Bütçe alt üst
Meclis’e sunulan bütçe teklifi, enflasyonun yarattığı tahribatı gözler önüne serdi. Temmuz ayında yukarı çekilerek 308,4 milyar lira olması tahmin edilen gelir vergisi tutarının 29,1 milyar lira artması bekleniyor.
Ekonomi Servisi
TBMM’ye sunulan 2023 yılı bütçe kanunu teklifinde, 2023 vergi geliri beklentilerinin yanı sıra 2022 yılındaki vergi geliri gerçekleşme tahminlerine de yer verildi. Bütçe kanunu teklifinde ise bu yılki vergi gelirlerinin 2 trilyon 602 milyar lira olarak gerçekleşeceği tahmin edildi.
1 trilyon 430 milyar lira olacağı öngörülen, daha sonra temmuz ayında ek bütçe ile 2 trilyon 514 milyar liraya çıkartılan vergi geliri beklentisinin, Meclis’e sunulan bütçe teklifinde yılsonunda 2 trilyon 602 milyar lira olarak gerçekleşeceği tahmin edildi.
Vergi gelirlerindeki artış 1 trilyon 172 milyar liraya ulaşacak. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre yüksek enflasyon dolayısıyla yurttaş bu yıl yaklaşık 1,2 trilyon lira daha fazla vergi ödemek zorunda kaldı.
TAHMİNDEN 29,1 MİLYAR TL FAZLA GELİR VERGİSİ
Yurttaşın artan vergi yükü 2023 yılı bütçe teklifine de yansıdı. Ücretlerden yapılan kesintiyi de kapsayan gelir vergisi beklentisi yılsonunda 337,5 milyar liraya çıktı.
Böylece 2022 yılsonu için 308,4 milyar lira olarak tahmin edilen gelir vergisi tutarının 29,1 milyar lira artması bekleniyor. Yılın ilk 9 ayında 238,4 milyar lira gelir vergisi toplandı.
Enflasyon vergisi en fazla ithalde alınan katma değer vergisinde (KDV) hissedildi. Geçen yıl 261,9 milyar lira olan ithalde alınan KDV’nin, başlangıçta bu yıl 290,8 milyar lira olacağı öngörüldü. Ancak yılsonu gerçekleşmesinin 594,4 milyar liraya ulaşacağı tahmin edildi. İthal mallardan alınan KDV’de geçen yıla göre 303,6 milyar liralık artış yaşanacak.
Özel tüketim vergisinden (ÖTV) 2021 yılında 207 milyar lira gelir elde edilirken, 2022’de başlangıçta 220,8 milyar liralık gelir tahmini yapıldı. Ek bütçe ile bu tahmin 378,1 milyar liraya yükseltilse de bu yılın sonunda ÖTV gelirinin 385 milyar lira olarak gerçekleşmesi bekleniyor.
Yılbaşındaki hedefe göre 164 milyar lira daha fazla ÖTV geliri elde edilecek. 2023 yılında ise ÖTV gelirlerinin yüzde 33 oranında artışla 512,6 milyar liraya ulaşması öngörülüyor.
Alkollü içkilerden alınan ÖTV gelirleri geçen yıla göre yüzde 76 oranında artışla 22,9 milyar liradan 40,3 milyar liraya çıkacak. 2023 yılında ise bu yılki gerçekleşmeye göre yüzde 37,7 artışla 55,5 milyar liralık gelir öngörülüyor.
Tütün mamullerinden alınan ÖTV gelirleri 2021 yılında 67,7 milyar lira iken, başlangıçta bu yıl 70,6 milyar öngörüldü, ek bütçe ile de 87,6 milyar lira olarak revize edildi.
Yılsonu gerçekleşmesinin, geçen yıla göre yüzde 41,8 artışla 95,9 milyar lira olması bekleniyor. Gelecek yıl da yüzde 31,3 artışla 126,1 milyar liralık gelir öngörülüyor.
Ocak-Eylül döneminde 278,8 milyar lira tutarında ÖTV geliri elde edildi. Bu gelirin 101,4 milyar lirasını motorlu taşıtlardan alınan ÖTV oluştururken 29,4 milyar lirasını içkiden, 70,2 milyar lirası da tütün ürünlerinden toplanan ÖTV oluşturdu.