Google Play Store
App Store

Cinsiyet eşitliğinde dünya şampiyonu İzlanda'da kadınlar 'Eşit işe eşit ücret' talebiyle bugün greve gidiyor. Kadınlar, 48 yıl önce bir benzeri yapılan grevden bu yana kat edilen yolun yeterli olmadığını aktarıyor.

Eşitlik savaşında en güzel gün
İzlanda’da kadınlar hakları için yarım asırdır mücadele ediyor. (Fotoğraflar: Arşiv)

Haber Merkezi

Avrupa'nın doğası ve kültürü ile en ilginç ülkelerinden biri İzlanda. Bir ada ülkesi. Hem İngilizce, hem de İzlanda dilinde, "Buzlar ülkesi" anlamına geliyor. Ama aynı zamanda zengin jeotermal su kaynaklarına sahip. Bu nedenle ''Ateş ve buz ülkesi'' olarak anılıyor. Gulf Stream akıntısının etkisindeki ada ülkesinde, yazlar nemli ve serin kışlar ise oldukça yumuşak geçiyor. Kişi başına milli gelir sıralamasında dünyanın ilk 10 ülkesi arasında yer alıyor. Doğal güzellikleri ile özellikle fantastik dizi ve filmlerin platosu. İzlanda, son dönemde sinema filmleriyle de dikkat çekiyor.

Bu notlar bir kenarda dursun biz bugüne bakalım. Sarıyer kadar nüfusa sahip olan bu ülkede bugün tüm kadınlar greve gidiyor. Hemen hatırlatalım, İzlanda cinsiyet eşitliğinde 14 yıldır dünya birincisi. Bu listede Türkiye'nin 130'uncu sıralarda olduğunu anımsatmakta fayda var. Cinsiyet eşitliğinde bu kadar iyi olan bu ülkede kadın grevinin nedeni ‘Eşit işe eşit ücret’ talebi ve kadına yönelik cinsiyete dayalı şiddete karşı çıkmak. Dünya birincisi de olsalar, eşitlik mücadelesini sonuna dek sürdürmeye kararlılar.

1975 İzlanda Kadın Grevi, ülkedeki kadın haklarına yönelik reformların hızlanmasına katkı sağladı. 1980’de Vigdís Finnbogadóttir “Dünyanın ilk demokratik olarak seçilen kadın başkanı” oldu. Ülkede bugün kadın - erkek vekil sayısı birbirine çok yakın.

BAŞBAKAN DA KATILIYOR

Greve balıkçılık sektörü çalışanları, öğretmenler, hemşireler ve Başbakan Katrín Jakobsdóttir'in de katılacak. Jakobsdóttir, başbakanlık ofisi çalışanlarının da greve destek olmasını beklediğini belirterek, "Her şeyden önce İzlandalı kadınlarla dayanışma göstermek için bunu yapıyorum" dedi.

Grev organizatörleri ayrıca temizlik ve bakıcılık gibi geleneksel olarak kadınlarla özdeşleştirilen işler de hâlâ değer görmüyor ve düşük ücretlendiriliyor. Grevin başlığı şu: Siz buna eşitlik mi diyorsunuz?

The Guardian’ın haberine göre organizatörler, tüm sektöreden kadınların katılacağı grevin ‘Günlük hayatı durma noktasına getirmesini’ umuyor.

Bundan 48 yıl önce yapılan kadın grevine katılanlar da, temel talebin aradan geçen yarım yüzyıla rağmen hâlâ karşılanmadığını söylüyor.

İzlanda 2023 Dünya Ekonomik Forumu’nun raporunda cinsiyet eşitliği sıralamasında üst üste 14’üncü kez en üst sırada yer aldı. Rapora göre İzlanda, cinsiyet eşitsizliğini yüzde 91,2 azalttı. Eşitsizliği yüzde 90’ın üzerinde azaltan tek ülke İzlanda. Buna karşılık İzlanda’da bazı sektörlerde kadınlar halen erkeklere oranla yüzde 21 daha az kazanıyor. Ve kadınların yüzde 40’tan fazlası cinsel ya da cinsiyet temelli şiddete uğradığını söylüyor.

HEMŞİRELER DE GREVDE

BSRB Başkanı, Sonja Ýr Þorbergsdóttir, RUV Tv’ye yaptığı açıklamada katılmayı düşünmeyen işyerleri olduğunu belirterek “Grev sırasında insanlara maaş ödemeyi düşünmeyen 40 şirket ve kuruluş var. Bunların arasında bir belediyenin de bulunduğu belirtiliyor” dedi.

İzlanda Hemşireler Derneği’nin internet sitesinde yapılan çağrıda “Hemşirelerin yüzde 96’sı kadın. Greve katılıyoruz. Ancak acil sağlık hizmetleri nedeniyle çalışanlar da uzaktan destek verebilir” denildi.

1975 yılındaki greve kadınların yüzde 90’ı katılmıştı. 24 Ekim’de gerçekleşen bu mitingin 48’inci yıldönümünde hakları için haykıracaklar.

∗∗∗

NÜFUSU SARIYER KADAR 

İzlanda, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde Grönland'ın güneydoğusu ile İskandinavya ve Büyük Britanya'nın kuzeybatısında yer alan bir ada ve Avrupa ülkesi.

• Nüfusu: 357 bin

• Yüzölçümü: 103.000 km²

Avrupa'nın en seyrek nüfuslu ülkesi

Volkanik ve jeolojik olarak aktif bir ada.

Dünyanın en yüksek sendikalaşma oranına sahi

• Ekonomi: Temelini balıkçılık ve balık ürünleri oluşturuyor. Kış turizmi ve termal kaynaklı turizm gelişkin.

• Enflasyon oranı: %6,8.

• İşsizlik oranı: %0,8