İngiltere’nin yasadışı göçmenleri Doğu Afrika ülkesi Ruanda’ya gönderme planı parlamentodan geçti. İnsan hakları örgütleri ile BM başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluş plana tepki gösterdi.

Botlarda ölen tüm çocuklardan utanın
Fotoğraf: İHA

Dış Haberler

İngiltere hükümetinin ülkeye ‘yasadışı’ yollarla giren bazı sığınmacıları Doğu Afrika ülkesi Ruanda’ya göndermek için iki yıldır geçirmeye uğraştığı plan Avam Kamarası’nda onaylandı.

Kral 3. Charles’ın imzasından sonra plan yasalaşacak.

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası ile üst kanadı Lordlar Kamarası’nın onayından geçen Ruanda’nın Güvenliği Yasa Tasarısı’na (Ruanda Planı) ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Sunak, dönüm noktası niteliğindeki mevzuatın kabul edilmesinin, sadece ileriye doğru atılmış adım değil, göç konusundaki küresel denklemde köklü değişiklik anlamına geldiğini savundu.

‘ODAK NOKTAMIZ UÇUŞLARI BAŞLATMAK’

Ruanda Yasa Tasarısı’nı, savunmasız göçmenleri tehlikeli geçişler yapmaktan caydırmak ve onları istismar eden suç çetelerinin iş modelini kırmak için sunduklarını ileri süren Sunak, şu ifadeleri kullandı:

"Bu yasa tasarısının kabul edilmesi, bunu yapmamızı sağlayacak ve buraya yasa dışı yollardan gelirseniz burada kalamayacağınızı çok net şekilde ortaya koyacak. Şu anda odak noktamız (Ruanda’ya) uçuşları başlatmak ve bunu yaparken ve hayat kurtarırken önümüzde hiçbir engelin duramayacağı konusunda netim."

İngiltere İçişleri Bakanı James Cleverly de söz konusu mevzuatla, artık hükümetin Ruanda planlarına devam edebileceği ve İngiltere’de bulunmaya hakkı olmayanları ülkeden çıkarmaya başlayabilecekleri anlamına geldiğini kaydetti.

Ülkede göçmenleri Ruanda’ya sınır dışı edecek yasa tasarısı, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası arasında defalarca gidip gelmesinin ardından parlamentodan geçti. Tasarı, İngiltere Kralı 3. Charles’ın onayının ardından yasalaşacak.

Başbakan Sunak, dün yaptığı açıklamada, ülkedeki yasa dışı göçmenleri Ruanda’ya sınır dışı edecek uçakların 10 ile 12 hafta içinde kalkacağını söylemişti.

TARTIŞMALI ‘RUANDA PLANI’ NEDİR?

İngiliz hükümeti, Nisan 2022’de hazırlanan "Ruanda Planı" kapsamında, düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruanda’ya gönderme hedefini açıklamıştı.

Ülkede muhalefet, insan hakları örgütleri ile Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.

Kararın ardından Haziran 2022’de Ruanda’ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine, İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkeme’de yeni bir dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022’de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.

Mahkeme, temyiz yolunu da açık tutmuş, insan hakları savunucularının bu mahkemede açtığı dava sonucu 29 Haziran’da Ruanda planının yasalara uygun olmadığına karar verilmişti. Hükümet ise Temyiz Mahkemesi’nin kararını Yüksek Mahkeme’ye taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasım’daki kararında Ruanda’ya gönderilecek kişileri bu ülkede kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi riskler bulunduğunu belirterek planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.

Bunun üzerine Ruanda’yla 5 Aralık 2023’te yeni bir anlaşma imzalanmıştı.Bu anlaşmaya göre, İngiltere’nin Ruanda’ya gönderdiği düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek. Ruanda’daki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak söz konusu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruanda’nın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek. Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilebileceği güvenli ülke kabul edilecek. Ruanda’nın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamalar da hayata geçirilecek.

TÜRKİYE ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALIYOR

İngiltere İçişleri Bakanlığı verilerine göre 2018’den bu yana ülkeye yasadışı göçte önemli bir yükseliş kaydedildi.

2022 yılında ülkeye botlarla en çok giriş yapan Arnavutluk vatandaşları oldu.

Arnavutluk ile yapılan anlaşma uyarınca İngiltere, ülkeye vizesiz giren göçmenleri hızla geri göndermenin yanı sıra İngiliz Sınır Gücü görevlilerini Tiran Havaalanı’nda yasa dışı göçü ve organize suçu engellemek için konuşlandırabiliyor.

2023’te Afganistan ilk sırada yer alırken Türkiye üzerinden gelen göçmenler de üçüncü sıradaydı.

21 GÖÇMEN HAYATINI KAYBETTİ

Tasarının görüşüldüğü sırada Fransa ile İngiltere arasındaki Manş Denizi’ni geçmeye çalışan 5 göçmen hayatını kaybetti. Göçmenlerin Fransa’nın Wimereux sahilinden hareket ettikleri belirlenirken, sahilde görevli polis ekibi sayısı artırıldı.

Ocak ayında Manş Denizi’nden İngiltere’ye gitmeye çalışan 4 göçmen hayatını kaybetmiş, mart ayında ise 63 göçmen kurtarılmıştı. Geçen yıl, yaklaşık 30 bin göçmen Manş Denizi’ni geçerek Fransa’dan İngiltere’ye ulaştı.

Öte yandan Cibuti açıklarında göçmenleri taşıyan tekne alabora oldu. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) tarafından yapılan açıklamada, teknede 77 kişinin bulunduğu belirtilerek, kazada 16 kişinin hayatını kaybettiği, 28 kişiden ise haber alınamadığı ifade edildi.