İlk kez Avrupa’nın doğusundaki bir kentte yapılan NATO Zirvesi dün başladı. Gündemde Doğu ülkelerine yerleştirilecek askerler ve IŞİD var. Erdoğan’ın beklentisi ise ‘sınır güvenliği’

Erdoğan NATO’ya sığındı!

Polonya’da başlayan NATO zirvesinin gündeminde Rusya ve IŞİD ana gündem maddelerini oluşturuyor. Rusya, sınır ülkelerine yerleştirilmesi planlanan NATO askerlerine tepki gösterirken NATO Genel Sekreteri ise bu askerlerin savunma amaçlı olduğunu söyledi.

Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi dün başladı. Varşova’daki zirve 18 ülke başkanı/cumhurbaşkanı, 21 başbakan, 41 dışişleri bakanı ve 38 savunma bakanının katılımıyla gerçekleşiyor. NATO’ya üye ülkeler haricinde Avrupa Birliği (AB) liderleri ile Gürcistan, Ukrayna ve Afganistan gibi müttefik ülkelerin liderleri de zirvede bulunuyor. Zirvede 5 ana gündem maddesi öne çıkıyor. Bunlar Doğu Avrupa’daki durum, Yakın ve Ortadoğu, ortaklık politikalarının reformu, genişleme sorunu ve müttefiklerin gelecekteki nükleer stratejisi... 28 üye ülkenin, ilk kez Avrupa’nın doğusundaki bir başkentte yapılan zirvede, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki istikrarsızlığın yanı sıra başta Rusya olmak üzere Doğu’dan gelen birçok ‘tehdit’ karşısında Soğuk Savaş’tan bu yana en önemli toplu savunma kararlarını alması bekleniyor.

NATO’nun zirvede Polonya ve diğer Baltık ülkelerine, onları savunmaya hazır olduğu mesajını vermek adına 3,000 ile 4,000 arası asker gönderme planını onaylaması bekleniyor. Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya, Rusya’nın kendilerine saldırdığı gerekçesiyle bu ülkelerin batı yanlısı hükümetlerinin zarar görebileceği endişeleriyle kalıcı NATO varlığı istiyor. Kremlin ise böyle bir niyeti olmadığını ve asıl saldırgan tutumu NATO’nun sergilediğini savunuyor.

‘Soğuk savaş istemiyoruz’
Zirvenin resmi açılışı öncesi açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirvede ortak savunmanın daha fazla güçlendirilmesi için kararlar alacaklarını ifade ederek söz konusu ülkelere yerleştirilecek birliklerin rotasyona bağlı ve geçici nitelikte olacağını kaydetti. Rusya’nın tepkilerine karşılık, Stoltenberg sözlerinin devamında NATO’nun aldığı önlemlerin savunma amaçlı olduğunun altını çizerek, “Yeni bir Soğuk Savaş istemiyoruz. Soğuk Savaş geçmişte kaldı, Rusya ile yapıcı ve anlamlı bir diyalog arayışı içindeyiz” şeklinde konuştu. Rusya’nın NATO’nun en büyük komşusu olduğunu ve bu nedenle de diyalog kurmanın gerekliğini vurgulayan Stoltenberg, NATO sınırları ötesinde de istikrarın sağlanması gerektiğini söyledi.

NATO’nun güney kanadında da yeni tehditlere karşı ittifakın önlemler aldığına işaret eden Stoltenberg, “NATO AWACS erken uyarı ve gözlem uçakları ve füze savunma sistemleri ile Türk hava savunmasını güçlendirdik” dedi.
Siber saldırılar ve balistik füze saldırıları tehdidine karşı da savunmanın güçlendirileceğine dikkati çeken Stoltenberg, yapılan her çalışmanın savunmaya yönelik, orantılı, şeffaf ve uluslararası yükümlülükler ile tutarlı olduğunu söyledi.

Rusya: Aklı selim galip gelmeli
Kremlin de aynı konu hakkında açıklama yaptı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Varşova’da başlayan NATO zirvesini dikkatle takip ettiklerini ve zirvede aklıselimin galip gelmesini umduklarını söyledi. Zirvenin çok büyük önem taşıdığını kaydeden Peskov, “Aklı selimin ve cepheleşmeyi reddeden siyasi iradenin galip gelmesini ummak istiyoruz” dedi.

