Bu üniversitelerde nasıl bilim yapılacak: Tel tel dökülüyorlar

Mustafa KÖMÜŞ 

Üniversitelerin faaliyet raporları AKP’nin akademiye yönelik politikalarının iflas ettiğini gösterdi. ‘Her ile üniversite’ politikasıyla ülkedeki her yere üniversite açan AKP’nin plansız şekilde hareket ettiği raporlarda kendine yer buldu. Üniversiteler hem öğrenci sayısından hem de üniversite sayısından şikâyetçi. Ayrıca fiziki yetersizlikler ve öğrenciler ile akademisyenler için sosyal imkânların yetersizliği en çok vurgulanan konular arasında yer aldı.

Özellikle İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) raporunda çok dikkat çekici tespitlere yer verildi. Raporda üniversiteye gelen öğrencilerin eğitim kalitesinin düşüklüğünden özerkliğin olmamasına kadar birçok önemli uyarı yapıldı.

Ayrıca akademisyenlerin ders yükünün fazlalığı ve düşük nitelik de üniversitelerin en çok şikâyet ettiği konular arasında yer aldı. Bazı üniversitelerde ise yerleşke için aydınlanma sorunu, iş güvenliği konularında eksiklikler olduğu belirlendi. 

EN İYİSİ SORUNLU 

Ülkedeki en iyi üniversitelerden olan Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bile istenilen nitelikte personelin olmamasından şikayet ediyor. ODTÜ raporunda öne çıkan tespitler şunlar oldu: “Maddi kaynaklardaki kısıtlılık. Derslik, laboratuvar ve teknolojik imkânlardaki kısıtlar. Personel istihdamı için yeterli sayıda kadro ayrılamaması ve istenilen nitelikte personelin istihdam edilememesi. İdari personele tahsis edilen lojmanların sayısının yeterli olmaması. Yeni teknolojilerin üniversiteye uyarlanmasının zaman alması.” 

KONTENJAN ŞİKÂYETİ 

En dikkat çekici tespitlerin yer aldığı İTÜ’nün raporunda ise yok yok. İTÜ raporunda bütçeden özerkliğe, vakıf üniversitelerinden öğrenci kontenjanının sürekli artırılmasına kadar birçok sorun vurgulandı. Raporda şu sorunlara yer verildi: “Bütçenin kısıtlı olması. Üniversite giriş sınavında üst sıralarda yer alan öğrencilerin sayısının az olması. Üniversitenin sağladığı sosyal imkânların ve barınma olanaklarının öğrenci sayısına oranla yetersiz olması. Öğrenci kontenjanlarının YÖK tarafından sürekli artırılması. Türkiye ekonomisindeki belirsizlik ortamının uzun dönem finansal planlama yapmayı engellemesi. Mali ve idari açıdan özerklik olmaması. Türkiye’de üniversitelerin sayısının artması. Vakıf üniversitelerinin sunduğu imkânların nitelikli akademisyen çekme ve kurumda kalmasını sağlama konusunda rekabet yaratması. Lise ve orta öğretim seviyesindeki eğitim kalitesinin düşmesi. Vakıf üniversitelerinin medya reklamları ve sağladığı öğrenci sosyal imkanları üzerinden yaptığı agresif rekabetin artması.” 

AYDINLATMA YOK 

Bu iki üniversite dışında en dikkat çekici sorunlar ise Gebze Teknik Üniversitesi’nin raporunda yer aldı. Rapora göre üniversite yerleşkelerinde aydınlatma sorunu var. Diğer öne çıkan bir problem ise iş güvenliğindeki eksiklikler oldu. Raporda şunlar yer aldı: “Bina eksikliği (Derslik, Ofis, Toplantı Salonu, Laboratuvar, Kongre Merkezi vb). Yerleşke içi aydınlatma sorununun bulunması. Bütçe ödeneklerinin yetersizliği. Araştırma Görevlisi kadrolarının sayıca yetersizliği. BAP Projeleri ve Döner Sermaye gelirlerinin yetersiz olması. İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının eksikliği. 

Bunun dışında bazı üniversitelerin faaliyet raporlarının zayıflıklar ve tehditler bölümünde yer alan tespitler şöyle: 

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi 

•Öğretim elemanı başına düşen ders yükünün fazla olması 

•Ortaöğretimde yaşanan sorunlar nedeniyle üniversiteye başlayan öğrencilerin bilgi birikimlerinin yetersiz olması 

•Bütçe kullanımının kısıtlı olması, mali özerkliğin ve yeterli bütçe imkânının bulunmaması, 

•Nitelikli öğretim elemanlarının üniversiteye kabulü ve tutulması hususunda sorunlar 

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi 

•Kampüslerde, öğrencilere yönelik sosyal alanların teknolojik ve fiziki altyapısında (internet bağlantısı, çalışma odası vb.) eksiklerin olması. 

