DEM Parti'den Anadil Günü kutlaması: Grup toplantısı Kürtçe yapıldı

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), TBMM'deki haftalık Grup Toplantısı'nı gerçekleştirdi.

Toplantıda, 21 Şubat Anadil Günü dolayısıyla Ermenice, Gürcüce, Zazaca, Arapça, Lazca ve Süryanice açıklamalar yapıldı.

DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ise Kürtçe açıklamalarda bulundu.

Bakırhan, dünya üzerinde yaklaşık 7 bin dil olduğunu ifade ederek "Bu dillerin yüzde 90'ı ırkçı devletler ve asimilasyon politikaları nedeniyle kayboldu" dedi.

Bakırhan'ın Kürtçe açıklaması şöyle:

"Ez ê îro axaftina xwe bi kurdî bikim. Mêvanên me jî di navbera me de ne ew jî dê bi zimanê xwe biaxivin. Hevalên hêja, îro li tevahiya cîhanê nêzîkî heft hezar ziman tên axaftin. Ji van zimanan ji sedî nod, ji ber dewletên nijadperest û polîtîkayên asîmîlasyonê wenda bûne.

Nivîskarek dibêje, “Zimanê min weke çermê laşê min e, zimanên biyanî jî weke cil û bergê min e. Gava ez bixwazim dikarim cilên xwe biguherînim lê ez nikarim çermê xwe biguherînim!” Em jî dibêjin zimanê me ne tenê çermê me ye, ruhê me ye, canê me ye.

Zimanê me ne “bilinmeyen” ne jî “anlaşılmayan dil” e! Zimanê me zimanê kurdî ye û bi hezar salan e li ser vê axe tê axaftin û zimanekî qedim û nemir e. Em jî îro ji vir dibêjin: Hûn me nas nekin, hûn zimanê me nas nekin; Em jî we nas nakin! Kurd jî we nas nakin.

Mêvanên ezîz; gelek nivîskar û zanyarên Kurdan xizmeteke mezin ji bo zimanê me Kurdan kirine. Baba Tahir, Elî Herîrî, Ehmedê Xanî, Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Cegerxwîn, Celadet Alî Bedirxan, Apê Mûsa, Ferhat Kurtay, Mehmed Uzunû gelek kedkarên zimanê Kurdî, niha di nav dil zimanê me de ye. Ben bunu yapmak istiyorum. Eyşe Şan dibêje ile xwe: Zimanê Kurdî zimanê me ye / Zimanê kurdî ew taca me ye / Şêrîn û xweşê ber dilê me ye… Bi vê wesileyê Eyşe Şanê jî rêzdarî birr tînim.

Gelê me yê hêja, wekî hûn jî dizanin, roja ku dewleta Tirkiyeyê nefret avakirin û heta îro zextû zordarî li ser zimanê Kurdî xelas nebûn. Zimanê Lazî, Rûmî, Süryanî, Çerkesî û gelek zimanên ve axê ji holê rakirin. Di sed salan da ev welat kirin goristana çandû zimanan. Me bi hezaran qasetû pirtûkên Kurdî di bin axê de veşartin. Zordarî bi hemû uzaktaî li ser Kurdî hat meşandin. Li dîwarên zindanan slogana 'Türkçe konuş çok konuş' îro li ser dîwarên dibistanan tê nivîsandin. Lê belê zimanê Kurdî li hemberî ve asîmîlasyonê li ber xwe daû hetaîro hatû dê her li ber xwe bide.

Roja AKP bu îqtîdarû hetaîro dixwazin Kurdolojiyeke alternatif ava bikin. Li zanîngehan beşa zimanê Kurdî vekirin. Xwendevanan ev zanîngeh xelas kirin lê nehiştin ku mamosteyên wê beş kar bikini, yani desthilatê atamaya wan nekir. Dersên hilbijêrkî dest pê kirin, televîzyoneke bi navê TRT 6 ava, TRT 6 ve sibehê heta êvarê bi zimanê me heqaretê li me Kurdan heqaretê. Dixwazin Kurdiyeke bêkurd ava bikini. Dibêjin hûn li gor me Kurdî biaxivin. Naxwazin em bi zimanê xwe derd û kulê xwe, hesret û hezkirina xwe, çîrokên xwe bînin ziman.

