Desteği değil maliyetleri açıkla
Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçilerin bilgilerini ifşa ediyor ama hangi şartlarda üretim yapıldığını görmezden geliyor. Üreticilerinin girdi fiyatlarındaki bir yıllık artış enflasyonun yaklaşık 3 katına çıktı.
Ekonomi Servisi
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun haftasonu İzmir programı sırasında kürsüye çıkıp sorunlarını anlatan çiftçilerin aldığı yardımlar ve destekler Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ifşa edildi.
Önceki akşam Bakanlığın resmi sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda “Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun İzmir’de çiftçilerle buluşmasında söz alan üç kadın çiftçimize Bakanlığımız tarafından verilen destekler ve dile getirdikleri iddialar ile ilgili gerçekler aşağıdaki gibidir” ifadeleri kullanıldı.
Kılıçdaroğlu ise bakanlığın tweet’ini alıntılayıp şunları dedi: “Çiftçi kürsüde derdini anlatıyor, yardım istiyor. Bakanlık çiftçiye ‘Derdiniz yok, yalan söylüyorsunuz’ diyor. Nasıl kibirli, nasıl üstencil bir dil! Sizin yatacak yeriniz yok. Çiftçinin tokadını yiyeceksiniz! En kısa zamanda görüşmek üzere Tarım Bakanlığı, hazırlığınızı yapın…”
CHP lideri daha sonra, çiftçilerden birinin konuştuğu videoyu içeren tweet’ini hesabında başa çekti.
Buluşmada en çok akaryakıt fiyatları ve girdi maliyetlerindeki artıştan şikâyet eden çiftçi kadınlar “Artık zarar etmiyoruz çünkü battık” sözleriyle dert yanmıştı.
Çiftçiler üretebilmek için gübre, mazot, ilaç gibi dışa bağımlılığın yüksek olduğu girdileri kullanmak zorunda. Bu girdilerde büyük zamlar yapılmasına rağmen Bakanlık, üreticilere verilen desteklerde girdi maliyetlerinin çok altında.
2021 üretim yılına ait tarım desteklerinin çiftçilere ödemesi 2022 yılı bütçesinden yapılıyor. 2022 yılı bütçesinde tarım destekleri için ayrılan toplam kaynak, 2021 yılı Kasım ayında Resmi Gazete’de yayımlandı. 2021 yıllık enflasyonu yüzde 36,08 olurken, 2022 bütçesinde tarım desteklerinde yapılan artış 2021 bütçesine göre yüzde 12,5 oldu. Yani enflasyon artışının üçte biri kadar artış yapıldı. Çiftçi enflasyona ezdirildi.
Daha sonra mart ayında 2022 yılında 25,8 milyar lira olarak planlanan tarımsal destekleme bütçesi 3,2 milyar lira ek bütçe ile 29 milyar liraya yükseltildi. Ancak bu ek bütçe de üretici maliyetlerindeki artışı karşılamaya yetmedi.
MALİYETLER GÖRÜLMÜYOR
Hem TL’deki değer kaybı hem de kimyasal gübrede hammadde kaynaklarının dışa bağımlı olması fiyat artışlarının daha da can alıcı boyutlara ulaşmasına neden oldu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin verilerine göre geçen yılın mayıs ayına göre son bir yılda, üre gübresi yüzde 253, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 224, amonyum sülfat gübresi yüzde 219, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 190 ve DAP gübresi yüzde 167 oranında arttı. Mazot fiyatı mayıs ayında aylık bazda yüzde 6,5 oranında, son geçen yılın mayıs ayından bu yılın mayıs ayına kadar yüzde 238,7 oranında arttı. Besi yemi ve süt yemi mayıs ayında nisan ayına göre yüzde 5, son bir yılda ise besi yemi yüzde 128, süt yemi yüzde 132 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 99,7, zirai ilaç fiyatları ise yüzde 88,2 ile 140 arası oranlarda artış gösterdi. Girdi fiyatları enflasyonun yaklaşık 3 katına çıkmış durumda.