Emek düşmanları bizden korkmalı

Umut SERDAROĞLU

Pegasus Havayolları’nda sendikaya üye oldukları için işten çıkarılan emekçiler, yaz aylarından bu yana haklarını arıyor. Şirket, onların işten çıkartılmalarına bahane olarak ‘performans düşüklüğü’ gösterilmişti. Oysa aralarında başarıları nedeniyle onur belgesi alan çalışanlar bile vardı. Asıl nedenin sendikaya üye olmak olduğu apaçık ortadaydı. DİSK Nakliyat-İş’te örgütlenen o işçilerden 15 emekçinin açtığı ‘işe iade davası’nın ilk duruşması 15 Aralık’ta görüldü. Kartal Anadolu Adliyesi’ndeki duruşmada şirket yönetimi de dinlendi, Pegasus çalışanları da. Bir sonraki duruşma ise 1 Nisan 2022’de görülecek.

İşten çıkartılan Pegasus emekçilerinden Serkan Bıldırcın, Cenay İn ile ismini vermek istemeyen bir çalışan ve DİSK Nakliyat-İş Sendikası Genel Sekreteri Erdal Kopan, BirGün’ün sorularını yanıtladı, yaşadıklarını anlattı.

Pegasus’ta başlayan sendikalaşma mücadelesi sonucu birçok kişi işten çıkarıldı. Bu süreç içerisinde neler yaşadınız?
Serkan Bıldırcın: 9 yıl boyunca Pegasus’un operasyon kolunda çalıştım. İşe ilk başladığımda 2 bin 500 lira net asgari ücret alıyordum. Ancak 9 yıl boyunca doğru, dürüst bir zam bile yapmadılar. İşten çıkartıldığımda sadece 3 bin 500 lira alıyordum. Bu kadar az ücrete rağmen, inanılmaz zor vardiyalar ve çalışma koşullarında çalıştırılıyorduk. Biz örgütlenmeyi başlatan ilk emekçiler içerisindeyiz. Pegasus CEO’su Mehmet Nane, Nakliyat-İş Sendikası Genel Başkanı Ali Rıza Küçükosmanoğlu ile görüştüğünde sendikal faaliyetlere karşı olmadıklarını söylese bile pandemi nedeniyle işten çıkarma yasakları kalktığı an ilk 17 kişilik grubu farklı sebepler göstererek, işten çıkarttılar. Bunun sebebi sendika üyeliğinden dolayı yapılan işten çıkarmaların üstünün örtülmesi... Toplamda 120 kişi işten çıkartıldı ve çıkartılan arkadaşlarımızın 100’e yakını sendika üyesi.

İsmini vermek istemeyen kabin memuru: 12 yıl boyunca kabin memuru olarak görev yaptım. 2019’dan bu yana çok büyük sıkıntılar çektim. İlk olarak İngilizce sınav puanım düşük olduğu için zorla ücretsiz izne çıkartıldım. 6 ay boyunca ücret almadan, tekrardan İngilizce sınavına hazırlanmak zorunda bırakıldım. Kendi cebimden ödeyerek, kursa gitmek zorunda kaldım. Bu konu hakkında görüştüğüm her avukat bana, ‘sendikam olup olmadığını, toplu sözleşme imzalayıp imzalamadığımı’ sordu. O zaman sendikanın önemini daha iyi anladım. Ayrıca 2015’te ciddi bir kaza geçirdim. İzin alırsam işten atarlar kaygısı ile ağrı kesiciler ile işe devam etmek zorunda kaldım ve büyük acılar çektim. Pegasus’a Nakliyat-İş Sendikası’nın geldiği duyulunca birçok tehditle karşılaştık. Amirlerimiz tarafından mobbinge maruz bırakıldık. Yine de daha iyi bir çalışma hayatı için sendikalı oldum. Bundan dolayı bir akşam saat 21.00’da aranarak, ‘sağlık borcu kesintisi ile işten atıldığım’ söylendi. Üstelik bu sağlık borcunu ödemezsem, icralık olacağımı söylediler. Bu olaylardan sonra toplu sözleşmenin şart olduğunu anladım. İşsizim ve işimi geri almak için elimden geleni yapacağım.

