Depremin üzerinden 6 ay geçti, sorunlar aynı: Kırsaldaki binaların çoğu hâlâ yıkılmadı

İlayda KAYA

6 Şubat’ta peş peşe yaşanan Maraş merkezli depremlerin üzerinden 6 ay geçmesine karşın, depreme yakalanan yurttaşların sorunlarına hâlâ çözüm bulunamadı.  

Kentlerdeki yıkım işlemleri tüm plansızlığıyla devam ederken, Maraş Elbistan’daki köylerde yıkım işlemlerine başlanılmış bile değil. Kırsal mahallelerde evlere yapıştırılan karekodlar sistemde karşılık dahi bulamıyor. Yetkililere ulaşmaya çalışan yöre halkı, evlerinin akıbetini öğrenemediklerini söyleyerek isyan ediyor.

KOD OKUNMUYOR

Afet bölgesinde hâlâ en ciddi sorun barınma, hijyen ve konteyner. Elektrik ve su kesintilerine de çözüm bulunabilmiş değil. Depremin merkezi Maraş’ın kırsal mahallelerinde ve köylerde durum diğer illere göre daha kötü. Kenti toparlamak adına yapılan çalışmalar yetersiz. Maraş Elbistan’ın tek kadın muhtarı 34 yaşındaki Sidar Yıldız da bölgedeki sorunların çözülmediğini söylüyor. Toprakhisar Köyü Muhtarı Yıldız “Köyümüzde bulunan hasarlı yapıların enkazı kaldırılmadı, kırsal mahallelerde yüzde 90’ı aynen duruyor. Bu noktada yer tespiti yapıldığını söylüyorlar. Yer tespitiyle ilgili bize danışılmadı” diyor. Yıldız evlerindeki hasar tespit çalışmalarıyla ilgili de şunları anlatıyor: “6 ay oldu, ilk hasar tespitine geldiklerinde etiket, kod yapıştırdılar. Elektronik ortamda binanın hasar, ada, parsel durumlarını görebilmemizi sağlayan bu kodu okutuyoruz, kodun karşılığı sistemde yok. 15 haneli bir köyüz. Bu hata normal mi? Dilekçe yazıyoruz, yetkililerden ses yok.”  

TOZA MAHKÛM OLDUK

AFAD’ın paylaştığı son verilere göre, Malatya’da günde 25 deprem yaşanıyor. Malatya’daki depremzedeler kentteki sorunlardan şöyle bahsediyor: “Bu şehirde bitmek bilmeyen bir yıkım var. Neredeyse her gün bir gürültüyle uyanıyoruz. Ağır hasarlı binalar önlem alınmadan birer birer yıkılıyor. Arazöz kullanılmıyor, çevrede önlemler alınmıyor. Bizi bir toz bulutuna mahkûm ettiler” Osmaniye’deki afetzedeler de verilen kira yardımlarının yetersizliğinden dert yanıyor. Bir depremzede “Ben devletime sesleniyorum, vermiş olduğunuz 5 bin lira para ile ev kirasını nasıl vereceğim? 10 bin 15 bin lira aşağısında kiralık ev yok” diyor.

***

Hatay sorunlarıyla kaldı

Depremde en çok yıkıma uğrayan Hatay’da da elektrik ve su sorununa çözüm bulunmuyor. Kentte SOL Parti Dayanışma Gönüllüleri’yle bölgedeki yurttaşlara destek olan Feray Aytekin Aydoğan, özetlesorunları şöyle sıraladı:

Temiz suya erişim sorunu sürüyor. Enkaz kaldırma sırasındaki kontrolsüz yıkımlar nedeniyle elektrik ve su kesintileri yaşanıyor.

Enkazların kaldırılmasında uyulması gereken yasalar, işleyiş yok sayılıyor. Enkazların kaldırılmasında sulama, ıslatma yapılmıyor, enkaz alanında ayrıştırılmaması gereken demir daha fazla para, daha fazla rant için enkaz alanında ayrıştırılıyor, asbest riski ve enkazlar için depolar oluşturulmuyor. 

Zamlar, işsizlik deprem bölgesinde katbekat daha yoğun yaşanıyor. Borçlar silinmiyor ve gelen faturaları halkın ödeme koşulu olmamasına rağmen gönderiliyor. İşsizliğe çözüm yok
Eğitim için okullar hazır hale getirilmemiş durumda. Hangi okulun kullanılabilir olduğu, kullanılamayacak durumdaki okullara konteyner temini vb. konular belirsiz. Öğretmen yeterli değil.

Deprem bölgesinde yeterli sağlık emekçisi istihdam edilmedi.

***

Kolon kesildi iddiası

Depremde yerle bir olan binalara ilişkin yürütülen soruşturmalar sürüyor. Son olarak, depremle Adana’da yerle bir olan Tutar Apartmanı’yla ilgili süren soruşturmada, dosyaya giren belediyeye ait resmi yazı ile belediye başkanının sözleri arasındaki çelişki dikkat çekti. T24’ün haberine göre, apartmanın bulunduğu Çukurova Belediyesi’nce savcılığa gönderilen yazıda, binada yaşayan O.B. isimli kat malikinin basit tadilat yapma izni aldığı belirtilirken, Belediye Başkanı Soner Çetin, binanın çökme sebebinin basit tadilat yapma izni olmadığını savundu. Avukatlar iddiaya karşı yeniden karot örneği alınmasını söyledi.