Enflasyonla ‘söylemde’ mücadele
"Enflasyonla mücadele" programı uygulayacağını iddia eden iktidarın asıl amacının bu olmadığı son faiz artışının ardından kurda yaşanan patlama ile görünür oldu. Enflasyonun daha da artacağını belirten Prof. Günçavdı, “Faizde asıl değişim yerel seçim sonrasında” diye konuştu.
Havva GÜMÜŞKAYA
Ekonomi yönetiminin aldığı her karar söylenilenin aksine enflasyonun öncelik olmadığını gösteriyor. Merkez Bankası’nın son faiz artışı hamlesi bunu bir kez daha gözler önüne serdi. Faiz kararının ardından kurda yaşanan sıçrama enflasyonu daha da yukarı çekecek.
Her yeni politika öncesi enflasyonun önceliklendiği, ‘tek haneye’ düşürülmek için mücadele edildiği ifade edilse de ortaya çıkan tabloda enflasyonun rekor kırdığı, hayat pahalılığının daha da arttığı bir döneme giriliyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Nas ile ilişkilendirdiği “Faiz sebep, enflasyon sonuç” iddiası ile başlayan faiz indirimlerinde de aynısı yaşandı. Eylül 2021’de başlayan faiz indirimleri sonucunda 8,50 TL olan dolar kuru, Aralık ayında 13,55 TL’ye çıktı. Kurda yaşanan 5 TL’lik artış enflasyonu yukarı çekti. Ocak 2022’de tüketici fiyat endeksi yüzde 11,1 artarak rekor kırdı. Yıllık enflasyon ise yüzde 48,6’ya çıktı, daha sonra Ekim’de yüzde 85,5 ile zirve yaptı.
İktidarın düşük faiz politikası seçim sonrası kısmen rafa kalktı. Faizleri düşük tutarak çarkları döndüren iktidar, gidilecek yol kalmayınca seçim sonrası faiz artırmak zorunda kaldı. Ancak beklentinin altında kalan faiz artışı nedeniyle yine kur patladı. Seçim öncesi müdahalelerle 20 TL altında tutulan dolar/TL, faiz kararının ardından 25,80 TL’ye kadar çıktı. Kurdaki yükseliş yine enflasyonu yukarı çekecek.
TEK AMAÇ İKTİDAR TEKELİ
Ekonomi yönetiminin söylemlerinde ise yine enflasyon mücadelesine başlanıldığı yer alıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve MB Başkanı Hafize Gaye Erkan ise "Enflasyonla mücadele edeceğiz" dedi. Ancak kurdaki sıçramanın etkisiyle enflasyonun yeniden yüzde 50’ler seviyesine çıkması bekleniyor.
Yeni ekonomi yönetiminin politikalarını değerlendiren Prof. Dr. Öner Günçavdı, “Bu dönem içerisinde dışardan istenildiği kadar para gelirse faiz artışlarını geciktirmeye çalışacaklardır. Şu andaki politikanın amacı Türkiye’deki ekonomik sorunları çözmek değildir. Tek amaç var o da AKP’nin iktidar tekelini kaçırmamasıdır” ifadelerini kullandı. Enflasyonu durdurmaya yönelik bir adım atılmadığını kaydeden Günçavdı, “Enflasyonu azaltmak iktidar açısından risk yaratacak bir takım iktisadi sonuçlar doğuracaktır onunla yüzleşmek istemedi. İlgili Bakan ve MB Başkanı'nın enflasyonla ilgili söyleminin bir anlamı yoktur” dedi. Düşük faiz politikasının yeniden dağıtım mekanizması olduğunu kaydeden Günçavdı, “Kamu bankaları yandaşa ucuz faizli kredilerle kaynak aktarıyor. Devlet, düşük faizi kendi kontrolündeki sermaye gruplarına kaynak aktarmanın ve alternatif sermaye birikim modelinin aracı olarak kullanıyor. O kesimin harcamasıyla ekonomik büyümeyi yüksek tutmaya çalışıyor, aynı zamanda o sermaye grupları istihdamın da kaynağı olmaya başlıyor” diye konuştu. Kurdaki artışın enflasyonu artacağını vurgulayan Günçavdı, öngörülerini şöyle sıraladı: “Enflasyondaki artış faiz artışlarına ihtiyaç duyulmasına neden olacak. Ancak bu ihtiyaç ne kadar geciktirilirse iktidar için kârdır. AKP bunu seçimlere kadar geciktirmek ister. O nedenle dışarıdan gelecek para iktidarın lehine olacaktır. Faizle ilgili asıl değişim yerel seçimlerden sonra olacaktır.”