Depremzedeye fatura, şirkete erteleme hakkı
Depremzedeler fahiş faturalarla boğuşurken, borç erteleme hakkından yararlanan Toroslar Elektrik, kârına kâr kattı. Şirketin Ocak-Eylül 2023’te 4,6 milyar TL kâr etti.
Mustafa BİLDİRCİN
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca (EPDK) 29 Mart’ta alınan karar kapsamında ise elektrik dağıtım şirketlerine sağlanan ayrıcalıklara bir yenisi daha eklendi. 6 Şubat'ta meydana gelen Maraş merkezli depremler nedeniyle Mayıs 2023’te avans ödemeleri ertelenen şirketlere bir erteleme de 29 Mart 2024 tarihli karar ile geldi.
Kurul, “Maraş merkezli depremlerin etkilerinin devam etmesi” nedeniyle bölgede faaliyet gösteren dört elektrik dağıtım şirketinin avans ödemelerinin fatura son ödeme tarihine kadar ertelenmesine karar verdi.
EPDK’nin kararı, “Depremzedelere yüksek faturalar gönderilirken şirketlere türlü türlü kolaylıklar sağlanıyor” denilerek eleştirildi.
FAHİŞ KÂR
Borç erteleme avantajından faydalandırılan şirketlerden birisi olan Toroslar Elektrik Dağıtım Şirketi’nin depremin ardından elde ettiği net kârı da dikkatleri çekti. Depremin vurduğu Adana, Osmaniye, Gaziantep, Kilis ve Hatay kentlerinde elektrik dağıtımı yapan Toroslar Elektrik Dağıtım Şirketi’nin Ocak-Eylül 2023 dönemine ait net kârı, 4 milyar 670 milyon 93 bin TL olarak hesaplandı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun borç erteleme kararı aldığı, “Ödenecek kâr payı avansı tutarı” ise şirketin mali kayıtlarına, 450 milyon TL olarak yansıdı.
AYRICALIK SAĞLANDI
AKP iktidarının ilk döneminde öne çıkan politika, elektrikte özelleştirme oldu. Bu kapsamda 2004 yılında, “Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi” hazırlandı. Uluslararası Para Fonu (IMF) ile 2005 yılında, “19’uncu Stand-By Anlaşması” imzalayan iktidar, elektrik üretim ve dağıtım şirketinin özelleştirilmesi çalışmalarını hızlandırdı. Anlaşma kapsamında 2008-2013 döneminde enerjide üretim ve dağıtım özelleşti.
Elektrik dağıtımının özelleştirilmesinin ardından kurulan elektrik dağıtım şirketlerine çok sayıda ayrıcalık sağlandı. Özelleştirme ile yurttaş fahiş faturalarla karşı karşıya bırakılırken şirketler kazancına kazanç kattı.
∗∗∗
ŞİRKETLERE REKOR ÖDEME
AKP’nin elektrik dağıtımına yönelik özelleştirme kararının ardından faaliyete geçen 21 elektrik dağıtım şirketi için 2022 yılında merkezi bütçeden 12,6 milyar TL aktarıldı. Şirketlere 2015-2022 döneminde aktarılan paranın toplamı ise 2022’deki yüzde 251 artışla birlikte 25 milyar TL’ye ulaştı.