Dağ gibi bütçeye 18 hak ihlali kararı

Dilan Esen

Kurulduğu 2017 yılından itibaren bütçesi giderek artıp milyonlarca lirayı aşan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun (TİHEK), yıllar içindeki karnesi, ülkedeki hak ihlallerine yaklaşımı yine gözler önüne serdi.

CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, üyelerini AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın atadığı TİHEK’in insan hakları ihlallerini yalnızca seyrettiğine dikkat çekerek ‘Kuruluşundan Bugüne TİHEK İnsan Hakları MYK Raporu’nu yayımladı.

Karaca’nın raporuna göre TİHEK’in, bu yıl da dahil olmak üzere 5 yılda toplam bütçesi 67 milyon liranın üzerinde oldu. Ancak 2017’de hiçbir dosya hakkında hak ihlali karar verilmezken TİHEK, 2018,2019 ve 2020 yıllarında ise yalnızca 375 dosyayı hükme bağladı. Toplam 375 dosya hakkında ‘incelenemezlik kararı’ verildiği de belirtiliyor. Ayrıca TİHEK’in, söz konusu 3 yıl içinde ayrımcılık yasağı ı̇hlali, ulusal önleme mekanizması ve genel ı̇nsan hakları konularında yapılan başvuruların sadece 18’ine ihlal kararı vermesi dikkat çekti.

Rapora göre 2017’de bütçesi 6 milyon 844 bin lira olan TİHEK’in yıllara göre bütçesi şu şekilde:

• 2018: 8 milyon 54 bin TL
• 2019: 12 milyon 972 bin TL
• 2020: 17 milyon 122 bin TL
• 2021: 22 milyon 230 bin TL

TİHEK VERİLERİ SORGULANMALI

CHP’li Karaca’nın raporunda, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) tarafından haziran ayında yayımlanan ‘Türkiye İnsan Hakları Raporu 2020’deki veriler de hatırlatıldı. TİHEK ile TİHV’in verilerinin karşılaştırıldığı raporda, şunlar dile getirildi: “TİHV tarafından yayımlanan rapordaki sadece ‘işkence ve kötü muamele ihlalleri’ 140 olarak gerçekleşmiş ve söz konusu bu 140 olayda en az 404 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz bırakılmıştır. Sadece bu kategorideki ihlallerden yola çıkarak bile TİHEK tarafından 4 yıl içerisinde sadece 2 ihlal kararı verilmiş olması ilginç ve bir o kadar sorgulanması gereken bir konudur.”

KURUM YALNIZCA SEYREDİYOR

TİHEK’in görevini yerine getirmediğini söyleyen CHP’li Karaca, raporu BirGün’e değerlendirdi. TİHEK’in liyakatsiz yöneticilerin pervasız açıklamalarıyla gündeme geldiğini hatırlatan Karaca, kurumun uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediği gibi ‘pandemi’ bahanesine sığındığını aktardı. Kurumun ülkedeki hak ihlallerini yalnızca seyrettiğini belirten Karaca, şu ifadeleri kullandı: “Faaliyet raporlarını karşılaştırmalı olarak incelediğimizde, bütçenin her yıl artmasına rağmen görevlerin yerine getirilmesinde aynı performansı göremiyoruz. Anayasal kurumların Saray memurluğuna dönüştüğü ülkemizde; TİHEK anayasal görevlerini bir yana bırakmış, sarayın şakşakçılığına soyunmuş durumdadır. TİHEK tarafından 3 kategoride incelemeye alınan toplam 576 başvurunun sadece 18’i hakkında ihlal kararı verilmiş. Abesle iştigal bir kurumun bu tavrı; trajikomik değil de nedir?”