Domino etkisi

Dış Haberler

İran ile Suudi Arabistan arasında Çin'in liderliğinde başlayan diyalog süreci Ortadoğu'da etkisini göstermeye başladı. İnsanlık trajedisine yol açan Yemen'deki kanlı savaşın sona erdirilmesi için temaslar başladı. Körfez Arap ülkeleriyle birlikte 8 yıl önce İran destekli Husi yönetimine saldıran Suudi Arabistan heyeti Sana'ya gitti.

Suudi heyet başkent Sana’da bir araya geldiği Yüksek Siyasi Konsey Başkanı Mehdi el Meşat ve Müzakere Heyeti Başkanı Muhammed Abdusselam gibi Husi yetkililerle ilk tur görüşmeleri gerçekleştirdi. Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan Yemenli diplomatlar, Suudi yetkililerin 'Yemen'de barışı tesis etmek konusunda ilerlemeyi görüşmek' üzere Sana'ya geldiğini' söyledi. İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan Yemenli bir hükümet kaynağı, Suudilerle Husilerin 2 yıllık bir 'geçiş' tesis etmeye yönelik 3 aylık müzakerelerin önünü açmak için 6 aylık bir ateşkes konusunda prensipte anlaştıklarını belirtti.

İKLİM ELVERİŞLİ

Husilerin kontrolündeki Yemen haber ajansı SABA'ya göre Husilerin siyasi lideri konumundaki Meşat, Suudi yetkililerle görüşmede, 'Yemenlilerin arzuladığı adil ve onurlu barış ve özgürlük ve bağımsızlık özlemlerini gerçekleştirmeye yönelik kararlı duruşlarını' teyit etti.

Yemen Enformasyon Bakanı Muhammed el-İryani, ülkede barışın sağlanması için daha önce hiç olmadığı kadar uygun bir atmosferin bulunduğunu belirtti.

Husiler ve Suudilerin 2015’ten bu yana binlerce kişinin ölümüne, milyonların açlığa, yoksulluğa mahkûm edilmesine neden olan savaşın kalıcı bir ateşkesle son bulması için alınması gereken çok yol var. Çin nüfuzunun arttığı bölgede ABD destekli savaşın son bulması için atılan adımı AFP'ye değerlendiren Suudi analist Hişam Alghannam, “Tanık olunan diplomatik ivme Suudi-İran yakınlaşmasının meyve vermeye başladığının bir işareti” sözleriyle yorumladı.

İran haber ajansı IRNA'ya göre İran'ın BM Daimi Temsilciliği de "Suudi Arabistan ile İran arasındaki diplomatik bağların yeniden tesis edilmesi, Yemen'de ateşkesi hızlandıracak, kapsayıcı bir ulusal yönetim inşa etmeye yardımcı olacak" değerlendirmesini yaptı. 

***

İRAN VE SUUDİ HEYET YAKINDA GÖRÜŞECEK

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Çin’in başkenti Pekin’de 6 Nisan’da bir araya gelmiş ve iki ülke büyükelçiliklerinin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlatılması ve vizelerin kolaylaştırılması konusunda anlaşmıştı.

İran, Suudi Arabistan’daki büyükelçilik ile konsolosluğun açılması için iki ayrı heyetin hafta sonuna kadar söz konusu ülkeye gideceğini bildirdi.

***

8 YILLIK SAVAŞIN BİLANÇOSU

***

NE OLMUŞTU?

Yemen'de 1978'de iktidara gelen Abdullah Salih yönetimine karşı Arap Baharı sürecinde 27 Ocak 2011'de protestolar başladı. Haziran 2011'de bir saldırıda yaralanan Salih, Suudi Arabistan'a kaçıp burada üç ay kaldı. Şubat 2012'de koltuğunu yardımcısı Abdurabbu Mansur Hadi'ye bıraktı. Hadi de protestolar sonrası Suudi Arbistan'a sığınmak zorunda kaldı. İran destekli Şii Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor.

ABD'nin Ortadoğu'daki petrol zengini sadık müttefiki Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten itibaren Husilere karşı Hadi hükümetine destek veriyor.

Yemen'deki iç savaşta BM'nin girişimiyle geçen yıl 2 Nisan'da başlayan ateşkes, Husilerin süreyi uzatmayı reddetmesi nedeniyle yalnızca 6 ay sürdü. 2 Ekim'de biten ateşkesin ardından çatışmalar eskisine kıyasla çok düşük seviyede devam etti.