Çiftçinin bahar umudu da kalmadı

EKONOMİ SERVİSİ

Bu yılın zor geçeceğini yılbaşı gecesi elektrik, doğalgaz, benzin, motorin, LPG gibi üretimi ve yaşamın her alanını doğrudan etkileyen ürünlere yapılan zamlar gösterdi. Ciddi maliyet artışına neden olan zamlar beraberinde de fiyat artışı getirecek. Yılbaşından bu yana motorine toplamda 2 lira 75 kuruşluk zam geldi. 19 günde gelen 3 zamla motorinin fiyatı yüzde 24 civarında arttı. Önceki gece gelen son zamla motorinin litre fiyatı 14 liranın üzerine çıktı.

Üretiminin giderek maliyetlenmesi ise hem üreticiyi üretimden soğutuyor hem de gıda fiyatlarını zamlandırıyor. Gıda enflasyonu zaten çok yüksek seviyede. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre yıllık bazda yüzde 43,80 oranında artış gösteren gıda fiyatları sadece 2021 Aralık ayında yüzde 15,99 oranında arttı.

Tarım ürünleri üretici fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 36,4 oldu. Üreticilerin aralık ayında sadece bir aylık enflasyonu da yüzde 12,51 seviyesinde.
2021 yılında yaşanan kuraklığın etkisiyle buğday, arpa, nohut, mercimek gibi birçok üründe ciddi üretim kayıplarına neden oldu. Buğdayda son 14 yılın, arpada son 32 yılın en düşük üretimi gerçekleşti.

Mazot ve gübre pahalılığından dolayı bazı çiftçiler, “İlkbaharda ekim yaparım” diye kışlık ekim hiç yapmadı. Bazıları ekim alanlarını daralttı. Ekim yapanlar gübre kullanamadı veya çok az kullanabildi. Hepsinin umudu ilkbahardaydı. Ancak elektrik zammıyla çiftçi sulama yapamayacak noktaya geldi. Tarımsal sulama abonelerine yapılan elektrik zammı yüzde 92. Sadece sulamadan dolayı çiftçinin elektrik faturası iki katına çıkacak. Mazot fiyatının 14 liraya çıkması da ilkbahar umutlarını tüketti.

KENDİME KADAR EKİM YAPTIM

Uşak’ta çiftçilik yapan Veli Yarcı ise 100 hanelik köyünde üreticilerin yarısının bu yıl üretim yapmadığını belirtiyor. Kendisinin de sadece hanesine yetecek kadar buğday ektiğini söyleyen Yarcı, “Geçen sene 25 dekar arpa, buğday ekmiştim bu sene sadece 4 dekar ektim. Boşu boşuna risk almaya gerek yok. Önceki yıllarda nohut herkesin elinde kalmıştı. Bu yıl eken olmayacak. Kimse ekme taraftarı değil. Bu yıl tarlalar sürülmedi. Anızla duruyor. Kimyasal gübre çok pahalı olduğu için bu yıl arpa ekmedim. Benim hayvanlarım da var ama onlar için bu yıl arpa satın alacağım” dedi.

Yine Uşak’ta üreticilik yapan Esat Yıldız da esasen yağışların bitmesiyle üreticilerin tarlalarını traktörlerle sürdüğünü ancak üretimden uzaklaşıldığına dikkat çekti. Yıldız, “Verilen destekler üreticilerin mağduriyetlerinin binde birini karşılamadı” diyerek tepki gösterdi.

SEKTÖR KRİZLE KARŞI KARŞIYA

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımsal girdilerde yapılan zamlara karşın desteklerin yetersiz kaldığını belirterek tarım sektörünün yeni bir krizle karşı karşıya olduğuna dikkat çekmişti: “Kuraklık ve her yıl yaşadığımız diğer afetler dikkate alındığında bu zamlarla birlikte 2022 yılı tarım sektöründe zorlu geçecek. Bu duruma hükümet seyirci kalamaz. Sadece sulamadan dolayı çiftçimizin elektrik fiyatları 2 kat arttı. Sektör yeni bir kriz ile karşı karşıyadır.”