir.

Talihsiz bir yıl geçirse de ekonomimizin bel kemiklerinden biri şüphesiz turizm. Tıpkı sağlık gibi, turizmde de daha iyi kararlar verilebilmesi ve otellerdeki boş odaların azaltılması için pek çok şey yapılabilir. Örneğin ülkenin tüm otelleri için ortak bir platform kurulması ve zaman içindeki doluluk oranlarının düzenli takip edilmesi bir fikir olabilir. Geçmiş yıllara, hava tahminlerine bakarak önümüzdeki yıl neler yapmamız gerektiğini kestirebiliriz. Turistlerin neler beklediklerini, davranışlarını anlayabilirsek hizmet kalitesini yükseltebiliriz. Yeter ki bunları yapabilecek insanları bulalım.

Sırada kamu hizmetleri var. E-devlet ile hiç de fena olmayan bir başlangıç yapmış durumdayız. Artık arkasını getirmenin zamanı. Yapılacakların başında da açık devlet olmak geliyor. Yani devlet verisinin de demokratikleşmesi gerek. Aksi halde veri orada yatınca bize bir faydası yok. Onca verinin analizini bırakın, paylaşıma açılması ve düzenlenmesi için bile yeterli iş gücü henüz mevcut değil.

İşgücü açığı var. Hem de gani gani. Şimdi neler yapabiliriz onu konuşmalıyız. Ama önce aramızda. Devleti de konuşmaya hemen katarsak, ilk hamlesi hepimize tablet dağıtmak olur diye korkuyorum.

Kaygılı vatandaşlar birleşin! Okul müfredatlarına bilgisayar bilimleri ve hesaplama girsin diye tutturun. Öyle düzden bilgisayarı açma-kapama değil. Akıllı tahtalar, klimalı sıralara aldanmayın. Evet, etkileşimli eğitim kulağa hoş geliyor. Fakat aynı eğitimi, bilgisayar üzerinden verince özde fazla bir değişiklik olmuyor maalesef.

Ufak yaşlarda kodlama ve veri bilim pekala öğrenilebilir. Üstelik bu dersler son derece eğlenceli de olabilirler. Bizlerin ısrarı, eğitimcilerin desteği ve devletin hizmeti ile bu işi halledebiliriz.