Bu gidişle yiyecek ekmek bulamayız
TMO, un sanayicilerine sattığı buğdaya zam yaptı. Üreticiler de mazota, gübreye ve ilaca gelen zamlardan dolayı ekip biçemiyor. Tüm bunlar tüketiciye zam olarak yansıyacak.
Berkay SAĞOL
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası küresel buğday fiyatlarındaki rekor artışlar Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ithalat faturasını kabartınca, yurt içinde un sanayicilerine satılan ekmeklik buğday fiyatları artırıldı. Savaş öncesinde tonu 320 dolar civarında seyreden buğday fiyatları savaşla birlikte 450 doları aştı. Kabaran ithalat faturası sonrası TMO’nun değirmenlere ve fırıncılara ekmek fiyatlarının artmaması için ucuz fiyattan verdiği ekmeklik buğday fiyatları, 25 Mart itibarıyla yüzde 20 civarında zamlandı.
TMO’nun sattığı buğday ile 50 kiloluk bir un çuvalının faturası 210 TL iken 250 TL’yi aştı. Şu an aynı miktardaki bir çuval unun piyasadaki fiyatları ise 400 liraya dayandı.
Üreticiler ise mazota, gübreye ve ilaca gelen son zamlarla beraber ekip biçemezken buğday üretimi de her geçen gün daha da düşüyor.
Uşak’ın Ulubey ilçesinde bulunan İnay köyünde hayvancılık ile buğday ve arpa üreticiliği yapan 55 yıllık çiftçi Şerafettin Köse, gelen zamların üreticileri olumsuz etkilediğini söyledi. Yüksek fiyatlar nedeniyle toprağa gübre atamadığını belirten Köse, “Bir dönüm tarlanın işleme maliyeti 10 litre mazot. Benim 1000 dönüm tarlam var ve mazotun litresinin bu fiyatlarda olduğu bir dönemde işleme maliyetim çok yüksek. Bu bölgenin en büyük çiftçilerinden biriyim. Bu zamlara ben dayanamıyorsam hiç kimsenin dayanma ihtimali yok” dedi.
Bu sene hasatta çok az ürün aldığını vurgulayan Köse şunları söyledi: “Buğdayları bu sene yaşken biçtik ve hayvanlara saman yerine yem olarak kullandık. 1 çuval yem 300 TL. 1 litre çiğ sütün satış fiyatı maliyeti karşılamıyor. Bir dönüm arazinin hesabını yapamayan kişiyi Tarım ve Orman Bakanı yaptılar. Çiftçiyi, hayvancıyı komple bitirdiler. Bu gidişle iflas edeceğim. Hayvanlarımız hamile ve bu hayvanları kestirmeye kadar gideceğiz. Gelen zamlardan dolayı traktörümün birini garajdan dışarı bile çıkaramıyorum. Geçen seneye göre zararımız yüzde 150 arttı. Borçlarımız da bu oranda katlandı. Biçerdöver kullanıp saman da yapıyorum. Bugün biçerdöverin kontağına bastığında günlük 10 bin TL masrafı var. Bu maliyetler ile ne kazanabilirim?”
‘TÜKETİCİYE YANSIYACAK’
İnay Köyü Kalkınma Kooperatifi Başkanı Muammer Arıkan, un fabrikası için gelen buğdayın azaldığını dile getirdi. Arıkan, “Geçen sene yaşanan kuraklıktan dolayı bu sene zaten elimizde az buğday vardı ve depolayamadık. Bundan dolayı maddi sıkıntımız da oldu ve eksiği kapatamadık. Kalkınma kooperatifi olduğumuz için dışarıdan satın alamıyoruz sadece bölgedeki çiftçilerden aldığımız ürünlerle üretim yapmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl yine sıkıntı yaşayacağız. Çiftçiler mazot ve gübrenin pahalılığından dolayı ekinini yarıya düşürdü. Bu sene buğday konusunda yine sıkıntı yaşayacağız ve un üretimi düşecek. Böyle olunca bu durum tüketicilere yansıyacak. Daha fazla ithal edileceği için yine zam gelecek” diye konuştu.