Değişen sadece adı oldu, zarar baki kaldı
KİT’ler adeta batağa saplandı. İsmi 2021 yılında, “Görevlendirme gideri” olarak değiştirilen zarar, 2006-2022 döneminde 949 milyar 448 milyon TL’ye ulaştı.
Mustafa BİLDİRCİN
İktidarın kötü yönetim anlayışının kamu kurumlarında yol açtığı zarar, bütçeyi altüst etti. İktidarın, derinleşen ekonomik krizin üzerini örtmek amacıyla piyasa koşullarını yok sayarak çeşitli görevler yüklediği Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) batağa saplandı. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla KİT’lere verilen görevlerden dolayı ortaya çıkan zarar, hemen her yıl daha da yükseldi. Kamuoyunda yarattığı, “olumsuz algı” nedeniyle ismi 2021’de, “Görevlendirme gideri” olarak değiştirilen görev zararı, geçen yıl rekor kırarak 216 milyar 525 milyon TL oldu.
BOTAŞ İLK SIRADA
Geçen yılın başında görevlendirme giderlerine yönelik transferler için 220 milyar 527 milyon TL ödenek öngörüldü. Yıl sonunda ise öngörülen ödenekten 216 milyar 525 milyon TL’lik harcama yapıldı. Toplam 216,5 milyar TL’lik görevlendirme gideri içinde, “Doğalgaz fiyatlarının vatandaşlara yansıtılmaması” amacıyla BOTAŞ'a yapılan ödemeler büyük yer tuttu. Buna göre, BOTAŞ’a 2022’de merkezi bütçeden toplam 126 milyar 260 milyon TL para aktarıldı.
2022’de rekor kıran görevlendirme gideri yapılan diğer kuruluşlar ve kaynak transferinin gerekçeleri ise şöyle kaydedildi:
•Gıda arz fiyatlarının dengelenmesi amacıyla Toprak Mahsulleri Ofisi’ne yapılan görevlendirme giderleri,
•Esnaf ve sanatkarlara kredi faiz desteği kapsamında Halk Bankası’na yapılan ödemeler ile emekli ikramiyesi ödemeleri,
•Emeklilere bayram ikramiyesi ödemeleri,
•Sosyal Güvenlik Kurumuna ek ödemeler, faturalı ödemeler ve Ar-Ge sigorta prim teşviki için yapılan ödemeler,
•Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sosyal güvenliği olmayanların sağlık prim giderleri için yapılan ödemeler,
•Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan işveren prim teşviki ödemeleri…
KATLANAN ZARAR
2006-2022 döneminde 949 milyar 448 milyon TL’ye ulaşan görev zararında yıllar itibarıyla yaşanan artış da dikkat çekici. 2006-2010 döneminde 41 milyar 326 milyon TL olan görev zararlarının 2010-2022 dönemindeki bazı yıllara göre gerçekleşmeleri ise şöyle:
2011: 18 milyar 864 milyon TL,
2014: 29 milyar 283 milyon TL,
2017: 63 milyar 251 milyon TL,
2020: 101 milyar 723 milyon TL,
2021: 167 milyar 494 milyon TL,
2022: 216 milyar 525 milyon TL.