Bu kamu zararına akıl sır ermiyor
Kamu işletmelerinde zarar büyüyor. Zarar eden kamu işletmesi sayısı 2017 yılında 16 iken 2020’de 28’e yükseldi. İşletmelerin bir yıllık zararı ise tam 11,5 milyar TL’ye ulaştı.
Nurcan GÖKDEMİR
Sayıştay Başkanlığı, 2021’in son gününde 2020 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Genel Raporu’nu açıkladı. AKP iktidarlarının bilinçli politikaları sonucu zarar ettirilen, varlıklarını yitiren, belli sermaye gruplarına peşkeş çekilen kamu işletmelerinde yaşanan büyük çöküş raporlarda ortaya konuldu. 2017’de zarar eden kamu işletmelerinin sayısı 16 iken 3 yılın sonunda 28’e çıktı. AKP iktidarlarında bu işletmeler sürekli zarar ederek bütçenin kamburuna dönüştürüldü.
Sayıştay denetçilerinin incelemeleri sonrası hazırlanan genel rapor kamu işletmelerinin içinde bulunduğu durumu gözler önüne serdi. Denetçiler rapor kapsamında kamu işletmelerini, “Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Özelleştirme Kapsam ve Programındaki Kuruluşlar, Mali Kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar” olarak tasnif ederek denetledi. Bankaların 2020 yılı dönem net kârı önceki yıla göre yüzde 66,9 oranında artarak 20,2 milyar TL’ye ulaştı. Bu artışta; net faiz gelirlerindeki, diğer faaliyet gelirlerindeki, net ücret ve komisyon gelirlerindeki artış etkili oldu.
VARLIK FONU’NDA ZARAR ETTİLER
Sayıştay’ın raporu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığını yaptığı Türkiye Varlık Fonu bünyesine alınan kârlı şirketlerin bilançolarındaki bozulmayı da gözler önüne serdi. Varlık Fonu’na devredildiği 2017 yılından önce kâr eden ÇAYKUR, BOTAŞ ve PTT’nin zararı her yıl arttı. 2016 yılında 82,1 milyon TL dönem kârı elde eden ÇAYKUR, 2020 yılında 547,2 milyon TL, 7,9 milyar TL kâr eden BOTAŞ, 2020’de 26,7 milyon TL, 216 milyon TL kârı olan PTT 740,9 milyon TL zarar etti.
HAVADA ZARAR BÜYÜK
En fazla zarar eden kamu işletmeleri şöyle (TL);
•TCDD: 3,8 milyar
•DHMİ: 2 milyar
•TCDD Taşımacılık AŞ: 1,3 milyar
•TÜRKŞEKER: 969,7 milyon
•PTT: 740,9 milyon
•ÇAYKUR: 547,2 milyon
•*TTK/Karadon: 455,7 milyon
•TEDAŞ: 357,4 milyon
•TTK/Kozlu: 308,7 milyon
•TTK/Üzülmez: 246,7 milyon
•Et ve Süt Kurumu: 222,9 milyon
•TTK/Armutçuk: 156,6 milyon
•TTK/Amasra: 119,7 milyon
•TÜRASAŞ: 109,7 milyon
•BOTAŞ: 26,7 milyon
•Sümer Holding: 24,6 milyon
•TTK Genel Müdürlüğü: 11,9 milyon
•Kule Verici Tesisleri: 8,8 milyon
•Vakıf Gayrimenkul: 3,3 milyon
•DOĞUSAN: 1,8 milyon
•Ziraat İşletme Yönetimi: 1,4 milyon
•Vakıf Enerji: 1,3 milyon