Çocuk işçiler ‘ucuza’ ölüyor!
İktidar MESEM’leri başarı öyküsü gibi anlatsa da gerçek bu değil. Diyarbakır’da 17 yaşındaki liseli Çakar’ın ölümü MESEM’lerdeki denetimsizliği ve çocukların ucuz işgücü haline getirildiğini gösterdi.
EMEK SERVİSİ
Manisa’da Zekai Dikici’nin ardından bu kez de Diyarbakır’da 17 yaşındaki Ömer Çakar’ın iş cinayetinde hayatını kaybetmesi gözleri mesleki eğitim merkezlerine (MESEM) çevirdi. Öğrencilerin örgün eğitimden çıkararak çocuk işçi haline getirilmesine neden olan MESEM’lerde kayıtlı 1 milyon 405 bin öğrenci bulunuyor.
Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak eğitim veren MESEM’e en az ortaokul mezunu olan öğrenciler kayıt olabiliyor. 4 yıl boyunca alınan eğitimin sonucunda öğrencilere hem Lise Diploması hem de Ustalık Belgesi veriliyor. MESEM yoluyla öğrenciler ucuz işgücüne dönüştürülüyor.
Aileler yoksullaştıkça çocuklarını MESEM bünyesine aldırırken binlerce çocuk işçi ortaya çıkıyor. Bakanlık eliyle zorunlu eğitim süresi de Anayasa’ya aykırı olarak uygulanmıyor. Ayrıca MESEM kapsamında alınan öğrencilerin işverenler tarafından okula gönderilmek istenmediği, devletin öğrencilerin masraflarını karşılayıp işverene masraf olmamasından kaynaklı işverenlerin tercih ettiği de iddia ediliyor.
KÂR EDİYORLAR
İSİG Meclisi’nin çocuk işçi ölümlerine ilişkin son raporunda iktidarın başarı öyküsü olarak anlatılan MESEM ve işyerleriyle imzalanan protokollerin ekseninde çocuk işçi sömürüsü olduğuna dikkat çekilmişti. Raporda “Devletin yaptığı açıklamaya göre mesleki eğitim kurumlarının döner sermayeleri 2021 yılına göre yüzde 243 artışla 2022 yılının ilk sekiz ayında 1 milyar 75 milyon oldu. Yine özellikle AB ülkeleri örnek verilerek mesleki eğitimin özel sektöre kaydırılması gerektiği belirtiliyor. Burada amaçlanan ise AB sermayesi için ucuz emek gücü kaynağı transferini sağlamak” denilmişti.
Sağlık Bilimleri Dergisi’nde 2018 yılında yayımlanan “Mesleki Eğitim Merkezi Öğrencilerinde İş Kazası Sıklığı Ve Etkileyen Etmenler” başlıklı makalede yer alan araştırmaya göre de MESEM’de çalışan öğrencilerin iş kazası sıklığı yüzde 18,9. Öğrencilerin yüzde 59,3’ü çırak statüsünde çalışırken en çok iş kazası makine, metal ve ahşap teknolojileri alanında görüldü. Makinelerin neden olduğu kazalar, düşmeler ve kesikler ilk üç sıradaki iş kazası nedenleri arasında kalırken en çok yaralanma ve sakatlık el, kol ve parmaklarda.