Can suyundan çalan HES iptal!

SEÇİL TÜRKKAN

Artvin'in Arhavi ilçesinde MNG Holding tarafından yapılması planlanan Kavak 1-2 HES Projesi'nin (Hidroelektrik Santral) ÇED Raporu yönetmeliğe uygun hazırlanmadığı gerekçesiyle Rize İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Mahkeme Ağustos ayında projenin telafisi güç zararlar doğuracağı gerekçesiyle yürütmesini de durdurmuştu.

HALK 2 YILDIR MÜCADELE EDİYORDU
Kemerkörü köyünde yapılması planlanan 14 MW'lık HES Projesine karşı Arhavililer yaklaşık 2 yıldır mücadele ediyordu. Temmuz ayında da Ciğani deresi yanına bir Direniş Evi inşa edilmiş, köylüler gece gündüz nöbet tutmuştu. Projeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2012 yılında ÇED Olumlu Raporu verilmişti.

YEDİ MADDEDE İPTAL
Arhavililer Rize İdare Mahkemesi'ne açtığı davada yapılacak bütün HES'lerin havzaya vereceği zarar hesaplanmadan, bölgenin ihtiyaçlarına yer verilmediği, bölgenin sorunlarının tartışılmadığı, ekosistemi olumsuz etkileyeceği, regülatörden bırakılacak olan can suyu miktarının yeterli olmadığı, iletim tünelinde yapılacak gevşetme atımları ile ilgili planlama ve patlayıcI miktarı belirtilmediği, enerji nakil hatları değerlendirilmeyerek projenin bir bütün olarak çevreye etkilerinin tartışılmadığı açıklamaların yetersiz olduğunu savunmuştu. ÇED Raporunun iptali de bütün bu maddeler sebebiyle gerçekleşti.

CAN SUYU HİLELİ HESAPLANDI
MNG Holding'in derede bırakılacak ve canlıların yaşamını devam ettirebilmesini sağlayan cansuyu miktarını alınması gereken regülatör ile santral binası arasındaki en kritik noktadan değil başka bir noktadan alarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nı olumlu rapor almak için yanılttığı da mahkeme kararıyla kesinlik kazandı. Bu durum bölgede köylülerin talebiyle yapılan ikinci bilirkişi incelemesinde ortaya çıkmıştı.

RAPORU EN-ÇEV HAZIRLADI
ÇED Raporu ise EN-ÇEV (Enerji Çevre Yatırımları ve Danışmanlığı Haritacılık İmar İnşaat A.Ş) isimli Çevre danışmanlık şirketi tarafından hazırlanmıştı. EN-ÇEV daha önce MNG Holding’in Kamilet Vadisi’nde kurmayı planladığı Orta HES ve Regülatörü ile Taşlıkaya HES için de ÇED Raporu hazırladı. Projeler imara aykırı olması sebebiyle mühürlenip durduruldu.

'ARHAVİ'Yİ BIRAKMAYACAĞIZ'
Arhavi Doğa Koruma Platformu yaptığı basın açıklamasında Adalet, Arhavi’de bir kez daha tecelli etti. Hukuk nihayet yerini buldu, haklılığımız kanıtlandı' diyerek MNG Holding'in sahibi Arhavili Mehmet Nazif Günal'a şöyle seslendi: 'Arhavi'de sizin üzerinizden 14 ayrı HES’in yolu açılmak isteniyor. Biz bu talana, sizin hatırınız için izin veremeyiz. Gelin siz Arhavilinin hatırı için, Arhavilinin geleceği için vazgeçin. Arhavi, geri dönüşü imkansız zararlara yol açacak, plansız, hileli hiçbir projeye izin vermeyecek, yaşam alanlarına sahip çıkmaya devam edecektir.'

'FİRMALAR ÇEVRESEL ETKİYİ HESAPLAYACAK'
Davanın Avukatı Yakup Okumuşoğlu ise kararı emsal olarak niteliyor ve bundan sonra yürütülecek projelerde çevresel etkinin tamamen hesaplanarak yapılacağı görüşünde. Okumuşoğlu 'Bakanlık sorgulamasa bile ÇED yapan firmalar kümülatif etkiyi dikkate almak zorunda kalacaklardır. Karar bu yönü ile bizce koruma hukukunun pratiğini şimdiye kadar göremediysek de hiç değilse teorisini geliştiren, daha ileri düzeye taşıyan bir karardır.' dedi