Dersim, katil faylarla çevrili
Uzmanların son günlerde sıklıkla dikkati çektiği Dersim, depreme hazır değil. Kent merkezinde 3 bin 600 binadan onlarcasının yıkılacağını vurgulayarak ivedilikle önlemlerin alınmasını isteyen TMMOB, yeni binalar için hazırladıkları çalışma ile binayla depremin ilişkisini kestiklerini söyledi.
Kayhan AYHAN
6 Şubat Maraş merkezli depremlerin üzerinden tam 1 yıl geçti. Uzmanlar bugün ise deprem bölgesi olarak Dersim’i gösteriyor.
Geçtiğimiz günlerde yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Doğu Anadolu Fayına dikkat çekerek “Bağırıyorum Tunceli’ye dikkat edin diye” ifadesini kullandı. Bir çok fay hattınını çevrelediği kentte yurttaşlar tedirgin. TMOOB Dersim İKK sekreteri Uğur Beycan 'Dersim depreme hazır mı?' sorusunu BirGün'e değerlendirdi.
KATİL FAYLARLA ÇEVRİLİ
Dersim'in Kuzey Anadolu fay hattı (KAF) ile Doğu Anadolu Fay hatı (DAF) arasında kaldığını ve Ovacık, Pülümür fayları ile çevrili olduğunu kaydeden Beycan, "Bu iki fay hattı Dersim ve çevre iller için ciddi anlamda tehlike arz ediyor. 7.2 üzeri bir deprem üretebilme potansiyeline sahip. Dersim tabiri caizse katil faylarla çevrili. Henüz merkezi iktidar boyutunda kayda değer bir çalışma yok. Bugün merkezi iktidarla yerel yönetimlerin ortak çalışıp kent uzlaşısı altında kentlerimizi depreme hazırlamak gerekiyor" dedi.
Yedisu fayının bir önceki kırılımının 1784 yılında gerçekleştiğini kaydeden Beycan, "Bunlar 250 yılda bir tekrar eden kırılımlar ve bugün teknik ve bilimsel olarak ömrünü tamamlamış durumda" diye konuştu.
BİNLERCE KİŞİ ZARAR GÖREBİLİR
Dersim'de çok sayıda eski binanın olduğunu ve yıkılacak yapı stoğu öngörülerinin yüzde 1 civarında olduğunu kaydeden Beycan, "Kent merkezinde 3600 bina bulunuyor bu binalardan 36'ısının yıkılacağını düşünüyoruz. Her bir yapıda 10 daire var olarak hesaplayın. 360 daire eder. 4 kişilik aileden 1440 kişi yapar şehir merkezi nüfusunu 36 bin olarak düşündüğümüzde bu büyük bir rakam. Bunun daha da fazlası olabilir. Maraş merkezli depremlerde bilimsel öngörüden çok daha fazla yer yerle bir oldu. 310 binadan 38 bin 500 ü yıkıldı. Bu oran yüzde 10 oldu. Bizim burada öngörümüz de yüzde 1-5 arasındaydı. Bunun nedeni de imara açılmaması gereken alanlar seçim yatırımı için imara açıldı. Mühendislik hizmeti görmemiş yapılar imar affı kapsamına alındı" ifadelerini kullandı.
BÜTÜN ÜLKEYE ÖRNEK ÇALIŞMA
TMOOB olarak 6 Şubat’tan sonra hasar tespit çalışmalarında yer aldıkların anlatan Beycan, "Bundan sonra yapılacak binalarla ilgili merkezi düzeyde Türkiye Barolar Birliği ile bir afet protokolü imzaladık. 2018 Türkiye deprem iyileştirme raporunu Dersim barosu ve TMOOB olarak yerelde de imza altına aldık. Geçen mayıs ayından itibaren inşa edilen tüm binalar TMOOB’un mevzuat iyileştirme raporu esas alınarak inşa ediliyor. Yani Dersim’de binayla depremin ilişkisini kestik. Olası bir Yedisu fayı kırılmasında, mayıs ayı sonrası yapılan binalarda binamız öldürmeyecek, yaşamaya devam edebileceksiniz. Bu TMOOB’un şahsında Dersim halkının kazanımıdır, Dersim halkının kazanımı şahsında Türkiye’nin kazanımıdır. Dersim TMOOB’un hazırlamış olduğu RAPORU tüm illerimizle paylaşmaya hazırız" dedi.