Çarpık sistem gözler önüne serildi: ASM bana ait, binayı boşaltın
Mersin İl Sağlık Müdürlüğü, kanser hastası aile hekiminin sözleşmesini feshetti. Bunun üzerine söz konusu hekim, binayı kendisinin kiraladığını belirterek, Sağlık Müdürlüğü’ne ihtar çekti, ASM’nin boşaltılmasını istedi.
Abidin YAĞMUR
Mersin İl Sağlık Müdürlüğü, kanser hastası bir aile hekiminin sözleşmesini, 180 günlük rapor aldığı gerekçesiyle feshetti. Aile hekimi de 2013’ten beri Pirireis Aile Sağlığı Merkezi olarak hizmet veren binanın kullanım hakkının kira sözleşmesi uyarınca kendinde olduğunu belirterek, ASM’deki 3 hekimin binayı boşaltması için İl Sağlık Müdürlüğü’ne ihtar gönderdi. ASM’nin boşaltılması durumunda 3 hekimin aynı bölgede bir başka bina bulup kiralaması gerekecek.
Ülke, 2003’teki pilot kanunla aile hekimliği uygulamasına başladı, sistem 2011’de çıkarılan bir kanunla yurt genelinde uygulanmaya başlandı. Temel amacı sağlık ocaklarını özelleştirmek olan uygulama kapsamında, sağlık müdürlükleri ile aile hekimleri arasında sözleşme imzalanıyor. Aile Sağlığı Merkezleri’nin kira, mobilya, teçhizat ve personel giderleri aile hekimince karşılanıyor.
Sistemin ilk yıllarında sağlık ocakları gibi kamusal mekânlar ASM olarak kullanıldı, böylece ASM’lerde kira sorunu yaşanmadı. Ancak nüfus arttıkça sağlık müdürlükleri farklı yerlerde ASM açtı. Birçok aile hekimi apartman altlarında, dükkândan, depodan bozma yerleri yönetmeliğe uygun hale getirdi ve buraları kullandı.
Kapılarında “Sağlık Bakanlığı’na bağlı ASM” yazısı bulunsa da sağlık müdürlüklerinin bu mekânların kiralanması ya da satılmasında hiçbir dahli bulunmuyor. Kira sözleşmeleri, aile hekimi ile mülk sahipleri arasında yapılıyor. Mersin’de yaşanan ve hâlâ çözümlenemeyen bu sorun ASM’lerdeki çarpık sistemi gözler önüne serdi.
SÖZLEŞMESİ FESHEDİLDİ
Yenişehir ilçesindeki Pirireis ASM’de iki doktorla birlikte aile hekimi olarak görev yapan U.Ç. geçen yıllarda kansere yakalandı. Hastalıkla mücadele eden genç hekim, tedavisi için 180 gün rapor alınca, Aile Hekimliği Yönetmeliği gereğince Mersin İl Sağlık Müdürlüğü ile yaptığı sözleşme feshedildi. Hekim, bu fesih kararına karşı mahkemeye başvurdu. Hekim ayrıca, kendisinin yerine bir başka aile hekimi atanması üzerine, İl Sağlık Müdürlüğü’ne bir ihtar çekti ve 2013 yılından beri “Pirireis ASM” olarak kullanılan mekânın boşaltılmasını istedi.
‘BU ASM’Yİ O YAPTI’
Hekimin avukatı aracılığıyla gönderdiği ihtarnamede, “Müvekkilim Pirireis Aile Sağlığı Merkezi Müdürlüğü’nde aile hekimi olarak çalışmaktayken işyerini mal sahibi M.D’den 12 Ağustos 2013 tarihli yazılı kira sözleşmesine dayanarak 5 adet dükkanı da birleştirerek düzenleyip içini de teşrif ederek ve tüm bu yeri tadil ederek kendi adına büyük bir aile sağlığı merkezi olarak kullanmak üzere kiralamış, kullanmaya başlamıştır. Pirireis ASM’ye atanması üzerine 1 Ekim 2013 tarihinden 29 Temmuz 2022 tarihine kadar kullanılmıştır. 29 Temmuz tarihinde müvekkilimin sözleşmesinin feshedilmesi üzerine buranın aile sağlığı merkezi hüviyeti ortadan kalkmış ve diğer doktorlar burada fuzuli şagil olarak kalmaya devam etmiştir. Hatta sanki bu taşınmaz idareye aitmiş gibi müvekkilimin bina içindeki tüm tıbbi ve sair eşyalarını buradan alıp götürmesi önerisinde bulunmuşlardır. Müvekkilim burada kiracı olmakla bu talebi reddetmiş olup bu taşınmazı kendi özel kullanımına tahsis edecektir. Bu nedenle bu işyerinde bulunan doktorlara ait şahsi eşyalarını tebliğden itibaren bir hafta içinde boşaltmalarını dileriz” ifadelerini kullandı.
Hekimin bu ihtarının ardından İl Sağlık Müdürlüğü ve Mersin Valiliği hukuki süreci incelemeye aldı. Eğer mahkeme, tahliye konusunda hekimi haklı bulursa, yaklaşık 10 bin kişiye hizmet veren Pirireis ASM’nin kendine yeni bir bina bulması gerekecek.
‘SİSTEMİ TARTIŞMALIYIZ’
Genel Sağlık İş Sendikası Mersin Şube Başkanı Gürbüz Şen, Pirireis ASM’de yaşanan hukuki sıkıntının, “Aile hekimliği modelindeki tüm eksiklikleri, çarpıkları tek bir örnekte göstermesi açısından önemli olduğuna” işaret etti. ASM’lerin ve çalışanların hukuki statüsündeki karmaşaya dikkat çeken Şen, şunları söyledi: “Pirireis ASM’nin bugün içinde bulunduğu kaotik durumu ve bu durum karşısında kamu idaresinin nerede olduğunu sormak istiyorum. Kira sözleşmesini imzalayan aile hekimi arkadaşımızın ASM kira sözleşmesi devam ediyor. Şu an boşalan pozisyona yeni bir aile hekimi arkadaşımız atandı. Sözleşmesi fesih olan aile hekimi arkadaşımız Noter’den ihtarname çekerek ASM’nin boşaltılmasını istedi. Burada, Sağlık Müdürlüğü’nün idare olarak nerede durduğunun mutlaka sorgulanması gerektiğini düşünüyorum. Bu olayı kişiler üzerinden değil, sistem üzerinden tartışmamız lazım.”