Can güvenliğine muhalefet suçu
‘Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun’a karşı işlenen suç sayısındaki artış, denetimsizliğe ve depremde yaşanan yıkımın nedenlerine ayna tuttu. 2021’de 2 bin 262 olan Kanun’a muhalefet suçu, 2022’de 4 bin 724’e yükseldi.
Mustafa BİLDİRCİN
On binlerce yurttaşın yaşamını yitirmesine yol açan 6 Şubat depremlerinin ardından bir kez daha tartışmaya açılan inşaat sektöründeki kâr hırsı, “Yapı Denetimi Hakkındaki Kanunu” kapsamında açılan dosya sayısında patlamaya neden oldu. Yapı denetimine aykırı hareket ettiği gerekçesiyle yalnızca 2022 yılında 4 bin 724 sanığın hâkim karşısına çıkarıldığı öğrenildi.
Uzmanların ve meslek odalarının inşaat sektörüne yönelik bilime ve tekniğe vurgu yapan uyarıları yok sayılarak inşa edilen konutlar, 6 Şubat depremlerinde on binlerce kişinin ölümüne yol açtı. Bir deprem ülkesi olarak anılan Türkiye’nin yapı stokunun depreme dayanıksızlığı, gözleri bir kez daha inşaat sektöründeki rant ve kâr hırsına çevirdi. İktidarın da çanak tuttuğu yapı sektöründeki denetimsizlik, “4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun”a muhalefet suçunda yaşanan büyük artış ile gözler önüne serildi.
KANUNA MUHALEFET
Cumhuriyet Başsavcılıklarında açılan dosyalar içinde, “Yapı Denetimi Hakkında Kanun” kapsamında açılanlar geniş bir yer tuttu. Verilere göre, yalnızca 2022 yılında 6 bin 549 adet Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a muhalefet suçu işlendi. Bu kapsamda hâkim karşısına toplam 4 bin 724 kişi çıkarıldı.
2022 REKOR YILI
Can ve mal güvenliğini teminen, “İmar planına ve standartlara uygun kaliteli yapı yapılması” amacıyla çıkartılan Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun’a muhalefet suçu gerekçesiyle hemen her yıl binlerce dosya açılması da dikkat çekti. Cumhuriyet başsavcılıklarında, “4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun” uyarınca açılan dosyalardaki suç sayısı, yıllara göre şöyle kaydedildi:
•2017: 2 bin 73
•2018: 2 bin 886
•2019: 2 bin 797
•2020: 2 bin 348
•2021: 2 bin 262
•2022: 4 bin 724
***
KANUN NEYİ AMAÇLIYOR?
1 Ocak 2011 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanması hüküm altına alına 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun, yurttaşın can ve mal güvenliğinin sağlanmasını amaçlıyor. Kanun, yapıların imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun şekilde kaliteli yapılması için uygulanan yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.