Çözüm aranıyor
Sudan’da darbe karşıtı eylemlerde hayatını kaybeden 54 kişi için adalet çağrısıyla dün yapılmak istenen miting güvenlik güçlerince engellendi, Hartum’da internet hatları kesildi. ABD ve BM ise Sudan'da itidal istiyor.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Afrika ülkesi Sudan’da 25 Kasım askeri darbesinden bu yana tansiyon düşmüyor, darbe karşıtı protestolara sert müdahaleler sonucu can kayıpları yaşanmaya devam ediyor. Ülkenin başkenti Hartum’da dün darbe karşıtı grupların çağrısıyla yapılmak istenen miting güvenlik güçleri tarafından engellenirken kentte internet ve telefon hatlarında uzun süreli kesintiler yaşandı.
Eylemleri destekleyen Sudan Doktorlar Komitesi’nden yapılan açıklamada, darbe karşıtı eylemcilerin ölümünden sorumlu olan güvenlik güçlerinin yargılanması talebiyle eylem çağrısının yapıldığını duyurdu. Açıklamada, 25 Ekim’den bu yana eylemlerde hayatını kaybeden kişi sayısının 54’e ulaştığı duyurulurken en son 30 Aralık’ta güvenlik güçlerinin saldırısı sonucu 6 kişinin yaşamını yitirdiği ve adalet arayışının devam edeceği aktarıldı.
Ülke yönetimindeki Sudan Egemenlik Konseyi ise siyasi krizi çözmek ve hükümetin kurulmasını hızlandırmak için taraflara diyalog ve uzlaşı çağrıları yapıldı.
Darbeci lider Orgeneral Abdulfettah el Burhan başkanlığında önceki gün acil olarak toplanan konsey üyeleri, darbe karşıtı eylemlerle birlikte ülkede teknokratlar hükümetinin kurulması için gereken geçiş süreciyle ilgili detayları ele aldı. Konsey üyesi Selma Mübarek, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, yönetimin ‘‘ifade özgürlüğü ve gösteri düzenleme haklarına bağlı olduğunu’’ savunarak eylemlerdeki ihlaller ve ölümler nedeniyle sorumluların ortaya çıkarılıp cezalandırılacağını ifade etti.
YARDIMLARI YAĞMALAMA OLAYINA SORUŞTURMA
Mübarek, geçen hafta Kuzey Darfur eyaletinde Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı lojistik üssün yağmalanmasıyla ilgili de soruşturmanın devam ettiğini kaydetti. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı (WFP) yılın son gününde Kuzey Darfur eyaletinin El Faşir kentinde milyonlarca kişiye dağıtılacak gıdaların bulunduğu deponun yağmalanmasıyla yardımları askıya aldığını açıklamıştı. Açıklamada, 1900 ton gıdanın çalındığı ve bunun 2 milyon kişiyi etkileyeceği ifade edilmişti. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de askeri yönetime, BM’nin yardım faaliyetleri için güvenli çalışma ortamı sağlanması çağrısında bulunmuştu.
BM’DEN ÇAĞRI: FAİLLER ADALETE TESLİM OLMALI
Sudan’da peş peşe yaşanan şiddet olaylarına tepkiler sürüyor. Birleşmiş Milletler (BM) Sudan Temsilcisi Volker Peretz de düzenlediği basın toplantısında, protestoculara karşı işlenen ihlallerin ve gazetecilere yönelik saldırıların durdurulması, eksiksiz ve güvenilir bir soruşturma başlatılarak faillerin adalete teslim edilmesi çağrısında bulundu. Yetkilileri barışçıl gösteri düzenleme hakkına saygı göstermeye davet eden Peretz, ‘‘Barış, Sudan devriminin zaferinin arkasındaki ana ilkelerden biri oldu. Bu, taleplerini tüm cesaretle ifade etmek için sokağa çıkanların çoğunun bağlı kalmaya devam ettikleri bir ilkedir” açıklaması yaptı.
WASHİNGTON: YANIT VERMEYE HAZIRIZ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da yılın ilk günü Washington’da yaptığı açıklamada, "Sudan halkının sivillerin önderlik ettiği bir geçiş arzusunu engelleyenlere karşı önlem almaya hazır olduğu’’ ifadelerine yer vermişti. Açıklamasında, ‘‘Ülkedeki şiddet olaylarının ABD’nin 2021’de demokratikleştirilmiş bir Sudan ile ortak olma umudunu’’ engellediğini savunan Blinken,“Geçmişe dönmek istemiyoruz ve Sudan halkının sivillerin önderlik ettiği demokratik bir hükümet özlemlerini engellemeye çalışanlara ve hesap verebilirlik, adalet ve barışın önünde duracak olanlara yanıt vermeye hazırız’’ açıklaması yapmıştı.
ASKERLER 2023 YILINDA SEÇİM OLMASINI İSTİYOR
Sudan’da 25 Ekim darbesiyle Başbakan Abdullah Hamduk ile çok sayıda siyasetçi askerlerce gözaltına alındı. Darbeci lider Burhan, Egemenlik Konseyi ve kabinenin feshedildiğini, ülkedeki tüm kesimleri temsil edecek teknokrat bir hükümet kurulacağını duyurmuştu. Egemenlik Konseyi ile yeniden başbakanlığa getirilen Hamduk, yaşanan yönetim krizini sona erdirmek amacıyla 21 Kasım’da siyasi anlaşmaya imza atmış. Anlaşma kapsamında, Burhan, Hamduk’u başbakanlık görevinden azletme kararını iptal etmişti. 25 Ekim’de başlayan gösteriler, siyasi mutabakat sonrasında hız kesse de sona ermemiş, sivil yönetim yanlıları askerin kışlaya dönmesini talep etmişti. Ordu ise 2023 Temmuz’da seçimle iş başına gelecek hükümet kurulana kadar iktidar ortağı olmayı sürdüreceğini belirtiyor.
***
ABD üç ülkeyi ticari programdan çıkardı
ABD, Afrika ülkeleri Etiyopya, Mali ve Gine’yi yaşanan hak ihlalleri ve darbeler nedeniyle
Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası (AGOA) olarak bilinen gümrüksüz ticaret programından çıkardı.
ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından yapılan açıklamada, ABD’nin “kuzey Etiyopya’daki genişleyen ihtilafın ortasında Etiyopya hükümeti ve diğer taraflarca işlenen uluslararası kabul görmüş insan haklarının ağır ihlallerinden” ve “hem Gine hem de Gine’deki hükümetlerdeki anayasaya aykırı değişiklikten” derin endişe duyduğu belirtildi. Açıklamada, üç Afrika ülkesinin anlaşmaya hükümlerini yerine getirmeleri halinde yeniden katılabileceğini söyledi. 38 ülkenin taraf olduğu AGOA ticaret anlaşması, Sahra altı Afrika ülkelerine ABD’ye gümrüksüz erişim sağlıyor.