Piştî darbeye qeyûman, êrişên li ser zimanê Kurdî girantir bûn. Gelek rojname, televîzyonên Kurdî, ajans, kovar, radyo, weşanxane û gelek dibistanên zarokan hatin girtin. Piştî qeyûman dest danîn ser şaredariyên me, ewilî êriş birin ser sembolû saziyên zimanê Kurdî û Kurdan. Saziyên wek Kurdî-Der ​​û Enstîtuya Kurdî di salên 90î de jî nehatibûn girtin bi destê AKP û MHP'yê hatin girtin. Biz, li Stenbolê li balafirgehê dayikeke me ji ber ku bi Tirkî nizane 2-3 saet li ber derî rehîn girtin. Navê Ehmedê Xanî, Celadet Alî Bedirxan, Cegerxwînû gelek navdarên zimanê Kurdî ji tabelayanû ji kolanan rakirin. Navên nijadperestên xwe danîn ser kolanû saziyên gelê Kürt. Qeyûm dijminê zimanê Kurdî ye! Qeyûm neyarê Kurdan eû înşelah emê van qeyûman bişînin. Erdoğan dibêje “Li hemberî asîmîlasyonê gere her zarok zimanê dayika xwe bizanibe”. Belê, lê dema ku Kurd dibêjin, zimanê me, hemû bi hev re dibêjin hûn terorîst in. Li meclisê hevalên me dema bi Kurdî diaxivin weke 'bilinmeyen dil' an jî 'anlaşılmayan dil' tê nîşekirin.

Zimanê beni ne "bilinmeyen" ne jî "anlaşılmayan dil" e! Zimanê me zimanê Kurdî yeû bi hezar salan e li ser ve ax tê axaftinû zimanekî qedimû nemir e. Jiîro şûnde jî dê wisa be. Ev ziman rûmeta bana ye, hebûna bana ye, jiyana bana ye. Şairekî Kürt dibêje: Tu min nas nekî, tu kes jî te nas nake! Em jîîro li vir dibêjin: Hûn me nas nekin, hûn zimanê me nas nekin; em jî biz nas nakin! Kürt jî we nas nakin.

Hevalino, pêwist e em li hemû qadên jiyanê bi zimanê xwe biaxivin, qîmetê bidin zimanê xwe. Divê em zimanê xwe wekî hebûna xwe bibînin. Wekî jiyana xwe bibînin. Li pêşiya me hilbijartina herêmî heye. Piştî me şaredariyên xwe ji qeyûman stendin emê dîsa pirzimaniyê pêk bînin. Zimanê beni xeta me ya sor e. Emê çanda şaredariyên pirzimanî li hemû deran belav bikin. Soza beni! Zalim ve xera kiribe, emê başlıyor. Emê kartin çêkin. Emê kursû kreşên zimanê Kurdî vekin. Navê xwe dîsa deynin ser kolanên xwe.

Em li dijî dersên hilbijêrkî yanê "seçmeli ders" nîn in. Lê di sedsala 21an de mirov ji ve nîqaşê federal dike. Dixwazin siyaseta “çavên li deriyan xwelî li seriyan” pêk bînin. Em aşkera dibêjin: Bi gulekê bihar nayê! Em aşkera dibêjin: Mafê ziman mafekî sereke ye. Em Kurd dixwazin zimanê me fermî be!

Gotineke me heye, dibêje: “Birîna xwe bi destê xwe derman bike.” Derman ne AKP ye, ne îqtîdara AKP-MHP'ye ye! Derman onları içeri al, derman beni hêza ye! Derman hûn in. Bila her kes bizanibe: Kesên zimanên gelan qedexe dikin, heft salan biçin seferê wê dîsa wek nezanên berê. Ez dixwazim di dawiya axaftina xle de helbestekê ji seydayê Cegerxwîn bixwînim:

"Ez xum xuma avên çeman,

Ez cerxû govendû sema,

Tînim di nav katû lema,

Jîn im, hebûn im, tevger im."

Ez we hemûyan careke din bi rêzdarî silav dikim û dibêjim em hezar caran minetdarî kedkarên zimanê Kurdî ne. Bijî û her bijî zimanê Kurdî. Di nava xêr û xweşiyê de bimînin."

Bakırhan'ın Kürtçe açıklamasının Türkçe karşılığı ise şöyle:

"Bugün konuşmamı Kürtçe yapacağım. Aramızda bulunan misafirlerimiz de kendi dillerinde konuşacaklar. Sevgili dostlar, bugün dünyanın her yerinde yedi bine yakın dil konuşulmaktadır. Bu dillerin yüzde 90'ı ırkçı devletler ve asimilasyon politikaları nedeniyle kayboldu. Bir yazar şöyle diyor: "Dilim bedenimin derisi gibidir, yabancı diller ise elbisem gibidir." İstediğim zaman kıyafetlerimi değiştirebilirim ama derimi değiştiremem" Biz de diyoruz ki: "Dilimiz yalnızca derimiz değildir, ruhumuzdur, canımızıdır."

