Faytona binme, at ölümlerine dur de!
HÜLYA ÇAM
İstanbul Adalar’da her yıl 400’den fazla at bakımsızlık, kötü muamele, sakatlanmalar ve uygunsuz yaşam koşulları yüzünden acı çekerek ölüyor. Ortalama yaşam süreleri 25 yıl olmasına rağmen, fayton atları sadece 2 yıl yaşayabiliyor. Geçtiğimiz Cumartesi günü Büyükada’da bir at daha çatlayarak hayatını kaybetti.
Bana Göz Kulak Ol Duyarlı Yaşam Derneği, fayton atlarının ölümlerine dikkat çekmek iki farkındalık filmi çekti, change.org'da imza kampanyası başlattı ve kampanya #FaytonaBinmeAtlarÖlüyor hashtagi ile sosyal medyada büyük yankı buldu. Ünlü oyuncular Özge Özpirinçci, Melissa şenolsun, Serkan altunorak ve Birce Akalay da filmlerde gönüllü yer alarak destek verdi.
Kampanyanın gidişatını sorduğumuz Bana Göz Kulak Ol Derneği başkanı, oyuncu Özge Özder, “Kampanyanın amacına ulaştığını söylemek mümkün çünkü derneğimizin esas misyonu toplumda bir uyanış sağlamak dışında derneğin kurucu ve gönüllü sanatçıları sayesinde medyada seçilen konuyla ilgili gündem yaratmaktır.” dedi.
“Derneğimiz ve filmi paylaşan çok takipçili bir sürü hesap hacklendi.”
Kampanya filmlerinin paylaşılır paylaşılmaz sosyal medyada ve özellikle instagram da hızla yayıldığını ifade eden Özder, “Kampanyayı ilk yayan insanların takipçisi çok yüksek dernek sanatçılarından oluşması, kampanya sanatçılarının benimsenen ortak bir dile sahip olması, konunun sosyal medyadan yazılı basına, hatta ana haber bültenlerine kadar taşınmasına, dernek sanatçıları ile röportajlar yapılmasına Ve günlerce gündemde kalmasına sebebiyet verdi. Belediyelerin şikayet hatlarının kitlenmesi ve imza kampanyasının çok kısa bir zamanda 150.000 üzerine çıkması toplumun beklenen farkındalığa ulaştığını, tepkisini de gösterdiğini işaret ediyor. Bu tepkiler neticesinde, karşı tepki de geliştirildi ve hem derneğimiz hem de filmi paylaşan çok takipçili bir sürü hesap konunun gündemde olmasından rahatsız birimler tarafından ne yazık ki hacklendi.”
İlk kampanya filminden iki gün sonra Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü, sosyal medya hesabında bir atın yaralanma görüntüsünü paylaşarak, Adana'da atların yük ve insan taşımacılığında kullanımının yasakladığını açıkladı. Sözlü, yasağa dikkat çekmek için nikahını kıyacağı bir çifti, elektrikli faytonla gezdirerek yasağa dikkat çekti.
Atların cesetlerinin ormanlık alanlara atıldığını ifade eden Özder, “Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), bu yıl ki hayvan hakları ihlal raporunda büyük Ada'nın denizinin dibinde binlerce at cesedi olduğunu açıklamıştır.” dedi.
Asıl muhataplarının toplum olduğunu söyleyen Özge Özder, imza kampanyasını Ankara’ya bizzat götüreceklerini ekledi.
“Atlı faytonlar hayvan köleliğinin simgesidir”
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz gazeteci, yazar, aktivist Zülal Kalkandelen, “Hayvan köleliğinin simgesidir atlı fayton. Türkiye'nin çeşitli yerlerinde atlı fayton var ama en çoğu adalarda. Oradaki toplam 277 adet faytonun 226'sı Büyükada'da, 1200 civarında da at var. Bu atlar sabahtan gece çok geç saatlere kadar adaların yokuşlu asfalt zemininde, yazın sıcakta kışın soğukta köle gibi koşuluyor. Faytonun ağırlığına ek olarak, 4-5 kişinin de ağırlığı ekleniyor. Yılda 400 kadar at bu sömürüye dayanamayıp ölüyor. ” dedi.
Zülâl Kalkandelen
Kalkandelen, “Biz bağımsız hayvan hakları aktivistleri olarak konunun yeniden gündeme gelmesi için yaz başında sokak aktivizmi ile halkı doğrudan bilgilendirmeye dönük eylemler yaptık. Adalara vapur kalkan iskelelerde imza kampanyası yapıp, yaşanan sorunu insanlara anlattık.Yetkili kurum İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı UKOME'ye (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) başvurduğumuzda ise yıllardır aynı yanıtı alıyoruz. 26.01.2012'de aldıkları karar doğrultusunda Büyükada'daki 226 faytondan 86'sının kamulaştırılmasını ve ilk aşamada geçiş için 40 adet elektrikli fayton alınmasını öngördüklerini ama bazı kişi ve kuruluşların ve tabii fayton mafyasının, bu karara karşı dava açıp yürütmeyi durdurma kararı çıkarttıklarını söylüyorlar. O günden beri atlar sokaklarda çatlayarak ölüyor, aktivistler sürekli eylem yapıyor ama yetkililerin kılı kıpırdamıyor! Üstelik atlar bulundukları yere idrarlarını ve dışkılarını yaptığından hijyen açısından da uygun olmayan bir durum var.” diye konuştu.
Atlı faytonlar yerine güneş enerjili ve elektrikli faytonların kullanılabileceğini ifade eden Kalkandelen, “Haluk Şahin adlı bir vatandaş, elektrikli fayton üretip patentini almış ve adalara göndermiş ama fayton lobisi devreye girince belediye iade etmiş. O elektrikli faytona yurtdışından talep geliyor ama biz kullanmıyoruz!” diye ekledi.