EŞİK, çevrimiçi toplandı: Afganistanlı kadınlar için sesimizi yükseltmeliyiz

Eşitlik için Kadın Platformu (EŞİK) dün gerçekleştirdiği Afgan Kadınlarıyla Dayanışma Yolları başlıklı çevrimiçi toplantısına, eşit bir toplum yaratma amacıyla kurulan Jagori Grameen platformunun kurucusu Abha Bhaiya ve Afgan Mülteciler Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu üyesi Dr. Zakira Hikmat katıldı. Toplantı birçok ülkeden katılan destekçilerle birlikte gerçekleştirildi.

Taliban’ın Kabil’e girmesiyle beraber Afgan kadınlarının yaşadığı sorunların ele alındığı toplantıda, Afgan kadınlarının hakları için küresel eylem çağırısı yapıldı. Taliban’a karşı alınacak önlemler için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğini söyleyen Bhaiya, “Çok fazla zamanımız kalmadı, bir an önce eyleme geçmeliyiz. Afgan kadınlarının güvende olmadığını düşünüyoruz” dedi. Bhaiya, “T Hareket noktamız Taliban’a hayır, emperyalizme hayır olmalı” ifadelerini kullandı. Toplantıda, Afgan kadınların haklarına karşı Taliban’ın yaptığı açıklamaları hatırlatan Hikmat ise, “Şeriata uyan kadınların haklarını alabileceklerini söylüyorlar. Taliban uluslararası çapta tanınmak için ‘ılıman’ bir tutum sergiliyor. Şu an ‘bekle ve gör’ süreci içerisindeyiz” ifadelerini kullandı.

TALİBAN’A KARŞI KÜRESEL EYLEM

Dünya genelinde kadınların hakları için hâlâ mücadele ettiğini hatırlatan Abha Bhaiya, “Tüm dünyada kadınlar hakları için mücadele ediyordu. 40 yıl sonra da taleplerine devam ediyorlar” diye konuştu. Bhaiya, kadınların emperyalizme karşı dik duruş sergilediklerini belirterek, “Sokaklarda Afgan kadınlarının özgürlüklerini istediğimizi söyleyeceğiz çünkü küresel dünya bunu gerektiriyor. Taliban’ı kınarken, ABD ve tüm müttefiklerini de unutmamamız gerekiyor” dedi. Afganistan’daki kadınlara seslenen Bhaiya, “Kız kardeşlerimiz biz buradayız ve neler olduğunu görüyoruz. Afgan kadınlarının ve kız çocuklarının barış içerisinde yaşama hakkını kazanana kadar durmamalıyız” ifadelerini kullandı. Afganistan’da kadınlara yönelik şiddetin artacağına dikkat çeken Bhaiya, “Bir araya gelmeliyiz ve bu noktada durmamalıyız. Kadınların yenilemez olduğu sloganı altında buluşmamız gerekiyor” diye konuştu. Afgan kadınlarla dayanışma içerisinde olmaları gerektiğini söyleyen Bhaiya, “Afgan kadınlara ulaşabilmek için bir strateji oluşturmamız gerekiyor” dedi.

Tüm dünyadaki kadınlara seslenen Bhaiya, Taliban’ın gerici politikasını reddetmeleri gerektiğini söyleyerek, “Geriye gitmeyi reddederek ileri gitmeliyiz. Bu nedenle Afgan kadınları, Afgan halkı ve çocukları için neler yapabiliriz bunu düşünmeliyiz. Çok fazla zamanımız kalmadı, bir an önce eyleme geçmeliyiz. Hareket noktamız Taliban’a hayır, emperyalizme hayır olmalı” dedi.

AFGAN KADINLARIN CESUR EYLEMİ

Taliban’ın Kabil’e girmesinden sonra Afgan kadınların korku içerisinde olduklarını söyleyen Afgan Mülteciler Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu üyesi Dr. Zakira Hikmat, “Afganistan Taliban’ın eline geçtiğinden beri kadınlar evlerinden çıkmamaya çalışıyor. Ancak, korkularına rağmen geçen gün 6 kadın cesur bir adım attı ve sarayın önünde eylem yaptı” dedi. Afganistan’da kadınların başlattığı eylemin küresel çapta yayılarak desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Hikmat şöyle konuştu: “Halk Taliban’ın eski rejiminden korkuyor. Ancak bu kadınların başlattığı direnişin küresel çapta desteklenmesi gerekiyor. Desteklenmediği taktirde kadınların seslerinin duyulacağını düşünmüyorum.”

