‘Enerji Kooperatifi’ için son aşamaya gelindi
“Enerji Kooperatifleri Çalıştayı” Küçükkuyu’da yapıldı. Kooperatifçiliğin önündeki engellerin ve çözüm önerilerinin de konuşulduğu çalıştayda önemli açıklamalar yapıldı
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından yürütülen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nca desteklenen “Birlikte Yeşil Enerjiye” projesi kapsamında, proje ortağı Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı olan Küçükkuyu Belediyesi’nin ev sahipliğinde “Enerji Kooperatifleri Çalıştayı” Küçükkuyu’da düzenlendi.
Çalıştaya kooperatifçilik konusunda yetkili ve deneyime sahip kişiler ile bürokratlar da ilgi gösterdi. Ev sahibi olan Küçükkuyu Belediye Başkanı Cengiz Balkan’ın yanı sıra, İzmir - Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, Bursa - Nilüfer Belediyesi Başkan Yardımcısı Adil Kayaoğlu, Konya - Hadim Belediye Başkanı Ahmet Hadimoğlu, Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük de toplantıdaydı.
Açılış konuşmasını yapan Küçükkuyu Belediye Başkanı Cengiz Balkan, proje hakkında bilgi verdikten sonra katılımcılara teşekkür etti. Projenin hazırlayıcısı Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan da proje kapsamında gerçekleştirdikleri yüz yüze buluşmalardan, yenilenebilir enerji örnekleri ziyaretlerinden bahsetti. Ayrıca Doğan, “İklim değişikliğinin sonuçlarını ne yazık ki yaşıyoruz. Enerji üretimine geçmek gerekiyor. Bunu da halkla yapmak önemli. Bu da demokrasi ve adaletin önünü açacaktır” dedi.
Küçükkuyu’dan Citta Slow başvurusu
Küçükkuyu Belediyesi adına söz alan Cansu Polat, “Küçükkuyu’yu ‘Citta Slow’ (Yavaş Şehir) ağına katmak için başvurumuzu yapıyoruz. Bunu çok istiyoruz. Bu doğaya, insana, kültüre ve mirasa sahip çıktığımızın bir nevi göstergesidir” dedi.
Daha sonra söz alan Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Yerelin dahli olmadan global sorunlar çözülemez. Aşağıdan yukarıya doğru, vatandaşın üretime katılımını sağlayacak modeller gerekiyor” ifadelerini kullandı.
İlk oturumda enerji kooperatifleri mevzuatı ve uygulamada yaşanan sorunlar ele alındı. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilisi Melih Toprak mevzuata ilişkin açıklamalar yaparken, İzmir Enerji Kooperatifi’nden Görkem Teneler uygulamada yaşanılan sorunlardan bahsetti. Konya Hadim Belediyesi’nin pratikte yaşadığı sorunlar da ele alınarak, çözüm konusunda fikir alışverişinde bulunuldu.
İkinci oturumda enerji kooperatiflerine genel bir bakış yapan sunumuyla Yeşil Düşünce Derneği’nden Sevil Turan bilgilerini paylaşırken, Deniz Selkan Polatkan güneş enerjisi uygulamalarından bahsetti. Polatkan, “Almanya’da olduğum süre boyunca güneşin çatılara indiğini gördüm. Türkiye’de güneş enerjisiyle 10 senedir ilgileniyorum. Şu anda kurulu güneş panellerinin yaklaşık %1’ini ben hazırladım. Bundan da çok gurur duyuyorum” dedi. İzmir Enerji Kooperatifi’nden Görkem Teneler de rüzgâr enerjisi uygulamaları, karşılaşılan sorunlar ve deneyimler konusunda bilgiler verdi.
Çorum ve Amasya’nın dosyaları hazır
Üçüncü ve son oturumda, Tire Süt Kooperatifi’nin başkanı Mahmut Eskiyörük projelerini anlattı. Alper Öktem’in Almanya’daki enerji kooperatiflerini katılımcılara anlattığı oturumda, Mondragon İşçi Üretim Kooperatifleri örneğini ise Avrupa Kooperatifleri Örgütü Yönetiminden Ünal Örnek anlattı.
Oturumlar sonrası verilen aranın ardından Menekşe Kızıldere ve Arzu Gözel kolaylaştırıcılığında Türkiye’de kooperatifçiliğin sorunları ve çözüm önerileri tartışıldı.
Çalıştay tüm gün süren konuşmalar, tartışmalar ve atölyeler ile sona ererken yaklaşık bir senedir devam eden “Birlikte Yeşil Enerjiye” projesinde de sona yaklaşıldı. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği önderliğinde bir enerji kooperatifinin önümüzdeki günlerde adımlarının atılması bekleniyor.
Türkiye’de hali hazırda 20 enerji kooperatifinin kurulduğu fakat henüz faal olan bir enerji kooperatifinin olmadığı bilgisi verilirken, Çorum ve Amasya’da kurulan enerji kooperatiflerinin başvuru dosyasının hazır olduğu, yakın zamanda kurulum işlemlerine başlayacakları yetkililer tarafından iletildi.
***
Sorunlarda mevzuat ve bürokrasi öne çıkıyor
Çalıştay boyunca yapılan toplantılarda ve atölyelerde kooperatifçiliğin önündeki de katılımcılar tarafından dile getirildi. 12 bin nüfuslu Konya Hadim’in Belediye Başkanı Ahmet Hadimoğlu 1,5 senedir yaşadıkları sıkıntıları dile getirirken karşılaştıkları bürokratik engellere serzenişte bulundu. Benzer bir deneyimi ise Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Neredeyse kooperatif kurmaktan vazgeçecektik” diye açıkladı. Birçok kooperatif temsilcisinin veya kurulmakta olan kooperatiflerin gönüllülerinin katıldığı atölye çalışmalarında kooperatiflerin dezavantajları başlığında bürokratik engeller, mevzuatın devamlı değişmesi, ülkemizde 20 enerji kooperatifi kurulmasına rağmen hâlâ faal olan bir kooperatifin olmamasının yarattığı güvensizlik, devletin büyük yatırımcılara gösterdiği kolaylığın kooperatiflere ve halka gösterilmemesi öne çıkan sebepler olarak dile getirildi.
***
‘İyi şeyler yaparken, başka iyi şeyleri yok etmemeliyiz’
Toplantıda yenilenebilir enerji kooperatifleri ve yenilenebilir enerjinin önündeki engellerin kaldırılması noktasında söz alan bir katılımcı, “İyi şeyler yapalım derken, başka iyi şeyleri yok etmemeliyiz. Örneğin yenilenebilir enerji kaynaklarından jeotermali savunurken Gülpınar’da zeytin ağaçları kesilerek yapılan jeotermale karşı olmalıyız. Rüzgârı savunuyoruz ama Karaburun Sarpıncık köyüne dikilen türbinlere, Behramkale Kıran köylerindeki mera ve yaşam alanlarına yapılmak istenen projelere karşı olmalıyız. Neyse ki iptal edildi ama Ezine ve Ayvacık’taki 20 köyü etkileyecek 303 mW’lık devasa rüzgar santralı projelerine onay verirken daha dikkatli olmalıyız. Mevzuatı belirlerken yaşam alanlarına, tarımsal alanlara, meralara, sağlığı tehdit edecek durumlara önem vermeliyiz. Bunu kurallarla belirlemeliyiz” dedi. Katılımcının bu sözlerine hak veren çalıştaydaki misafirler buna ek olarak enerji verimliliğinin önemi ve zorunluluğu üzerine de fikir beyan ettiler.