Fesih adaylık yolunu açmaz

Hüseyin ŞİMŞEK

Parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişin ardından Cumhurbaşkanı’nın iki dönem normal, bir dönem Meclis’in alacağı erken seçim kararıyla aday olabilmesine yönelik Anayasa hükmü, iktidarla muhalefeti karşı karşıya getiriyor. Hukukçular ve muhalefet, Erdoğan’ın normal bir seçimde ya da kendisinin Meclis’i feshetmesi durumunda yeniden aday olamayacağı görüşünde.

Yeni sisteme geçişin ardından iktidar kurmayları, Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı sayısının başa döndüğünü ve bir dönem olarak dikkate alınması gerektiği fikrini öne sürüyor. Buna karşılık hukukçulardan yapılan değerlendirme ise tam tersi. Mevcut Anayasa yürürlükten kaldırılmadan ve yenisi tesis edilmeden geçilen bir sistemde cumhurbaşkanlığı döneminin sıfırlanmasının mümkün olmadığını bildiren Yüksek Seçim Kurulu (YSK) İYİ Parti Temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk, BirGün’e yaptığı açıklamada, “Anayasa maddesi açık, ‘Bir kişi en fazla iki defa cumhurbaşkanı adayı olabilir’ diyor. Mevcut Cumhurbaşkanı’nın iki tane mazbatası var. Birincisi 12’nci Cumhurbaşkanı, ikincisi 13’üncü Cumhurbaşkanı mazbatası. Bu durum aslında konunun yoruma açık olmadığını da gösteriyor” dedi.

İktidar cephesinden gelen “Yeni sisteme geçişin ardından dönem sayısı başa döndü” değerlendirmesinin “isabetsiz bir tespit” olduğunu bildiren Öztürk, “Bu dönemin ilk dönem cumhurbaşkanlığı olarak değerlendirilmesi için kanun yapılırken burada geçici madde eklenmeliydi. ‘Önceki dönem, dönemlerden sayılmaz’ diye bir hüküm eklenseydi, bu ayrım yaşanmazdı ama bunu da yapmadılar” diye konuştu.

CUMHURBAŞKANI İKİNCİ DÖNEMİNDE

CHP İstanbul Milletvekili, Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu da Erdoğan’ın Meclis’in erken seçim kararı almaması durumunda yeniden aday olamayacağı görüşünde. Mevcut kanunları anımsatan Kaboğlu, “Görevdeki Cumhurbaşkanı, olağan seçim dönemi başlamadan TBMM 360 oy ile erken seçim kararı alırsa aday olabilir. Çünkü, şu anda Cumhurbaşkanı görevinin 2’nci döneminde. Erdoğan’ın ilk dönemini saymayan görüş geçerli değil çünkü, ‘Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir’ düzenlemesi, 2007 yılında kabul edildi. Sonraki değişikliklerde bu maddeye dokunulmadı. Bu nedenle, kişi ile ilgili bu hüküm, Erdoğan için de geçerli. Buna karşılık, eğer TBMM erken seçim kararı alırsa, aynı kişi üçüncü kez aday olabilir” dedi.

***

SEÇİM ÖNE ALINABİLİR

Partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada 2023 yılı seçimlerine ilişkin konuşan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Son defa ve çok daha güçlü bir destek istiyoruz" mesajını yineledi. "Son kez destek" mesajının yanlış anlaşıldığını söyleyen Erdoğan, "Son defa lafımızı birileri yanlış anlıyor, bu seçime yönelik söylüyorum" dedi. Toplantı çıkışı seçim tarihine ilişkin sorulan bir soruya ilişkin yanıt veren Erdoğan, "Sular durulmadan olmaz. Öne alınması ile ilgili değerlendirmemiz var. Kamuoyunda ne konuşulursa hepsi bizim gündemimizde yer alır" diye yanıt verdi.