Burslu öğrencileri döviz vurdu

Berkay SAĞOL

Kamuoyunda ‘devlet bursu’ olarak bilinen Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim Görmek Üzere Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme (YLSY) Bursu’ndan faydalanarak yurtdışına çıkan öğrenciler, çok yüksek geri ödeme miktarıyla karşı karşıya kaldı. Döviz kurunun özellikle son 1,5 yıl içerisinde katlanarak artması öğrencilerin borçlarını ödenemeyecek rakamlara çıkardı. Öğrenciler döviz kurunun sabitlenmesini talep ediyor.

Önümüzdeki eylül ayında aylık taksit şeklinde geri ödemesini başlatacak bir öğrencinin yapılandırmasında, öğrenciye bir yıl boyunca ödeyeceği taksitlerin aylık miktarı 3 bin 578 Sterlin olarak bildirildi. Öğrenci, yapılandırma kapsamında bugünkü kur üzerinden aylık yaklaşık olarak 105 bin TL ödeme yapacak. Aynı öğrenci 2024 yılından itibaren bir yıl süreyle her ay 4 bin 771 Sterlin ödeme yapacak. Bu miktarda bugünkü kur üzerinden aylık yaklaşık 140 bin TL’ye denk geliyor. Öğrencilerin talebi ise geri ödemelere yönelik olarak döviz sabitlenme işleminin uygulanması.

MEB Yükseköğretim ve Yurt Dışı Eğitim Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılındaki faaliyet raporuna göre toplam 770 öğrenci borçlu ve davalı durumda. 2021 yılı faaliyet raporunda 611 öğrenci borçlu görünürken davalı öğrenci sayısı belirtilmedi.

İNTİHAR EDİYORLAR

Borç miktarları ve ödeme taksitleri insanları intihara sürüklüyor diyerek sözlerine başlayan YLSY Bursiyerleri Derneği (YLSYDER) Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Taner Çokyaşar, “Yaklaşık bir senedir borçların sabit döviz kuru üzerinden hesaplanması için uğraşıyoruz. Döviz kuru 6-7 TL bantlarından bir anda yükseldi ve Euro 25 TL’yi geçti, Sterlin ise 30 TL civarında. Milli Eğitim Bakanlığı burs programı kapsamında her yıl yurtdışına öğrenci gönderiyor. Önceki yıllarda 1000 öğrenci giderken bu sayı 300’lere kadar düşmüş durumda. Burs kapsamında iki yıllık master izni, dört yıl için ise doktora izni veriliyor. Masterda 3’üncü yıldan sonra, doktorada ise 5’inci yıldan sonra alınan burslar tazminata düşüyor. Öğrenciler tazminata düşünce sadece uzatılan yılın değil o güne kadar alınan bütün bursu geri ödemek zorunda kalıyor. Bu program kapsamında, öğrenciler eğitimini tamamlayınca Türkiye’ye geri dönerek yurtdışında kaldığı sürenin iki katı kadar çalışmak zorunda. Ancak o şekilde borç siliniyor. Eğer geri dönüp çalışmazsa yine tazminat ödemek zorunda kalıyor” dedi.

Devletin burs programı kapsamında yurtdışına çıkan öğrencilerin dönmesi için teşvik etmek yerine zorla döndürmeye çalıştığına vurgu yapan Çokyaşar, “Aileler arasında tartışma ve kavgalar çıkıyor çünkü burs programına başvuru yapılırken öğrenciye iki kişi kefil oluyor. Örneğin yakın zamanda Artvinli bir arkadaşımız Florida’da intihar etti. İntihar etmeden önce tazminata düştüğü için kendisine kefil olan ablası aranıyor ve borcu ödemesi isteniyor. Ablası reddi miras davası açarak bu borçtan kurtuldu. Bu hiç güzel ve arzu edilen bir şey değil. Anadolu’da bunun anlamı kardeşliği reddetmektir. Devletin bunu yaptırmak zorunda bırakması çok acı. Bizler 2006 yılında kanunun tekrar çıkmasını istiyoruz. Ödeme yapılan günkü kura borcun ay ay olarak sabitlenmesini ve tazminata düşmüş olan kişilerin borçlarının o şekilde hesaplanmasını talep ediyoruz. Bunun yanı sıra son yıllarda doktorayı bitiremeyip başarısız olanları devletin işe almadığını görüyoruz. İşe girebilenler var ama giremeyen kişilerde var. Böyle olunca daha da borcu tazminata düşen kişi için daha da işin içinden çıkılmaz bir durum oluşuyor. Bu sorunların hepsinin çözümü sabit kur” diye konuştu.