Enkazın yarattığı tahribat artacak
Depremin ardından ortaya çıkan moloz yığınları tarım alanı, dere yatakları gibi halk sağlığını tehdit eden alanlara dökülüyor. Kimyasal kirliliğe dikkat çeken Prof. Güler, "Afetzedeler, çalışanlar için büyük bir sorun" dedi.
İlayda KAYA
Maraş ve Hatay merkezli depremlerin ardından afetten etkilenen kentlerde belirlenen tarım alanları, dere yatakları gibi bölgelere molozlar dökülüyor. Adıyaman’da Karapınar Mahallesi, Yunus Emre Mahallesi ve çöplük alan olarak geçen bir alana enkazın döküldüğü belirlenirken Hatay’a bağlı Koçören ve Kuruyer köylerine de molozların taşındığı ortaya çıktı. Enkaz kaldırma çalışmalarının dikkatli yapılmadığını ve halk sağlığının riske atıldığını söyleyen uzmanlar, döküm alanlarının dikkatli seçilmemesinden şikâyetçi.
BirGün’e konuşan TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Adıyaman Temsilcisi Osman Özdemir, Adıyaman’daki döküm alanlarıyla ilgili şunları anlattı: “Döküm alanları çevresel alanda sağlıklı yerler değil. Hem yerleşim yerleri içinde hem organize sanayi bölgesi içinde olan yerlere döküyorlar. Binlerce insanın çalıştığı bölge. Aynı zamanda yağmur suları olarak bir havzada. Çevresel olarak uzun vadeli plansız bir yer. Çevre sağlığını etkileyecek potansiyele sahip bir döküm alanı. 3 döküm alanı var, 2 tanesi dere yatağının yakınında bir tanesi de daha önce çöplük alanı çevresinde. Bu bölgelerin biri organize sanayi bölgesi girişi Karapınar Mahallesi diye geçiyor. Diğeri Yunus Emre Mahallesi diye geçiyor. Diğeri de çöplük alan olarak geçiyor. Şimdilik mevcut alanlar dışında başka bir alan seçilmedi.”
"KONTROLSÜZ SÜREÇ"
Atatürk Barajı’nın da risk altında olduğunu söyleyen Özdemir “Enkaz döküm alanlarının malzeme taşınımı yapılabilecek alanlar. Buradaki suların hepsi Atatürk Barajı’na doğru gider. Yoğun yağış durumunda o malzeme taşınıp Atatürk Barajına gidebilir. Atatürk Barajı’yla birlikte oradaki canlıların, tabiatın bozulabileceği bir durum var ortada” dedi.
Bakanlar toplantısında enkaz döküm alanlarıyla ilgili yetkililerle görüştüğünü söyleyen Özdemir “Geçen hafta bakanların bulunduğu bir toplantı gerçekleşti. Sorunları dile getirdik, kendilerine açıkladık. Belediye başkanı dikkat edeceğini, gereken hassasiyeti göstereceğini söyledi. Dönüş yapmalarını bekliyoruz. Yurttaşların da yoğun bir tepkisi var. Bölgede yağış başladı ama ciddi bir şekilde toz durumu var. Kontrolsüz bir süreç işliyor. Adıyaman bölgesi asbest yoğunluğu olan bir bölge. Bu da uzun vadeli insan sağlığını etkileyecek” ifadelerini kullandı. Öte yandan Hatay’da da kente bağlı Koçören ve Kuruyer köylerinin enkaz döküm alanı olarak kullanıldığı, bu döküm alanlarına Devlet Su İşleri (DSİ) onayı verildiği ileri sürüldü.
"SAĞLIK TEHLİKESİ BÜYÜYOR"
Yurttaşların sağlığının riske atıldığını kaydeden Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Güler de şu ifadeleri kullandı: "Keşke önceden bu gibi durumlarda atıkların nereye taşınacağı, enkazın nereye götürüleceği konusunda bir çalışma yapılsaydı. Rastgele bırakılan atıklar, peşinden birçok sorunu da getiriyor. O bölgelerde, insan hayatı başta olmak üzere yaratacağı ekolojik sorunlar ortaya çıkacaktır. Enkazı kaldırırken önemli boyutta toz çıkacaktır. Bu enkazda çalışan tüm işçilerin koruyucu giysilerinin ve özellikle maskelerinin bulunması şart. Enkazın taşındığı bölgelere, hastalıkları da taşıyan böceklerin taşınacağı ve o bölgede üremesine neden olabileceği görülmektedir. Enkazın içerisinde birçok kimyasalın olması, derelere, yeraltı sularına, toprağa geçmesi bir kimyasal kirliliğe neden olabilmektedir.”
Asbest riskine de dikkat çeken Güler, “Bu binalarda kullanılan malzemeler özelliği ile eski tip binalarda asbestin havada yayılması solunum yolunda çok büyük bir tehlike yaratmaktadır. Akciğerlerde kansere ve başka kronik sorunlara yol açabilmektedir. Bu sebeple de maske kullanımına ve koruyucu kıyafetlere dikkat çekiyoruz. Çevreye yayılması ise ayrı bir sorun. Hem bölgede yaşayanlar, hem depremzedeler hem de çalışanların sağlığı tehlikeye atılıyor" diye konuştu.