Enflasyon inmedi çekirdek verelim
Merkez Bankası faiz indirimi için şart koştuğu enflasyonda beklenen düşüş yaşanmayınca “çekirdek enflasyon” rakamlarına sarıldı. Saray’ın emriyle önce enflasyon ardından da faiz düşürülecek.
Zilan AKAY
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 3 Eylül’de ağustos ayı enflasyon verilerini yıllık yüzde 19,25 olarak açıkladı. Enflasyon rakamları Merkez Bankası'nın (TCMB) yüzde 19 olan politika faizini aştı. TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun aklına bir anda çekirdek enflasyon geldi. Çünkü gıda ve enerji gibi kalemleri dışarıda bırakan çekirdek enflasyon temmuz ayında yıllık yüzde 17.22’ye kadar iniyor. Ağustos ayında ise yüzde 16.76 oldu. Eğer TCMB çekirdek enflasyonu baz alırsa, faizin enflasyonun altında kalabilmesi ve faiz indirimine gidilebilmesi mümkün hale geliyor.
Şahap Kavcıoğlu, çekirdek enflasyona vurgu yaptığı konuşmasında “Özellikle salgının getirdiği olağanüstü koşullar, enflasyonun kısa vadeli oynaklıklardan arındırılmış ana eğilimini ölçmeye yarayan çekirdek enflasyon göstergelerinin önemini artırmakta” ifadelerini kullandı. Kavcıoğlu’nun işaret ettiği çekirdek enflasyon, içkiler, tütün, işlenmemiş gıda ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu bir enflasyon sepeti. Bu konuşmanın hemen ardından dolar/TL, 8,35 seviyesinde gezinirken gün içerisinde 8,47 bandını aştı.
Geçtiğimiz aylarda TRT'de programa katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, faizlerle ilgili Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile görüştüğünü belirterek, “Bizim faizi düşürmemiz şart. Onun için de temmuz, ağustos buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın” ifadelerini kullanmıştı. Son bir yılda iki kez değişen Merkez Bankası başkanlarının üzerindeki baskı bu sözlerle ortaya konmuştu.
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun çekirdek enflasyon çıkışını BirGün’e değerlendiren iktisatçılar, Erdoğan’ın faizi düşürün isteği üzerine arayışlara giren Merkez Bankası’nın çekirdek enflasyonu odağına alarak çözüm aramaya çalıştığını belirttiler.
FAİZİN DÜŞÜRÜLMESİ GEÇİCİ RAHATLAMA YARATIR
Merkez Bankası’nın bir tavır değişikliğine gittiğini vurgulayan İktisatçı Prof. Dr. Aziz Konukman, “Ağustos ayı için açıklanan TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ile politika faizi arasında 0,25 bir fark doğdu. Bunun ardından reel faiz vereceklerini açıklayarak enflasyon üzerinde faiz vereceklerini söylediler. Daha önce yapılan açıklamalara ve enflasyon raporlarına bakıldığında çekirdek enflasyona dair hiçbir vurgu yoktu. TÜİK’in manşet enflasyon rakamını göz ardı eden ve onu gündemden düşürecek çekirdek enflasyonu ortaya çıkardılar. Çekirdek enflasyonu açıklayıp faizi indirerek hem Tayyip Erdoğan’ı mutlu etmiş olacaklar hem de Merkez Bankası Başkanı koltuğunu korumuş olacak, maksadın bu olduğu belli” ifadelerini kullandı.
Faizin düşürülmesinin geçici bir rahatlama yaratacağına belirten Konukman, şunları iletti: “Amerika Merkez Bankası’nın (Fed) gerçekleştireceği toplantıda tahvil alımını azalttık diyebilirler. Bu durumda Amerika’da faizler yükselmiş olacak. Siz o sırada politika faizini indirmiş olacağınız için tekrar yükseltmek zorunda kalacaksınız. Bu politikanın kalıcı olma ihtimali çok düşük. Sonuç olarak iklim, politika faizini düşürmeye müsait değil. Büyük ihtimalle önümüzdeki süreçte her şeyi FED’in varlık alımı ile ilgili kararları belirleyecektir”
Çekirdek enflasyona yönelmenin bir alt zemin hazırlığı olduğunu söyleyen İktisatçı Mustafa Sönmez, “Manşet enflasyon dediğimiz bize her ay içinde açıklanan tüketici enflasyonu yerine gıda, tütün ve içki gibi maddeleri dışlayarak hesaplanan çekirdek enflasyonuna dikkat çekiyorlar. Aslında Kavcıoğlu, açıklamasında çekirdek enflasyon bizi daha çok ilgilendirir diyerek bir alt zemin hazırlığı yapıyor. Eylül ayı içerisinde sarayın talimatıyla faiz indirilebilir. Niçin faizi indirdin sorusuna cevaben de önemli olan çekirdek enflasyondur, bakın faiz oranının altındadır. Bizde buna göre hareket ettik diyeceklerdir” ifadelerini kullandı.
TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun söylemleriyle döviz fiyatlarının yukarıya çıktığına dikkat çeken Sönmez, şöyle konuştu: “Çekirdek enflasyon eğilimini pekiştiren şeyler söyleyip geri adım atmazlarsa dolarlaşma hızlanır. 21-22 Eylül ABD Merkez Bankası’nda (Fed) yapılacak toplantı da döviz fiyatlarındaki artışı pekiştirebilir. Ayrıca insanların mevzuatlarının yüzde 55’i dövizde, güvensizlik durumu da ortada… Bütün bunlar sebebiyle hızlı bir türbülans ve dolarlaşma eylemi gerçekleşebilir.”
NEDİR BU ÇEKİRDEK?
Çekirdek Enflasyon, ana enflasyon endeksini oluşturan ürün mal ve hizmet sepetinden bazı ürünlerin çıkartılarak kalan ürünler ile fiyatlar genel seviyesindeki değişikliklerin hesaplanmasıdır. Ana enflasyonun hesaplandığı ürün, sepetlerin içinde mevsimsellik özelliği gösteren, hava koşullarına bağlı olan gıda grubu ürünleri, benzin, doğalgaz, içki ve tütün ürünlerinde olduğu gibi fiyatları arz ve talebe bağlı olmadan daha çok devlet tarafından belirlenen veya yönlendirilen ürünler vardır.