Ülkeyi terk eden Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Ghani’nin, Taliban’a karşı “Afgan halkını yalnız bırakmıyorum, yanlarındayım” sözünü değerlendiren Hikmat, “Bu cümlelerin hemen ardından ülkeyi terk eden Ghani, 20 yıl sonra Kabil’i Taliban’ın ellerine bıraktı” dedi. Afganistan halkının 40 yıldır devam eden savaştan sıkıldığını söyleyen Hikmat, “Taliban hükümet içerisinde de vardı. Aslında burada sessiz bir darbeden söz edebiliriz” ifadelerini kullandı. Taliban’a karşı ordunun pasif kaldığını aktaran Hikmat şöyle konuştu: “Ordunun emir gelmeden savaşmıyor. Özellikle kadınlar çok ciddi mücadelelerle haklarını alırken şimdi bunlar Taliban eliyle geri alınıyor. Taliban dün genel af açıklaması yaptı. Ancak, genel af söz konusu iken Afganistan’ın tek kadın belediye başkanı hala rehin tutuluyor, günlerdir kendisinden haber alınamıyor.”

‘CİDDİ BİR GÖÇ DALGASI’

Hikmat, toplantıda Türkiye’deki Afgan göçmenlerin durumunu değerlendirdi. Afgan halkının devam eden savaşlar nedeniyle göçe maruz bırakıldıklarını söyleyen Hikmat, “Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komitesine göre 2,6 milyon Afgan mülteci bulunuyor dünya genelinde” ifadelerini kullandı. Afganistan’ın tekrardan Taliban rejimi altına girmesinin kadınlar için ürkütücü olduğunu söyleyen Hikmat, “Afgan göçmenler için Türkiye dördüncü durak. Kadınlar ve çocuklar Taliban nedeniyle Kabil’e sığınmıştı ve ciddi bir göçmen sayısı vardı” dedi. Savaşın doğurdu sonuçların bedelini sivillerin ödediğini hatırlatan Hikmat Birleşmiş Milletler’in (BM) raporuna atıfta bulunarak Türkiye’nin 3,7 milyon göçmen ile bünyesinde en çok göçmen bulunduran ülke olduğunu aktardı.

Hikmat, Afgan sığınmacıları en çok barındıran ülkenin 1 milyon 424 bin kişi ile Pakistan olduğuna dikkat çekerken Türkiye’de ise 980 Afgan’ın şartlı mülteci olduğunu belirtti. Türkiye’ye gelen düzensiz göçün kayıt altına alınmaması nedeniyle ülkeye giriş yapan Afganların verileri olmadığını söyleyen Hikmat, “Türkiye coğrafi bölgesi nedeniyle çok fazla göç alıyor” dedi. “Sosyal medyada göçle ilgili yanlış bilgiler dolanıyor” diyen Hikmat, “Şu an ciddi bir göç dalgası olmadığı kanaatindeyiz. Çünkü sınır komşusu ülkelerde sınır güvenlikleri artırıldı” ifadelerini kullandı.

Göçmenler arasında kadın, yaşlı ve çocukların neden olmadığı sorusunun kendilerine çokça sorulduğunu belirten Hikmat, “Taliban evlerde kaç kadın ve kaç çocuk olduğuna dair not tutuyor. Bu bir önceki Taliban yönetiminde de vardı” diye konuştu. Hikmat, erkeklerin göçünün Taliban militanı olmamak için arttığını aktardı. Kadın, yaşlı ve çocukların göç esnasında görülmeme nedenlerine değinen Hikmat son olarak şunları söyledi: “Afganistan ve Türkiye arasındaki mesafe nedeniyle kaçak yollarla insanlar gelmeye çalışıyorlar ve bu yollar dağlardan geçiyor. Bu şartlara dayanamayan kadınlar, yaşlılar ve çocuklar gelmemeyi tercih ediyor. Bir diğer neden ise ekonomik. Afganistan’ın ekonomisi savaş nedeniyle çökmüş durumda.”