Canlı yayında mansplaining tepki çekti: ‘Fransızca bir öğrenin de…’
Son yıllarda feminist literatürün en öne çıkan kavramlarından biri olan ‘mansplaining’in dikkat çeken bir örneği, Habertürk TV canlı yayınında yaşandı. Avukat Kerim Üster, France 24'te yorumculuk yapan, Sorbonne'da doktora tezi hazırlayan, akademide Fransızca ve İngilizce dersler veren Deniz Bağrıaçık'a “'Fransızca bir öğrenin de…” dedi.
Habertürk TV’de Avukat Kerim Üster’in Sosyolog Deniz Bağrıaçık’a yönelik sözleri, son yıllarda feminist literatürün öne çıkan kavramlarından biri olan 'mansplaining'e dikkat çeken bir örneği oluşturdu.
Fransa’nın başkenti Paris’te 17 yaşındaki bir gencin dur ihtarına uymaması gerekçe gösterilerek, polis tarafından vurularak öldürülmesi sonrası Salı günü başlayan gösteriler devam ediyor. Konu, Mehmet Akif Ersoy'un sunduğu Habertürk TV Ana Haber Bülteni'nde, Sosyolog Deniz Bağrıaçık ve Avukat Kerim Üster ile tartışıldı. Yayında Kerim Üster’in Deniz Bağrıaçık’a yönelik takındığı tavır, tartışmayı ana gündeminden çıkararak sosyal medyada gündeme getirdi.
Yayın sırasında Avukat Kerim Üster, Bağrıaçık'a 'Fransızca bir öğrenin de' derken Mehmet Akif Ersoy; "Yayında ırkçılık gibi oldu. Fransızca öğrenmese ne olur? Bilmeyebilir, bilmese ne olur?" ifadeleriyle Üster'e tepki gösterdi. Üniversitede Fransızca dersler verdiğini tekrarlayan Bağrıaçık sakinliğini koruyarak; "Kimse Fransızca bilmek zorunda değil" ifadelerini kullandı.
ECE TEMELKURAN'DAN TEPKİ
Yaşanan anların sosyal medyada gündem olmasıyla Gazeteci Ece Temelkuran twitter hesabından tepki gösterdi. Hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
“Bu videoyu izleyelim ve Deniz Bağrıaçık’ın karşı tarafın asla hak etmediği zarafetine şapka çıkaralım. Fakat kadın arkadaşlar, artık yani rica ederim bu er-bilgiçlik’e (mansplaning’e önerdiğim tercüme) bu kadar da ön açmayalım, biraz öfke gösterelim. Lütfen!”
Bu videoyu izleyelim ve @DenizBagriacik ‘ın karşı tarafın asla hak etmediği zarafetine şapka çıkaralım. Fakat kadın arkadaşlar, artık yani rica ederim bu er-bilgiçlik’e (mansplaning’e önerdiğim tercüme) bu kadar da ön açmayalım, biraz öfke gösterelim. Lütfen! https://t.co/VuXyJqWUd6
— Ece Temelkuran (@ETemelkuran) July 1, 2023
Temelkuran’ın mesajına yanıt veren Deniz Bağrıaçık ise, “Desteğinize çok teşekkür ediyorum. Aslında programda konuştuğumuz ayrımcılık konusunun başka bir yansıması gibi görüyorum. Kerim Bey Fransa’da ayrımcılık yok derken de bazı kalıplara körleşildiğini, cinsiyetçi bir yaklaşımın da benzer şekillerde işlediğini özetledi” dedi.
Bağrıaçık, ikinci mesajında da, “Saat 13.00’e kadar uçaktaydım. Olanlardan haberim yoktu. Konunun bu kadar ilgi çekmesi, tevazu sahibi olmanın sizler tarafından öne çıkarılması ve cinsiyetçi bir bakış açısına bu tepki beni çok duygulandırdı. Destek olan herkese teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
Saat 13.00’e kadar uçaktaydım. Olanlardan haberim yoktu. Konunun bu kadar ilgi çekmesi, tevazu sahibi olmanın sizler tarafından öne çıkarılması ve cinsiyetçi bir bakış açısına bu tepki beni çok duygulandırdı. Destek olan herkese teşekkür ediyorum. https://t.co/6R95ng0yWX
— Deniz Bagriacik (@DenizBagriacik) July 1, 2023
MANSPLAİNİNG NEDİR?
Oxford sözlüğünde mansplaining, “bir erkeğin bir kadına herhangi bir şeyi ondan daha iyi bildiğini ve anladığını düşündüğünü gösterecek biçimde açıklama yapma pratiği” olarak tanımlanıyor. Kelime, Wikipedia’da ise, “bir kadına bir şeyi küçümseyici, aşırı kendine güvenen ve genellikle yanlış veya aşırı basitleştirilmiş bir şekilde yorumlamak veya açıklamak" olarak açıklanıyor.
Kelime 2010 yılında New York Times tarafından yılın kelimelerinden biri olarak dahil edilmiş, 2012 yılında American Dialect Society tarafından "yılın en yaratıcı kelimesi" ödülüne aday gösterilmiş ve 2014 yılında çevrimiçi Oxford Sözlüklerine eklenmiştir.