Diplomasi karıştı

DIŞ HABERLER SERVİSİ

İsrail güçlerinin 10 gündür süren acımasız saldırılarına karşı beklenmedik bir direnişle Gazze ve Filistin toprakları savunulurken mevcut gerilim kimi ülkeler arasında görüş ayrılıklarını derinleştirdi. İsrail-Hamas ateşkesi çağrıları yapan Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler arasında konuya ilişkin ortak deklarasyon yayınlanması konusunda görüş ortaklığı sağlanamadı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ortak bir metin hazırlama önerisinin Macaristan tarafından engellendiğini söyledi.

Borrell, AB Dışişleri Bakanları toplantısını değerlendirdiği demecinde AB Komisyonu'nun bir metin hazırladığını ancak 27 üye ülkeden birinin itirazı nedeniyle yayınlanamadığını ifade ederken söz konusu bildirinin Macaristan tarafından hangi gerekçelerle bloke edildiğini açıklamadı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, İsrail hükümetine ve Başbakan Binyamin Netanyahu'ya yakınlığıyla biliniyor. Basına konuşan AB'li diplomatik kaynaklar da bu nedenle Macaristan'ın, İsrail'e yönelik çağrılara da yer verilen ortak metne imza atmak istememiş olabileceğini tahmin ettiklerini dile getirdi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell'in açıklamasına göre, 27 AB üyesinden 26'sı sivillerin öldürülmesinin "kabul edilemez" olduğunu vurgularken, Hamas'ın İsrail'e yönelik roket saldırılarını kınadı ve İsrail'in meşru müdafaa hakkında "tamamen" destek verdiklerini bildirdi. 26 üye ayrıca "şiddete derhal son verilmesi" ve "ateşkesin uygulanması" çağrısı yaptı. Salı günü görüşen Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Ürdün Kralı Abdullah da ivedi ateşkes çağrısında bulunmuştu. Fransa, Mısır ve Ürdün ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) ateşkes çağrısı yapan bir karar taslağı sunmuştu.

İSRAİL-ÇİN KRİZİ

Filistin topraklarına dönük saldırılara tepki gösteren ülkeler arasında yer alan Çin ve Hindistan ise İsrail'le yeni bir diplomatik gerilim yaşıyor. Çin devlet televizyonu CGTN'deki bir programda, ABD'nin İsrail'e desteğine yönelik eleştiriler üzerine Tel Aviv'den "Yahudi düşmanlığı" tepkisi geldi. İsrail'in Pekin Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada, "Gazze'de yaşanan şiddetle ilgili programda konuşulanların 'bariz Yahudi düşmanlığı' olduğu ve bu durumun protesto edildiği" belirtildi. Açıklamada, "Yahudilerin dünyayı kontrol ettiğine dair komplo teorilerinin sona ermiş olduğunu umuyorduk ama maalesef antisemitizm çirkin yüzünü bir kez daha gösterdi. Resmi bir Çin medyasında açıkça antisemitizmin ifade edildiğini görmek bizi dehşete düşürdü" denildi. Çin devlet televizyonunun kanalında yayınlanan programda sunucu Zheng Junfeng, "Bazı insanlar ABD'nin İsrail yanlısı politikalarında ve Washington'ın dış politikasını yönetenler üzerinde ABD'deki varlıklı Yahudilerin ve Yahudi lobisinin etkisinin olduğuna inanıyor" görüşünü paylaşmıştı. Pekin yönetimi ise İsrail'in son saldırıları üzerine BMGK'yi Tel Aviv yönetimine karşı yaptırım uygulamaya çağırmış ancak çağrıları karşılıksız kalmıştı. Hindistan'ın BM Daimi Temsilciliği'nin "Filistin davasını güçlü bir şekilde destekliyoruz" açıklaması da İsrail-Hindistan arasında diplomatik krize neden olmuştu.

BASKI ARTIYOR

Almanya hükümeti ise Filistin direnişine desteğiyle bilinen Lübnan Hizbullah'a bağlı üç derneğin ülke genelinde faaliyetlerini yasakladı, dernek binalarına dün operasyon yapıldı. Almanya İçişleri Bakanlığı, dernekleri Lübnan Hizbullah'ın finanse ettiğini ileri sürerek "Terörist örgüt Hizbullah'ı finanse eden üç grup yasaklandı. Terörü destekleyen kimse Almanya'da güvende olmayacak" açıklaması yaptı. İsrail'e destek veren Almanya geçen yıl Lübnan Hizbullah'ın ülkedeki tüm faaliyetlerini yasaklamıştı. Avusturya hükümeti de geçen hafta örgütün ülkedeki siyasi faaliyetlerini yasaklama kararı almasıyla dikkat çekmişti. Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, "Hizbullah'ın tüm kollarıyla terör listesine dahil edildiğini" açıklamıştı.

***

Soruşturma çağrısı: Göz göre göre katliam

İsrail’in Filistinlilere düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 63’ü çocuk olmak üzere 218’e yükseldi. İsrail’in hava saldırılarına uğrayan Gazze’de travma tedavisi gören 11 Filistinli çocuğun evlerinde hayatını kaybettiği aktarıldı. Norveç Mülteci Konseyi’ne (NRC) göre, Gazze’de hava saldırılarında hayatını kaybeden 11 çocuk travmayla başa çıkabilmek için NRC’den yardım alıyordu. Batı Şeria’da düzenlenen gösterilerde hayatını kaybeden Filistinli sayısı da dörde yükseldi. Filistin Sağlık Bakanlığı, Ramallah’ta yapılan eylemlere İsrail askerlerinin gerçek mermilerle saldırıları sonucu iki Filistinlinin hayatını kaybettiğini aktardı. Filistin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne İsrail’in çocuklara, sivillere ve okullara yönelik saldırılarını soruşturmaya çağırdı. Mansur, Gazze’de okullara sığınmak zorunda kalan 50 bin kişiye acil insani yardım için çağrıda da bulundu. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock ise “Gazze’de 13 yıldır ablukada tutulan 2 milyon insan için güvenli hiçbir yer yok” tepkisi verdi.