Covid-19 göçmenlerin mağduriyetini artırdı

HABER MERKEZİ

Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Covid-19 salgını sürecinde Türkiye’deki uluslararası göçmenler ve mültecilerle ilgili durum raporu hazırladı.

Raporda, Türkiye’de farklı hukuki statülerde yaklaşık 5,5 milyon mülteci ve uluslararası göçmen bulunduğu belirtildi. Türkiye’de mültecilere hizmet sunan 29 ilde toplam 180 Göçmen Sağlığı Merkezi (GSM) ve diğer illerde TSM bünyesinde Yabancı Uyruklular Poliklinikleri (YUP) bulunduğu kaydedildi.

COVİD 19 SÜRECİNDE YAŞANAN SORUNLAR

Raporda, hastaların tanı, tedavi ve izolasyon sürecinde yaşanan sorunlar şöyle sıralandı

>> Kayıtsız/belgesiz göçmenlerin kayıt ve testlerini yapılması için HSYS ye “vatansız” girişi uygulaması başlatılmıştır. Ancak bu konuda yayımlanmış bir mevzuatın olmaması uygulamada farklılıklara yol açmakta, hastaların tespit ve izlenmesinde sorun yaratmaktadır.

>> Covid-19 pozitif çıkan “geçici koruma” altında ya da uluslararası koruma altındaki kişilerle dil bariyeri nedeni ile filyasyon çalışması öngörüldüğü şekilde yapılamamaktadır.

>> Bir çok kişinin beraber yaşadığı barınma koşularında gerekli hijyen koşullarının sağlanması ve uygun izolasyon mümkün olmamaktadır.

>> Covid-19 salgını başladıktan sonra göçmenler arasında işsizlik oranı artmıştır. Bu durum kişilerin öncelikle beslenme gibi temel hizmetlere ve sağlık hizmetlerine erişimini etkilemektedir.

>> Genel sağlık sigortasından yararlanamayan kayıtsız/belgesiz göçmenlerin hastaneye kayıt aşamasında neler yapılacağı ile ilgili standart ve yazılı bir düzenleme olmaması nedeni ile sorun yaşanmaktadır. Bu kişilerin yatış gerektiren bir tedaviye ihtiyaçları merkezlerine uzak olması ve birçoğunun genel sağlık sigortası olmaması sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını engellemektedir.

>> GSM’lerinin sayısal olarak azlığı nedeniyle mültecilerin birinci basamak hizmet sunan GSM’lere ve rutin hizmetlere erişimi zorlaşmaktadır. Ayrıca, Covid şüphesiyle başvuranlar doğrudan hastaneye yönlendirildikleri için hastaneye ulaşımda toplu taşımayı kullanmak zorunda kalmaları mülteciler açısından risk oluşturmaktadır.

Sosyal ve ekonomik sorunların sağlık koşullarına etkisi:

>> Kalabalık evlerde yaşayan ve hastalık belirtisi gösteren kişiler damgalanma ve evden atılma korkusu ile sağlık hizmetlerine geç başvurmaktadır. Ayrıca Covid pozitifliklerinin onaylanması durumunda evden ve işten atılma korkusu ile bu bilgiyi ev veya iş yerinde paylaşmamaktadırlar.

>> Kişisel koruyucu kapsamında tüm göçmenlerin ve özellikle de kayıtsız/belgesiz göçmenlerin maskeye erişiminde zaman zaman kısıtlılık bulunmaktadır.

>> Mülteciler arasında da işsizliğin artması barınma şartlarını, beslenme ve sağlık giderlerini ödeme durumlarını zorlaştırmaktadır.

>> Bazı göçmenlerin bu süreçte bazı yerlerde kayıtsız çalışmaya devam ettikleri ve pozitif olmaları durumunda bile maddi gelirlerinin kısıtlı olması nedeni ile gerekli izolasyonu sağlamayarak işe gitmeye devam etmektedirler.

>> Erişilebilen hijyen malzemeleri kısıtlıdır ve çocuk bakım malzemelerine ihtiyaç bulunmaktadır.

>> Göç idaresi Covid-19 süresince görüşmeleri durdurduğu için kayıt süreçleri devam eden kişiler belirsizlik içinde kalmışlardır.

COVİD 19 sürecinde yaşanan diğer sağlık sorunları:

>> Gebelerin, kronik hastalığı olan kişilerin ve aşıların nasıl takip edileceğine dair bilgilendirmeye ihtiyaç bulunmaktadır. Bu süreçte doğum için hangi hastanelere başvurulabileceği konusunda öncelikle GSM'lerin ve konu hakkında çalışan STK’ların bilgilendirilmeye ihtiyacı vardır.

>> Çoğu hastanenin pandemi hastanesi kapsamına alınması nedeni ile gebelerin doğum için hangi hastaneye gidecekleri konusunda bilgilendirmeye ihtiyaçları olacaktır. Hastaneye gidememe durumunda evde doğum olasılığı artacaktır. Bu da hem anne hem de bebek için önemli riskler yaratacaktır.

>> Benzer nedenlerle, Covid-19 süresince çocuk aşılarının takibi konusu da sorunlu olabilecektir. Mültecilere ulaştırılacak bilgilerde rutin hizmetlere alacakları sağlık kuruluşları konusunda da bilgi verilmesi önemlidir.

>> Kayıtsız/belgesiz ve GSS’ı olmayan göçmenlerin tanı ve tedavi sürecinde hastanelerde kayıt sorunu yaşamamaları için HSYS sisteminde “vatansız” olarak giriş yapılmaktadır. Ancak bu düzenlemenin yazılı bir mevzuat olarak yayımlanması ve mültecilere de duyurulması gerekmektedir.