Cenay İn: Bu şirkete 5 yıl 11 ay hizmet verdim. Sendika üyesi olduktan sonra bir gün çalışma programımın değiştiğine dair bilgi geldi. İdari işler, çalışma programımın evden eğitim olarak düzenlendiğini söyledi. Beni işyerimden uzaklaştırmak istediler. Bunun sebebi çalışan arkadaşlarımızı açıkça anayasal hakları için bilgilendirmem ve sendikanın öneminden bahsetmem. İşten çıkarma yasağı bittikten sonra İnsan Kaynakları tarafından arandım ve iş akdime “sağlık sorunlarımdan” dolayı son verildiği söylendi. Ancak, beni sağlık sorunlarından dolayı değil sendika üyesi olduğum için çıkarttılar.

Peki, Pegasus tarafından yapılan zamlardan yararlanabildiniz mi?
Serkan Babacan: Nakliyat-İş Sendikası gelmeden önce çalışanlar ödenen ücretlerden dolayı kendi aralarında tepki göstermeye başladı. Ancak, sadece sözlü olarak yüzde 7 gibi bir zam yapılabilme ihtimali olduğu söylendi. Sendika üyesi olacağımızı söyledikten sonra, net olarak yüzde 15 zam yapacaklarını söylediler. Sendika kırıcılıkları bu şekilde başladı. Biz yüzde 15 zam aldık ve öyle işten çıkartıldık. Pegasus bizi işten çıkarttıktan sonra 2 defa Multinet zammı yaptı. Maaşlara tekrardan yüzde 8’lik bir zam yapıldı. Ayrıca birçoğumuza tazminatlarını bile vermediler. Bunun sebebi diğer işçilerde korku yaşatmaktı. Ancak yapılan bu haksızlıklara boyun eğmedik. Canlı yayınlar ile sorunlardan bahsettik. Örneğin Pegasus’un kıdemlerimizi elimizden aldığını söylediğimiz an, kıdemleri geri getirdiler. Biz onlardan korkmuyoruz, onlar asıl sendika ile bütünleşen emekçiden korksun.

Erdal Kopal: Tazminat konusuna gelecek olursak, tazminatlar İş Kanunu’nda geçen 17. ve 18. maddelerine göre, ne olursa olsun ödenmesi gerekiyor. Uzun yıllardır Türkiye’de havacılıkta bir düzen oluşmadığı için bu kol İş Kanunu’na ait değil. Bundan dolayı Borçlar Kanunu örnek gösterilerek, tazminat ödeme gereksinimi olmadığı beyan ediliyor. Burada, emekçileri sendikal örgütlenme ile İş Kanunu kapsamına alıp, güvenceli bir ortam yaratmak istiyoruz. Sözde demokrasi çerçevesinde hareket ettiğini her daim paylaşan Pegasus, uzun yıllar boyunca orada çalışmış, birçok ödül almış arkadaşlarımızı bir gün içerisinde işsiz bıraktı.

Davaya gelecek olursak… İlk duruşma Kartal Adliyesi’nde görüldü. Hem davada hem de dava sonrasında neler oldu?
Erdal Kopal: Fiili gerçekleştirdiğimiz mücadelenin yanında hukuki mücadelemize de devam ediyoruz. Duruşmada tanıklar dinlendi. İşverenlerin tanıkları cümle alem duymasına rağmen, sendikal faaliyetten habersiz olduklarını söyleyerek, işten çıkarmaların belirtilen nedenlerden dolayı olduğunu aktardı. Ancak bizim arkadaşlarımız çok iyi bir şekilde sendika üyesi olduktan sonra yaşamaya başladıkları tehditleri, mobbingleri anlattılar. Bizim için duruşma bu yönüyle iyi geçti. Duruşma sonrası basın açıklaması yapmak istedik ancak polisler tarafından engellendik. Bir arbede gerçekleşti, polisin saldırıları oldu fakat geri adım atmayarak, basın açıklamamızı gerçekleştirdik. Bir sonraki duruşma 1 Nisan 2022’ye ertelendi. Sonuna kadar Pegasus işçilerin haklarını savunmaya devam edeceğiz.