Bu ‘kaza’ ne ilk ne de son olacak
Bir çocuğun iş cinayetinde ölümüyle çocuk işçiliği bir kez daha gündemde. GİŞDER Başkanı Kutlu, fabrikaların durumuna dikkat çekti. Sosyolog Gürz, göçmen çocukların eğitimden koparıldığını söyledi.
Abidin YAĞMUR
Mersin’in Akdeniz ilçesinde, 15 yaşındaki Ula Kerem isimli çocuğun eşarbının narenciye paketleme makinesine takılması sonucu hayatını kaybetmesiyle çocuk işçiliği gündemde. Kerem’in yaşamını yitirmesiyle ilgili gözaltına alınan 2 şüphelinden 1’i tutuklandı.
Suriye uyruklu Ula Kerem’i kurtarmak isteyen Şehed El İbrahim de kolunu makineye kaptırarak yaralandı. İş yerinde küçük yaşta işçi çalıştırılması ve çocuğun ölümüyle ilgili başlatılan soruşturma kapsamında tesiste vardiya amiri olarak çalışan A.A. ve iş güvenliği uzmanı A.A. gözaltına alındı. Emniyet’teki işlemlerinin ardından adliyeye sevk edilen şüphelilerden vardiya amiri çıkarıldığı nöbetçi hakimlikçe tutuklandı, iş güvenliği uzmanı ise serbest bırakıldı. Öte yandan, iş yeri sahibi hakkında da gözaltı kararı çıkarıldığı öğrenildi.
GÜVENLİ DEĞİL
Çocuğun hayatını kaybetmesi ile tarımsal ürün işleme tesislerinde çalışan çocuklar ve göçmenler sorununu yeniden gündeme taşıdı. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre 2013-2020 yılları arasında 487 çocuk işçi hayatını kaybetti. 2021’in ilk 10 ayında 53 çocuk işçi ölümü tespit edildi. KGüvencesiz İşçiler Derneği (GİŞDER) Başkanı Abdülselam Kutlu, iş cinayetinin yaşandığı fabrikada inceleme yapacaklarını söyledi. Ula Kerem’in ölümüne neden olan olayla ilgili ayrıntılı bilgiyi o görüşmelerden sonra verebileceğini ifade eden Kutlu, ilk izleniminin kazanın makinelerdeki kusurlar nedeniyle yaşandığını söyledi: “Bantlarda sıkıntı vardı. Daha önce de kazalar oldu. O makinelerin değiştirilmesi lazım. Bant dönüyor bilyeler üzerinde. Meyve ya da sebze o bandın üzerinde insan eliyle seçiliyor. Makinelerin işçi güvenliğine uygun hale getirilmesi lazım. Fabrikada inceleme yapacağız.”
İş cinayetine kurban giden Ula Kerem’in okul çağında bir çocuk olması da sorunun bir başka boyutu. Tarım bölgelerinde yerleşen ve gündelikçi tarım işçisi olarak çalışan Suriyeli göçmenler arasında uzun süredir çalışma yapan sosyolog Ümit Gürz, göçmen çocukların tarım işçiliği için erkenden eğitimden koptuğuna vurgu yaptı: “Kırsal bölgelere yerleşen ailelerin çocukları 10-11 yaşında eğitimden kopuyor. Aileleriyl birlikte tarım işçisi olarak çalışmaya başlıyorlar. Burada çalışma bitince çalışmak için başka şehirlere gidiyorlar.”
"Türkiye’de şu an 3 milyon 700 binden fazla sığınmacı bulunmakta, bunun yaklaşık yarısını 18 yaş altı çocuklar oluşturmakta” diyen Gürz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Suriyeli çocuklar başta tarım, tekstil, sanayi olmak üzere birçok sektörde çocuk işçi olarak çalışmak zorunda kalıyor. En yaygın sektörlerden biri de tarım.”
İŞÇİLEŞME YAŞI 8
Gürz, sözlerini şöyle sonlandırdı: "Çocukların düşük ücretle uzun saatler kötü ve sağlıksız ortamlarda çalıştırılmaları, iş güvenliğinden yoksun olmaları, onları ciddi tehlikelerle baş başa bırakmakta. Savaştan kaynaklı ciddi travmalara maruz kalan çocukların ayrıca işçileşmeyle beraber beden ve ruh sağlıklarının bozulması ve trajik iş kazalarıyla hayatlarını kaybetmeleri kaçınılmaz. Yoksulluk ve işsizlik arttıkça hem zorunlu göç mağdurlarının hem de yerel halkın çocuklarının daha fazla sayıda ve çok küçük yaşlarda bazen bu yaş 7-8’e kadar düşmekte olduğunu saha çalışmalarındaki gözlemlerimize dayanarak belirtebiliriz. Tedbir alınmayıp yasalar uygulanmadığı sürece maalesef meydana gelen bu iş kazasına benzer trajik kazaların ortaya çıkması kaçınılmaz olacak."
►2013-2020 yılları arasında hayatını kaybeden çocuk işçi sayısı: 487
►Bu yılın ilk 10 ayında hayatını kaybeden çocuk işçi sayısı: 53