İttifak’ın Rusya tehdidiyle ilgili söylemlerden vazgeçmesi halinde Rusya ve NATO’nun çok geniş bir işbirliği alanına sahip olacağını vurgulayan Peskov, “Avrupa’nın merkezinde onlarca insan ölürken ve Ortadoğu’da her gün yüzlerce kişi yaşamını yitirirken, Rusya tehdidinden söz etmek absürd” ifadelerini kullandı.


***

ABD’den Erdoğan’a YPG yanıtı: Görüşlerimiz aynı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, YPG ve PYD’nin, PKK, El Kaide yada IŞİD terör örgütleri ile farkı olmadığı sözlerine karşın ABD, PYD ve YPG’ye ilişkin bakışlarının değişmediğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlenen NATO zirvesine katılmak için yurtdışına gitmeden önce yaptığı açıklamada, “Bugün klasik tehditler yanında, DAİŞ, El-Kaide, PYD, PKK, YPG gibi terör örgütlerinin sebep olduğu yeni güvenlik sınamalarıyla karşı karşıya bulunuyoruz” demiş ve temel amaçlarının zirveye katılan liderlere bu örgütler arasında fark olmadığını anlatmak olduğunu söylemişti.

Düzenlediği günlük basın toplantısında Erdoğan’la ilgili, “Dışişleri Bakanı John Kerry’nin de katılacağı NATO zirvesine Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan da gidiyor. Erdoğan, temel amaçlarından birinin zirveye katılan liderlere YPG ve PYD’nin, PKK ya da IŞİD gibi terör örgütlerinden biri olduğunu anlatmak olduğunu söyledi. Buna yaklaşımınız nedir?” sorusuna yanıt veren ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, şu ifadeleri kullandı:
“Varşova’da yapılacak görüşmelerin önüne geçmek istemiyorum. Biz PKK’yi terörist örgüt olarak görmeyi sürdürüyoruz. Dün de söylediğim gibi, Türkiye’nin PKK’nin terör eylemlerinden dolayı kendisini, vatandaşlarını savunma hakkı ve sorumluluğu var. PKK’ye şiddet eylemlerine son verme ve müzakerelere geri dönme çağrımız devam ediyor. YPG ve PYD ile ilgili görüşlerimizde bir değişiklik yok. Onları terörist örgüt olarak görmüyoruz.”

***

ABD Başkanı Obama: Rusya’ya karşı dik durulmalı

ABD Başkanı Barack Obama, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma kararının, Batı’nın askeri ittifakını olumsuz etkilememesi gerektiğini söyleyerek, NATO’ya Kırım’ı Ukrayna’dan alan Rusya karşısında dik durma çağrısında bulundu.

Londra’da Financial Times gazetesinde yer alan bir makaleye göre, Ocak ayında görev süresi dolmadan önce son NATO zirvesine katılan Obama, ABD’nin İngiltere ile olan “özel ilişkisinin” referandum kararına dayanacak güçte olduğunu belirtti.

Oylamada çıkan kararın AB’nin geleceği konusunda ciddi soru işaretleri doğurduğunu söyleyen Obama, “ABD ve İngiltere arasındaki özel ilişki devam edecek. İngiltere’nin, NATO’nun en kapasiteli üyelerinden birisi olarak kalmaya devam edeceğinden şüphem yok” dedi.


***

Erdoğan’ın beklentisi ‘sınır güvenliği’

Polonya’da başlayan NATO zirvesinde, Erdoğan’ın odaklandığı konular arasında sınır güvenliği başta geliyor. Erdoğan, Suriye rejimini devirmek hevesiyle yasa dışı geçişlere göz yumduğu Suriye sınırı için şimdi ‘çözüm’ arayışında. Zirve’ye gidişi öncesi açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “NATO’nun yeni tehditler karşısında kendini güncellemesi gerekiyor” demiş ve Türkiye’nin güvenliği konusunda NATO’dan daha fazla çaba beklediğini de ifade etmişti. Erdoğan’ın NATO zirvesi gündeminde özellikle Suriye ile olan sınırın güvenliği başta geliyor. Erdoğan’ın zirve kapsamında ikili görüşmeler yapmayı planladığı ABD Başkanı Barack Obama ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bu konuları konuşması bekleniyor. Erdoğan eğer Merkel ile görüşme yaparsa ‘vize serbestisi’ni de gündeme getirecek. Almanya’yla son günlerde yaşanan “Ermeni Soykırımı” krizinin ise gündeme gelip gelmeyeceği merak konusu.