•Bilimsel etkinliklere katılımı desteklemeye yönelik bütçenin yeterli olmaması. 

•Gelişen üniversite ihtiyaçlarına yönelik fiziksel olanakların yeterli olmaması. 

Dicle Üniversitesi 

•Altyapı eksiklikleri (bina, derslik, uygulama alanı, çalışma odası vs.), 

•Öğrencilerin mesleği ile ilgili uygulama alanlarının kısıtlı olması, 

•Araştırma gereçleri alımında bütçenin yetersizliği 

•Araştırma bütçelerinin kısıtlı olması ve dolayısıyla ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmalara verilen finansal desteğin yeterli olmaması, yayınların teşvik edilememesi. 

Karamanoğlu MehmetBey Üniversitesi 

•Hizmet içi eğitim faaliyetlerinin istenilen verimlilikte olmaması 

•Öğrenci merkezli eğitim konusunda sistematik bir yaklaşımın olmayışı 

•Doktora, uzaktan eğitim, çift anadal ve yandal programlarının istenilen sayıda olmaması 

Batman Üniversitesi 

•Akademik kadrodaki eksiklikler nedeniyle ders yükünün fazla olması sonucu eğitim faaliyetlerinin verimli olmaması, 

•Eğitim faaliyetlerinde öğretim üyesine yardımcı olacak personel sayısının (araştırma görevlisi, teknik ve idari personel) yetersizliği, 

•Öğrenci kulüplerinin ve aktivitelerinin olmaması 

•Kampüs ortamının yeterince oluşmamış olması 

Akdeniz Üniversitesi 

•Kontenjan artışları nedeniyle öğrenci sayılarındaki artışın nitelikli eğitimin önünde kısıt oluşturması 

•İdari ve akademik personelin bireysel ve kariyer gelişimini destekleyecek eğitim programlarının çeşitlendirilmesi ihtiyacı 

•Artan üniversite sayıları (nitelikli öğrencinin çekilmesinde yaşanılan güçlükler) 

Düzce Üniversitesi 

•Öğretim elemanı ders yükünün fazla olması 

•Bazı fiziki mekânların çağdaş öğretim yöntem ve tekniklerin kullanımına uygun olmaması 

•Artan öğrenci sayısına bağlı olarak fiziki alt yapının yetersiz olması 

•Alt yapı ve teknolojik olanakların sınırlı olması 

Hakkari Üniversitesi 

•Üniversiteye ait sosyal ve kültürel donatı alanlarının (yüzme havuzu, tenis kortu, halı saha vb.) yetersiz olması.  

•İlin dinamikleri gereği sosyal ve barınma imkânlarındaki yetersizlikler. 

•İdari personel sayısının yetersiz olması. 

Necmettin Erbakan Üniversitesi 

•Ana yerleşke olan Köyceğiz yerleşkesinde altyapı çalışmalarının henüz tamamlanmamış olması 

•Öğrenciler ile akademik ve idari personele yönelik sosyal imkânların yetersiz olması 

•Yurt dışına beyin göçü nedeniyle, nitelikli akademik personel sayısının azalması 

•Üniversite sayısının hızla artması nedeniyle, devlet üniversitelerine tahsis edilen mali olanakların sınırlı olması 

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi 

•Bilimsel yayın sayılarının istenen düzeylerde bulunmayışı 

•Bilimsel yayınların yayımlanacağı Üniversiteye ait bir yayınevinin bulunmaması 

•Dursun Odabaş Tıp Merkezi’nde bazı bölümlerin uzman yetersizliğinden kapalı olması 

•Programların öğrenci mevcuduna göre, derslik, atölye ve laboratuvarların kapasite ve sayısının az olması 

•Üniversite kampüs alanına ait bir master planın olmaması 

İstanbul Medeniyet Üniversitesi 

•Üniversite kampüsünün henüz tamamlanmamış olması 

•Yeteri kadar yetişmiş öğretim elemanın bulunmadığı dallarda eğitim verme isteği 

•İstanbul’da üniversite sayının artışı ve bu alanda yoğun rekabetin yaşanması 

•İstanbul’da geçim standardının yüksek olması buna karşın öğretim kadrosunun özlük haklarının yeterli düzeyde olmaması 

•Devlet üniversitelerinin idari ve mali bakımdan özerk olmaması 

Şırnak Üniversitesi 

•Laboratuvar ve atölyelerdeki araç-gereç eksikliği 

•Yabancı dilde eğitim veren bölümlerin bulunmaması 

•Şehirde sosyal imkânların yeterli olmaması 

•Şırnak ilinin yeterli altyapıya sahip olmaması