Büyük depremler adım adım yaklaştı

DİLARA ŞİMŞEK

Son günlerde art arda yaşanan 5 ve üzeri depremler ülkenin bir deprem ülkesi olduğunu hatırlattı. Son olarak dün Manisa Saruhan merkezli gerçekleşen 5.5 büyüklüğündeki deprem, İzmir, Aydın, Kütahya Uşak, Balıkesir, Çanakkale ve Bursa’da da hissedildi. Depremde can kaybı meydana gelmezken bazı binalarda çatlaklar oluştu. Afet Uzmanı ve Akademisyen Dr. Kubilay Kaptan ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz, son günlerde meydana gelen depremleri değerlendirdi.

Dr. Kaptan, son 2-3 ay içerisinde yaşanan 5 ve 5.5 büyüklüğündeki depremlerin beklenen büyük depremlerin olma olasılığını artırdığını belirtti: “İstanbul, İzmir, Bursa, Çanakkale ve güneydoğu bölgesindeki illerimiz için 6-7 büyüklüğü arasında bir deprem bekleniyor. Son zamanlarda gerçekleşen depremler de bu bahsettiğimiz büyük depremlerin olma olasılığını artırdı. En büyük korkum Bursa. İstanbul depreme bir hazırsa Bursa sıfır hazırdır.”

Ülkenin deprem fırtınasına girdiğini vurgulayan Dr. Kaptan, “Deprem istatistiklerine bakıldığında düzenli olarak bazen bir deprem fırtınası girildiği görülür. 1999 ve 2003 yılında da böyle bir fırtınaya girildi. Yay geriliyor ve bir yerlerde enerji açığa çıkmak zorunda. Enerjinin boşalması için bu depremler oluyor. Bütün bir rahatlama için gereken enerji hâlâ boşalmış değil” dedi.

HASAR VE CAN KAYBININ 3 ANA SEBEBİ VAR

Ufak depremlerde bile ülkede hasar ve can kaybı yaşandığına dikkat çeken Dr. Kaptan, hasar ve can kaybı olmasının 3 ana sebebini şöyle açıkladı:

“Binalar çok kötü. Deprem yönetmeliğinden sonra kötü binalar yapılmaya devam ediyor. Denetim eksikliği çok büyük.
İnsanlar ne yapacağını bilmiyor. Yaşadığımız 99 deprem milat olarak gösterildi. Hâlâ deprem sırasında insanlarımıza ne yapılacağı öğretilmedi.

Haberleşme, ulaşım gibi konulara bugün önem verilmediği için can kaybı ve sonrasında mal kaybını artıracak şekilde kötüleşmiş vaziyette. Birimlerin koordine olamaması, hâlâ tam olarak yerlerden nokta atışı alamamız maalesef hasarı, kaybı artırıyor.”

Öte yandan Dr. Kaptan, barajların ve büyük sanayi yapılarının yüzde 95’inin deprem bölgesinde olduğunu; önlem alınmazsa büyük hasarların gerçekleşeceğini kaydetti.

HAZIR DEĞİLSENİZ DEPREM SİZİ VURUR

Prof. Dr. Tüysüz, depremlerin şaşırtıcı olmadığı önemli olanın ‘hazır olmak’ olduğunu vurguladı ve ekledi: “Doğa hiçbir zaman düzenli davranmıyor. Türkiye’de bilinen 500 tane diri fay var. Dolayısıyla herhangi bir yerde bu tür depremler olursa bizim için şaşırtıcı değil. Büyük deprem beklenen yerler var. Bunlardan bir tanesi Marmara, Bingöl Yedisu, Doğu Anadolu fayı, Hatay Ölüdeniz fayı, ve batı anadolunun çoğu kısmı deprem beklediğimiz yerler, oralarda da yakın zaman deprem olsa şaşırtıcı olmaz. Önemli olan hazır olmak. Faylarla uğraşmak yerine hazır değilseniz deprem sizi vuruyor.”

VEBAL ÖNLEM ALMAYANLARIN OMUZLARINDA

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şubesi son günlerde meydana gelen depremlerle ilgili açıklama yaptı. Açıklamada 1999 depreminden sonra yol kat edilmediğini vurgulandı:

“Türkiye alarm veriyor. Yapı stokumuz güvenli değil; büyük bölümü güçlendirilmeli ya da yıkılıp yeniden yapılmalı. İnsan hayatına değer vermediğinizin, kentleri betonlaştırarak oradan doğacak rantı önemsediğinizin farkındayız. Ancak şunu bilmenizi isteriz ki, bugün bütçe olanaklarının deprem önlemleri için kullanılmasının getireceği yük, olası bir İstanbul depreminin ortaya çıkaracağı ekonomik yıkımın yanında yok hükmünde kalacak. Yaşanacak acıların vebali önlem almayanların omzundadır.”