Dilimiz ne "bilinmeyendir" ne de "anlaşılmayan dil'dir" Dilimiz Kürt dilidir ve binlerce yıldır bu topraklarda konuşuluyor. Kadim ve ölümsüz bir dildir. Bugün buradan da şunu söylüyoruz: Bizi tanımazsanız, dilimizi tanımıyorsanız; Biz de sizi tanımıyoruz. Kürtler de sizi tanımıyor."

Bakırhan, konuşmasında, Baba Tahir Uryan, Elî Herîrî, Ehmedê Xanî, Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Cegerxwîn, Celadet Elî Bedirxan, Musa Anter, Ferhat Kurtay, Mehmed Uzun ve Kürtçe diline katkı sağlayan çok sayıda yazarı andı.

Kayyum politikalarını eleştiren Bakırhan, şöyle devam etti:

"Kayyum Kürtlerin, Kürt dilinin düşmanıdır. İnşallah kayyımları göndereceğiz. Erdoğan anadil haktır diyor ama biz söyleyince teröristsiniz diyor. Mecliste Kürtçe konuştuğumuzda 'bilinmeyen dil' ya da 'anlaşılmayan dil' diyorlar. Dil insanların onurudur. Bir Kürt şair dilinizi, kimliğinizi tanımayanları siz de tanımayın diyor. Anadil bizim için kırmızı çizgidir. Biz Kürtçe'nin resmi dil olmasını istiyoruz.

"KAYYIMLAR KÜRT DİLİNİN DÜŞMANIDIR"

Kürtçe üzerindeki saldırılar arttı. Kayyımlar ilk olarak Kürtçe sembollere saldırdı. Kurdî-Der ve Kürt Enstitüsü’nü kapattı. Celadet Elî Bedirxan ve Cegerxwîn gibi isimlerin isimlerini tabelalardan kaldırdılar. Kayyımlar, Kürt dilinin düşmanlarıdır. Erdoğan, ‘Asimilasyona karşı her çocuk kendi anadilini bilmeli’ diyor. Kürtler ‘bizim dil’ dediğinde ise ‘terörist’ oluyor. Meclis’te arkadaşlarımız Kürtçe konuştuğunda ‘bilinmeyen’ ya da ‘anlaşılmayan’ dil olarak kaydediliyor. Bizim dilimiz ne bilinmeyen ne de anlaşılmayan dildir. Bizim dilimiz Kürtçedir.

"ÇOK DİLLİ BELEDİYECİLİĞİ HAYATA GEÇİRECEĞİZ"

Yaşamın her alanında dilimizle konuşmalıyız. Dilimizi varlığımız olarak görmeliyiz. Önümüzde yerel seçimler var. Belediyeleri kayyımlardan aldığımız zaman yine çok dilli belediyeciliği hayata geçireceğiz. Dilimiz kırmızı çizgimizdir.

Sözümüzdür; bu zalimler neyi bozmuşsa, biz daha iyisini yapacağız. Kürtçe kurs ve kreşler açacağız. Seçmeli derslere karşı değiliz. Ancak 21'inci yüzyılda bu tartışmalarda utanç duyuyoruz; Bir gülle bahar gelmez. Anadil insan hakkıdır. Biz Kürtçenin resmi dil olmasını istiyoruz. 

Bir sözümüz var: Yaralarını kendi ellerin ile sar. Derman AKP'de değildir. Derman AKP-MHP iktidarı değildir. Derman sizsiniz. Herkes bilsin ki: Halkın dilini yasaklayanlar, 7 sene sefere de gitse yine bir şey bilmeyen olacak. Cegerxwîn'in bir şiiriyle sözlerimi bitirmek istiyorum:

Ez xum xuma avên çeman

Ez çerx û govend û sema,

Tînim di nav kat û lema,

jîn im, hebûn im, tevger im…"

Tuncer Bakırhan'ın konuşmasının ardından çeşitli dillerde konuşmalar yapıldı. Mardin Milletvekili George Aslan Süryanice, Saliha Aydeniz Zazaca konuşma yaptı. Vekillerin ardından siyasetçi Bereket Kar Arapça, Zeyno Baran Gücüce ve Lazca, Murat Mıhçı da Ermenice konuştu.