Eşitlik için ölmek bile yetmiyor!

NURCAN GÖKDEMİR
nurcangokdemir@birgun.net
@nurcangokdemir

Yurttaşların hayattayken karşı karşıya kaldıkları devlet kaynaklı ‘eşitsizlik’, öldükten sonra da sürüyor. Anayasa Mahkemesi (AYM), Soma ve Ermenek’te yaşanan maden katliamlarında hayatını kaybeden işçilerin en az bir yakınına kamuda istihdam hakkı veren yasa değişikliğinden, başka madenlerde can veren işçilerin yakınlarının da yararlanması istemini reddetti.

Anayasa Mahkemesi’nin kararı, Zonguldak’ta yaşanan maden kazasında yaşamını yitiren bir yurttaşın yakınının, Soma ve Ermenek katliamlarından sonra ölenlerin yakınlarına tanınan ‘kamuda istihdam’ hakkından yararlanmak için başvurması üzerine geldi.

Madenci yakını, Soma ve Ermenek katliamlarında sonra çıkarılan yasada yer alan “Maden kazasında hayatını kaybeden sigortalının yakınının istihdam edilmesi’’ hakkından yararlanmak için başvuruda bulundu. Başvurunun reddi üzerine açılan davada İdare Mahkemesi, sadece 13 Mayıs 2014 ile 28 Ekim 2014 tarihleri arasında yaşanan kazalarda ölenlerin yakınlarının istihdam edilmesini düzenleyen yasa maddesinin iptali istemiyle AYM’ye başvurdu. İdare Mahkemesi, bu kuralın Anayasa’nın ‘’Kanun önünde eşitlik’’ başlıklı 10’uncu maddesine aykırı olduğunu ifade etti.

‘Herkes aynı haktan yararlanmayabilir’

AYM ise sadece Soma ve Ermenek’te ölen madencinin eş ve çocuklarından birisinin, eşi ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisinin kamuda istihdamına olanak sağlayan maddenin iptali istemini oy çokluğu ile reddetti. Mahkeme ret kararını özetle şu gerekçelerine dayandırdı:

“Kanun önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kurallar ve uygulamaları gerektirebilir. Düzenleme ile sağlanan hakkın, kuralda belirtilen tarihler dışında maden ocaklarında meydana gelen kazalarda ölen sigortalıların yakınları için öngörülmemesi, iptal nedeni kabul edilemez.’’

İki üye muhalif kaldı

AYM üyeleri Muammer Topal ve Osman Alifeyyaz Paksüt bu karara muhalif kaldı. Üyeler muhalefet şerhlerinde, düzenlemenin Soma ve Ermenek maden kazalarını kapsayacak şekilde kaleme alınmasının nedeninin devletin zamanında gerekli önlemleri almamasından kaynaklanan can kayıplarını ‘’bir nevi giderim’’ amacı taşıdığını vurguladı.

Şerh yazısında, farklı uygulamaların eşitlik ilkesinin içini boşaltacağı vurgulanarak, ‘’Kuralın mağdur bir kesime devletçe iyilik niteliğinde yarar sağladığı, aynı düzenlemelerden maden kazası kurbanı diğer kişilerin de yararlanmasının sosyal hukuk devleti ile eşitlik ilkelerinin gereği olduğu düşüncesindeyiz’’ denildi.