Erken uyarı erken yapılamadı
Hatay ve Adıyaman gibi kentlerdeki erken uyarı sistemine gereken yatırım yapılmadı. 2010 yılında gündeme alınan sistem için yalnızca 9,9 milyon TL harcandı. 20 istasyon hedefine karşın sadece 5 istasyon kurulabildi.
Mustafa BİLDİRCİN
6 Şubat’ta Maraş merkezli yaşanan depremler, 11 kentte ağır kayıplara yol açtı. Maraş’ta 6 Şubat sabahı saat 04.17’de yaşanan 7,7 şiddetindeki depremin üç fay segmenti üzerinde meydana geldiği belirlendi. Uzmanlar, depremin yıkıcı etkisinin Adıyaman’a 25 saniye, İskenderun ve Hatay’a, ise 50 saniye sonra ulaştığını söyledi.
Uzmanların açıklamalarının ardından gözler, erken uyarı sistemine yönelik atılan adımlara çevrildi. AFAD’ın 2021 Yılı Faaliyet Raporu ve Cumhurbaşkanlığı 2023 Yılı Yatırım Programı, can kayıplarının önlenmesini sağlayacağı belirtilen erken uyarı sistemine gereken önemin verilmediğini gözler önüne serdi.
HEDEFLER TUTMADI
AFAD’ın verilerine göre, 2021 yılında deprem erken uyarı ve ön hasar tahmin sistemleri için toplam 20 istasyon kurulması planlandı. 2021 yılının Ocak-Eylül döneminde hedefe yönelik hiçbir adım atılmazken Ekim-Kasım döneminde yalnızca beş istasyon kurulabildi. AFAD’ın, “Erken uyarı ve ön hasar tahmin sistemi” kapsamında koyduğu 20 istasyon hedefinin gerçekleşme oranı yüzde 25’te kaldı.
Merkezî yönetim bütçesinden 2023 yılında yapılacak yatırımları içeren yatırım programı da AFAD’ın hedeflerinin gerçekleşmeme nedenlerine ayna tuttu. Yatırım programında yer alan bilgilere göre, “Erken Uyarı ve Ön Hasar Tahmin Sistemlerinin Kurulması” projesi için 2010 yılında 19 milyon 995 bin TL’lik bütçe ayrıldı. Proje kapsamında Türkiye’nin yedi kentinde toplam 20 adet sismik ölçüm istasyonu kurulması kararlaştırıldı.
HARÇLIK GİBİ BÜTÇE AYRILDI
2022 yılı sonu itibarıyla proje kapsamında 12 yılda yapılan toplam harcama 9 milyon 995 bin TL’de kaldı. Proje için AFAD’a 2023 yılında yapılacak yatırımlar için ise “Cep harçlığı” olarak nitelendirilebilecek tutarda kaynak aktarıldı. Buna göre, Erken Uyarı ve Ön Hasar Tahmin Sistemlerinin Kurulması Projesi’ne yönelik 2023 yılı için 3 milyon TL’lik kaynak öngörüldü.