Çalışma bakanı sendika şart diyordu: 100 işçiyi kovan patrona ceza yok!
Çalışma Bakanı Bilgin’in “Emekçiyi sermayeye ezdirmeyeceğiz. Sendika şart” açıklamasından bir gün sonra Mas-Daf işvereni sendikalı 100 işçiyi tazminatsız kovdu. Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlü işçiler öfkeli.
Rıfat KIRCI
Çalışma yaşamının yakıcı sorunları ücret düşüklüğü, ağır çalışma koşulları, iş kazaları ve güvencesizlik. Çözüm adresi olarak gösterilen sendikalarda örgütlenmek ise neredeyse imkansız. İşverenler önce itiraz davaları açarak sendikaların yetkisini reddediyor, yıllar süren davalar ardından ise toplu işten çıkarma yoluna gidiyor. Son olarak Düzce’de faaliyet gösteren Mas-Daf fabrikasında benzer bir durum gerçekleşti. Sendikalaşan 100 işçi tazminatsız işten atıldı.
Mas-Daf fabrikası pompa ve yangın söndürme sistemleri üretiyor. Fabrikada ücretler düşük, çalışma koşulları ağır ve yoğun bir üretim baskısı mevcut. İşçiler bu nedenle Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlendi. Örgütlenme tamamlandıktan sonra sendika Çalışma Bakanlığı’na başvurarak toplu sözleşme yetkisi başvurusunda bulundu. Bakanlık, sendikanın çoğunluğu örgütlediğini ve fabrikada Birleşik Metal-İş Sendikası’nın yetkili olduğuna dair belge verdi. İşveren ise Çalışma Bakanlığı’nın verdiği yetkiye karşı itiraz davası açtı.
DAVA SÜRECİ UZUN
Dava 1 yıldır görülüyor. Süreç uzatılıyor. Sendika yerel mahkemenin süreyi kasten uzattığını belirtiyor. Bu nedenle de işçiler 21 Temmuz’da eylemlilik süreci başlattı. İşçiler üretime devam etti ancak mesai saatleri bittikten sonra fabrikayı terk etmeyerek burada kalmaya başladı. İtiraz davalarının “Hukuk işletilmez hale getirildiği için yıllarca sürdüğünü” belirten işçiler işverenden sendikayı tanımasını ve toplu sözleşme talep etti. Bunun üzerine işveren sendikadan istifa etmeleri karşılığında işçilere yüzde 30 zam yapacağını belirtti. Ancak bu teklif reddedildi.
Eylemler sırasında işveren fabrikayı terk etmeyen işçileri fabrikaya kilitledi. Tuvaletleri kapattı. Eylemi sonlandırmak için girişimlerde bulundu. Kararlı bir şekilde devam eden eylemler üzerine ise işveren dün fabrikayı terk etmeyen 100’e yakın işçinin tamamının işten atıldığını tebliğ etti. Gerekçe olarak ‘ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık’ gösterildi ve tazminatların ödenmeyeceği bildirildi. Fabrika önüne jandarma ve polisle yığınak yapıldı. Bunun üzerine işçiler fabrikadan çıktı. Mas-Daf işvereni 2010 yılında da 112 işçiyi sendikalaştığı için işten çıkarmıştı.
YAŞAM HAKKI TANIMADI
Düzce’de bulunan fabrikalardaki işçiler Birleşik Metal-İş Sendikası Kocaeli Şubesi’ne bağlı. Şube Başkanı Talat Çelik bugün fabrika önünde direnişe başlayacaklarını belirterek şu açıklamada bulundu: “Bu işveren yıllardır böyle yapıyor. Nasıl olsa her yaptığı yanına kâr kalıyor. Biz dava açıyoruz, sendikal tazminat alıyoruz, iş yerinin suçunu ortaya koyuyoruz ama işveren bir yaptırım olmuyor. Devletin bütün imkânlarını bu manada kullanıyor. Biz artık öfkeliyiz. Nasıl eylemler yapacağımızı konuşacağız. Bizi gözaltına mı alıyorlar, tutukluyorlar mı, cezaevine mi atıyorlar? Ne yaparlarsa yapsınlar.”
İşçilerin artık tahammül sınırının dolduğunu aktaran Çelik, “Tazminatsız attı arkadaşlarımızı. Üretim devam etti. Ne yapmış arkadaşlarımız? Demokratik hakkını kullanmış, örgütlenmiş, eylem yapmış. Yetkiye itiraz davaları yıllarca sürüyor. Arkadaşlarımızın ne ekonomik olarak ne de fiziksel mecalleri kalmadı. Ne yapalım? Arkadaşlarımıza yaşam hakkı tanımadılar” diye konuştu.
