Buzlar çözülüyor
Tahran’dan Riyad’a 7 yıl aradan sonra ilk kez üst düzey bir ziyaret gerçekleşti. Washington, Tahran’dan Kremlin’e silah satmamasını isterken İran ise Irak’taki milislerine “ABD’ye saldırmayın” talimatı verdi.
Çin’in arabuluculuğunda Suudi Arabistan ile İran arasındaki normalleşme sürecinde tarihi adımlar atılıyor. 7 yıl aradan sonra Tahran’dan Riyad’a ilk üst düzey ziyaret gerçekleşirken, iki ülkenin askeri yetkilileri Moskova’daki güvenlik konferansında bir araya geldi. Ortadoğu’da dengeler değişirken, mahkûm takası anlaşmasının ardından Tahran’dan Rusya’ya silah satmamasını istediği iddia edilen ABD’nin görüşmelere sessiz kalması dikkat çekti.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran-Riyad arasında 7 yıl sonra ilişkilerin yeniden kurulmasının ardından ilk kez Suudi Arabistan'a gitti. İran resmi haber ajansı IRNA'ya göre, Abdullahiyan, beraberindeki üst düzey heyetle Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a gitmek üzere Tahran'dan ayrıldı. İranlı Bakan Abdullahiyan’ın bir günlük ziyareti kapsamında mevkidaşı Faysal bin Ferhan başta olmak üzere üst düzey Suudi yetkililerle bir araya gelmesi bekleniyor.
Abdullahiyan'ın ziyaretinde İran ve Suudi Arabistan arasındaki ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel meseleler ele alınacağı kaydedildi. Ziyaretle eşzamanlı olarak İran'ın Riyad Büyükelçisi olarak atanan Ali Rıza Enayeti de Suudi Arabistan'daki görevine resmen başlayacak.
MOSKOVA’DA GÖRÜŞME
İran ile Suudi Arabistan’ın dışişleri bakanları, nisan ayında Çin’in arabuluculuğunda bir araya gelmiş, görüşmenin ardından iki ülke karşılıklı olarak büyükelçilikleri tekrar açma, uçuşları yeniden başlatma ve işbirliğini ilerletme kararı almıştı.
Öte yandan İran Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Aziz Nasırzade ile Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Talal bin Abdullah el-Uteybi, Rusya’da düzenlenen Moskova Uluslararası Güvenlik Konferansı'nın oturum aralarında görüştü. Görüşmede iki taraf arasında askeri ataşelerin "mümkün olan en kısa sürede" atanması konusunda anlaşmaya varıldı.
ABD’nin küresel rakibi Çin’in arabuluculuğunda başlayan normalleşme adımlarına Washington’ın sessiz kalması ise dikkat çekti. Washington’ın yakın müttefiki Riyad ile Tahran arasında, Pekin öncülüğünde gerçekleştirilen normalleşme adımlarına ABD’nin sessizliği “Beyaz Saray’ın Kremlin’e karşı savaşında tavizler verdiği” şüphelerini akla getirdi. Tahran ile yapılan mahkûm takası anlaşmasının ardından, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken “İran’a genel yaklaşımımız değişmedi” açıklaması yapmış, Ardından İran'ın nükleer programının kontrol altına alınması için taraflar arasında yapılan dolaylı görüşmelerde, Washington'un Tahran'dan Rusya'ya İHA ve yedek parça satışını durdurmasını istediği iddia edilmişti.
***
‘ABD ASKERİNE SALDIRMAYIN’ İDDİASI
İran ile ABD arasında tutuklu takası ve Tahran'ın dondurulmuş milyarlarca dolarlık varlıklarının serbest bırakılması süreci devam ederken İran'ın Irak'taki milis gruplara ABD güçlerine saldırılardan kaçınma çağrısı yaptığı öne sürüldü. Londra merkezli el-Arabi el-Cedid sitesinin üst düzey Iraklı kaynaklara dayandırdığı haberine göre, İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, 15 Ağustos’ta Irak’a gerçekleştirdiği gizli ziyarette İran destekli milis liderleriyle bir araya gelerek “İslami direnişin koordinasyon kurulu içindeki liderlerini, ABD'ye ve küresel koalisyon güçlerine karşı tüm askeri operasyonları durdurmaya” çağırdı.