Dünyanın en büyük düşünürü, artık düşünmüyordu...

Yazdığı binlerce sayfa ve fikirleriyle komünist ideolojiyi şekillendiren Karl Marx'ın ölümünün üzerinden 134 yıl geçti. Friedrich Engels'le birlikte yaptıkları çalışmalarla yalnızca ekonomi politiğe değil felsefeye de damga vuran Marx, ölümünün 134'üncü yılında fikirleriyle yaşıyor. Bunun en önemli göstergeleri ise, hakkında sahnelenen tiyatro oyunları, çekilen filmler, diziler ve yazılan kitaplar... İşte Komünist Manifesto'nun ve Das Kapital'in yazarı Karl Marx'ın yaşam öyküsü:

ÇOCUKLUĞU

Karl Marx, sanayi devrimi nedeniyle Avrupa'nın büyük toplumsal değişimler yaşadığı 1818 yılının 5 Mayıs'ında, Heinricih Marx ve Henrietta Pressburg'un dokuz çocuğunun üçüncüsü olarak Almanya'nın Trier şehrinde dünyaya geldi.

Marx'ın çocukluğuna dair çok fazla bilgi yok ancak 13 yaşına kadar okula gitmediği ve eğitiminin babası tarafından evde verildiğine dair bilgiler mevcut. Üniversite yıllarında hukuk eğitimi alırken 'radikallerle' kurduğu ilişki sonucu felsefeye yöneldiği biliniyor.

JENNY'LE BİRLİKTELİĞİ

1836 yaz ve sonbaharını Trier'de geçirdikten sonra öğrenimi ve hayatı hakkında daha ciddi kararlar alan Marx, eğitimli bir barones olan Jenny von Westphalen ile nişanlandı. Ancak bu durum toplum tarafından hoş karşılanmadı zira, Jenny, Marx ile beraber olmak için genç bir aristokrat ile yaptığı nişanı attı. Ayrıca, etnik ve sınıf farklılıkları da birlikteliklerinin hoş karşılanmamasına neden oldu.

Marx ve Jenny, 7 yıl gizli süren nişanlılığın sonunda 1843 yılında evlenirler. Evlilikleri Jenny'nin ölümüne dek yani 38 yıl devam eder. Karl Marx’ın nişanlılık yıllarında 1836’da Jenny’e yazdığı şiir, Jenny’ye Adanmış Şiir Albümlerinden (Çeviren: Barış Pirhasan)

Jenny! Gülerek sorarsın
Neden şarkılarım Jenny’ye,
Yalnız senin için yüreğim hızla çarparken
Şarkılarım yalnız senin için ağlarken
Yürekleri yalnızca senden esinlenirken
Her hece söylerken yalnız senin adını
Alırken her ses yalnız senden tınılarını

MANİFESTO'YA GİDEN YOL

Üniversiteden sonra gazeteciliğe yoğunlaşarak köylülülerin kötü durumları hakkında makaleler yazar. Marx'ın yazdıkları otoritelerin tepkisini çekti.

Paris’te geçirdiği kısa süre, devrimcilerle kaynaşmasını sağlaar ve burada hem Komünist Birlik’e katılır hem de hayatı boyunca arkadaşı olacak Friedrich Engels’le tanışır.

1847 yılında şu sözlerle biten o meşhur metni, yani Komünist Manifesto'yu Engels ile birlikte yazarlar: “Proleterlerin zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyleri yoktur. Oysa kazanacakları bir dünya var. Dünyanın bütün işçileri, birleşin!”

SÜRGÜN YILLARI VE ÖLÜMÜ

Paris’ten sürüldükten sonra ailesiyle birlikte Londra’ya taşınıp burada Uluslararası İşçi Birliği’ne katıldı. Londra’daki yaşamının büyük bir kısmı yoksulluk içinde geçti ve maddi olarak Engels tarafından desteklendi.

Marx burada, politika, ekonomi ve kapitalizm üzerine bilimsel bir çalışma girişimi olarak Kapital’i yazdı. Kapital, Marx hayattayken pek anlaşılamadı. Marx’ın 1883 yılında ölümünden sonra Engels onun çalışmalarını sürdürdü. Marx’ın kızı Eleanor Marx’ın yardımıyla Kapital’in sonraki bölümlerini basıma uygun bir hale getirmeye çalıştı.

Londra’daki ailesi ve arkadaşları tarafından 17 Mart 1883 tarihinde Highgate Mezarlığı’na defnedildi. En yakın arkadaşı Friedrich Engels, Marx'ın cenazesinde bugüne dek unutulmayacak şu sözleri söyledi: "14 Mart günü öğleden sonra üçü çeyrek geçe, yaşayan en büyük düşünür artık düşünmüyordu. Kendisini sadece iki dakikalığına yalnız bırakmıştık döndüğümüzde onu huzur içinde koltuğunda sonsuza dek uykuya dalmış halde bulduk."