Talat Çelik, Birleşik Metal-İş Sendikası Kocaeli Şube Başkanı
YASALAR İŞVERENİ KORUYOR
Birleşik Metal-İş Sendikası’nın açıklaması şu şekilde: “Mas-Daf’da 2021’in Eylül ayında Bakanlık tarafından tescillenen yetkimiz hâlâ yerel mahkeme aşamasında sonuçlanmayı bekliyor. İşçilere önce fabrikanın tatil ilan edildiği bildirildi, ardından fabrikada çalışan tüm işçilerin işten çıkarıldığı mesajları gönderildi. Mas-Daf işçileri 12 yıldır Düzce’de bir onur mücadelesi veriyor. 2010’da 112 işçiyi tazminatsız olarak işten çıkaran Mas-Daf patronları, bugün itibariyle fabrikadaki sendika üyesi yaklaşık 100 işçiyi işten çıkardı. Mas-Daf’da yaşananlar bir kez daha gösteriyor ki, ülkemizde yasalar sadece işverenleri koruyor. Mahkemeler tarafından işçi düşmanlığı tescil edilen Mas-Daf patronu gözünü bile kırpmadan suç işlemeye devam edebiliyor.”
ÜLKENİN KÖKLÜ BİR DÖNÜŞÜME İHTİYACI VAR
Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, Mas-Daf’ta yaşananlara sert tepki gösterdi. Emekçilerin artık sadece toplu sözleşme değil bir demokrasi mücadelesi verdiğini aktaran Serdaroğlu “12 yıl önce yaşanan durumdan kaynaklı olarak arkadaşlarımız bütün davaları kazandılar. Ama işveren bu kadar hukuksuz işlerin sonucunda en ufak bir ceza bile almadı. Sadece tazminat vermek durumunda kaldı ama iş arkadaşlarımızın tamamı işsiz kaldılar. Ondan sonraki süreçte söylediği şeylerin hiçbirini yerine getirmedi” dedi. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’in “Emekçiyi sermayeye ezdirmeyeceğiz. Sendika şart” sözlerini de değinen Serdaroğlu şöyle konuştu: “Biz bu hükümetten ümidimizi kestik. Söyledikleri şeyin, oturdukları koltuğun bilincinde değiller. Bizim için önemli olan, olabildiğince kısa süre içerisinde artık bu mantıktan bu ülkenin kurtulması. İşçilerin özgürce örgütlenebileceği, toplu sözleşme yapabileceği, uluslararası hukuka uygun bir şekilde işçilerin işyerlerinde çalışabileceği bir düzen kurulabilmesi için yeni bir mücadeleye girmeye, siyasi arenada da yeni bir değişime ihtiyaç var.”
Adnan Serdaroğlu, Birleşik Metal-İş Genel Başkanı
İktidarın tamamen sermaye güdümünde olduğunu aktaran Serdaroğlu “Sermayeyi mutlu edecek her şeyi yapıyorlar. Mahkemelerin yıllarca sürmesi konusunda ne Adalet Bakanlığı bir adım atıyor ne Çalışma Bakanlığı. Hükümetten ümidimizi kestik ama gelecekten ümidimizi kesmedik.”
SENDİKA HAZIMSIZLIĞI HER YERDE
İstanbul Esenyurt’ta bulunan Güney Kore merkezli teknoloji devi Samsung’a üretim yapan Sunny Atmaca Bilgisayar işvereni sendikalı 20 işçiyi işten attı. İşveren küçülmeye gittiklerini öne sürdü.
Sunny Atmaca firmasında işçiler Hak-İş’e bağlı Özçelik-İş’te örgütlendi. Kısa sürede Bakanlık’tan yetki belgesi alındı. Yetki alınması üzerine işveren 20 işçiyi işten çıkardı. 60 işçi izne çıkarıldı. İşçiler her gün 16.00 ve 18.00 saatleri arasında Atmaca Bilgisayar önünde eylem yapıyor.
Sendikal örgütlenmeyi engellemeye çalışan bazı firmalar şöyle:
•Manisa’da Elginkan Holding bünyesindeki Serel fabrikasında işçilerin sendika değiştirmesi üzerine işi durduran işveren, dün üretime yeniden başlandığını duyurdu.
•Manisa OSB bölgesinde bulunan Termokar fabrikasında çalışan işçiler, Birleşik Metal-İş Sendikası’nın aldığı yetkiye karşı işverenin açtığı davanın 4 yıldır sürmesi üzerine direnişe başladı. Sendikanın işveren tarafından tanınması için fabrika önündeki yapılan eylemler 1 haftayı geride bıraktı.
•Gebze’de faaliyet gösteren Smart Solar fabrikası işçileri Birleşik Metal-İş Sendikası’nın Bakanlık’tan aldığı yetkiye itiraz eden firmalar arasında. İtiraz davası 1 yıldır devam ediyor. Smart Solar işçileri fabrika işgalinde bulunmuştu. İşveren yetki davasının sonuçlanmasının ardından sendikayı dava sonucuna göre tanıyacağını belirtmişti.
•Gebze’de Farplas firmasında Birleşik Metal-İş Sendikası’nda örgütlendikten sonra işten atılan işçiler ocak ayında fabrikayı işgal etmişti. Yüzlerce polisin sert müdahalesiyle gözaltına alınan işçiler sadece sendikalı olmak istiyor. İşçilere yapılan sert müdahale tepkileri üzerine çekmişti.