Dünyadan toprak bütünlüğü uyarısı

Avrupa Birliği (AB)Kuzey Irak’ta gerçekleşen referandumun ardından ilk kez yaptığı açıklamada “Kuzey Irak’taki referandumun yapılmaması yönündeki çağrıların dikkate alınmaması sebebiyle üzüntü duyduk” dedi. AB’den yapılan yazılı açıklamada, Irak’ın birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne tam destek verildiği hatırlatılarak tüm taraflara siyasi ve ekonomik alandaki sorunlara barışçıl ve yapıcı diyalog aracılığıyla çözüm bulunması konusunda taahhütlerini yenileme çağrısında bulunuldu.

Açıklamada, “Irak’ın birliği, IŞİD tehdidini göğüslemede, özgürleştirilen alanlardaki yeniden inşa çalışmalarında, tüm Irak halkının çıkarına olacak şekilde istikrarlı, kapsayıcı ve müreffeh bir Irak’ın kurulmasında birinci derecede önemli” ifadelerine yer verildi.

ABD’den açıklamalar
Kuzey Irak’ta gerçekleşen referandumla ilgili ABD’den 3 farklı açıklama geldi. Beyaz Saray, Dışişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı’ndan ayrı ayrı yapılan açıklamalarda ‘birleşik Irak’tan yanayız’ vurgusu yapıldı. Savunma Bakanlığı Pentagon, ABD ordusunun IŞİD’le mücadele kapsamında Peşmerge’ye desteğinde bir değişiklik olmadığını bildirdi.

Pentagon Sözcüsü Robert Manning basınla sohbetinde Kuzey Irak’ta yapılan bağımsızlık referandumu konusunda ‘Umarız IŞİD’le mücadelede dikkat dağıtmaz’ demekle yetindi. Manning, ABD’nin peşmergeye desteğinin kesilmesi anlamına gelecek herhangi bir yaptırım ya da tedbir uygulayıp uygulamayacağına ilişkin sorulara ‘Bildiğim kadarıyla böyle bir şey yok’ yanıtını verdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Huckabee Sanders de, ‘Referanduma olan tepkilerinde ağırlıklarını koyması için Türkiye, İran ve Irak’a bir mesajınız var mı?’ şeklindeki soruya yanıtı Washington yönetiminin referanduma en önemli itirazının İran’ın Irak üzerindeki nüfuzunu arttırma olasılığı olduğunu açık eden bir cümleyle yanıtladı. Sanders, ‘IŞİD’i ortadan kaldırmak ve İran’ı püskürtmek için birleşik bir Irak olmasını umut ediyoruz’ dedi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert’in yaptığı yazılı açıklamadaki ‘tarihi ilişkimiz değişmez’ vurgusu da dikkat çekti. Açıklamada Erbil’in de kendisini tanımladığı ifade olan ‘Kürdistan Bölgesel Hükümeti’ ifadesi kullanıldı. Nauert’in açıklamasında ABD’nin Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin Irak Kürdistan Bölgesi’nin dışında kalan alanları da kapsayacak şekilde tek taraflı bir bağımsızlık referandumu gerçekleştirmiş olması nedeniyle derin hayal kırıklığı içinde olduğu belirtildi.

Rusya’dan ilk tepki
Rusya ise, ilk yorumunda Irak’ın toprak bütünlüğüne destek verdiğini duyurdu. Rus lider Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitry Peskov, “Önceden olduğu gibi, ülkelerin toprak bütünlüklerinin korunmasının, bölgede istikrar ve güvenliğin desteklenmesinin, bölgedeki kritik sorunların çözümü açısından son derece önemli buluyoruz” dedi.

BM’den Kerkük uyarısı
Birleşmiş Milletler (BM), Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) özellikle Kerkük’ü de dahil ederek tartışmalı bölgelerde düzenlediği referandumun “istikrar bozucu” olduğu uyarısında bulundu.

BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres’in Irak hükümeti ile IKBY arasında öne çıkan sorunların anayasa, ortaklık ve karşılıklı saygı esasına dayalı bir şekilde çözülmesi fırsatının yakalanamamasından üzüntü duyduğu bildirildi.

Irak anayasasına aykırı bir şekilde, Iraklı yetkililer, komşu ülkeler ve uluslararası toplumun itirazlarına rağmen tek taraflı ilan edilen referandumun Peşmerge kontrolündeki tartışmalı bölgelerde de düzenlendiği vurgulanan açıklamada, “Tartışmalı bölgelerde referandum düzenlemek, özellikle de Kerkük’te, istikrar bozucu.” ifadesine yer verildi.

Barzani’ye ilk tebrik Katalonya’dan
Katalonya Özerk Bölgesi Başkanı Charles Puigdemont, tartışmalı referandum dolayısıyla Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani’yi tebrik etti.