Fiyatlar artıyor enflasyon düşüyor!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağustosta aylık bazda yüzde 0,86 arttı; Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 0,59 düştü. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 15,01, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 13,45 oldu.

Ağustos ayı itibariyle 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 19,62, yurt içi üretici fiyatları yüzde 30,51 arttı. Geçen yılın aralık ayına göre de tüketici fiyatları yüzde 7,35, yurt içi üretici fiyatları yüzde 6,39 yükseldi.

ALKOL VE TÜTÜN İLK SIRADA

Ana harcama grupları itibariyle ağustosta, aylık bazda en yüksek artış yüzde 19,11 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görülürken, eğitimde yüzde 4,26, konutta yüzde 2,04, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,89, lokanta ve otellerde yüzde 0,75 artış kaydedildi.

Endekste en çok düşüş gösteren grup yüzde 1,94 ile ulaştırma olurken, giyim ve ayakkabıda yüzde 1,10, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,77 düşüş gerçekleşti.

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış da yine yüzde 41,42 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü. Bunu yüzde 20,98 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 20,13 ile ev eşyası, yüzde 18,52 ile lokanta ve oteller, yüzde 17,59 ile eğitim izledi.

ZAM ŞAMPİYONU SALATALIK

Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 43'ünün ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 243'ünün ortalama fiyatlarında artış, 132'sinin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Tüketici fiyatları bazında ağustosta bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı yüzde 23,35 ile salatalıkta oldu. Fiyat artışında salatalığı, yüzde 20,44 ile sigaralar, yüzde 16,39 ile özel üniversite ücreti izledi.

Ağustosta fiyatı en çok artan diğer ürünler arasında yüzde 14,64 ile doğalgaz, yüzde 12,73 ile domates, yüzde 10,95 ile sarımsak, yüzde 6,05 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, yüzde 5,74 ile yumurta, yüzde 4,92 ile limon ve yüzde 4,86 ile kabak yer aldı.

Öte yandan geçen ay en fazla fiyat düşüşü yüzde 29,82 ile sivribiberde gerçekleşti. Bunu yüzde 22,38 ile kuru soğan, yüzde 16,35 ile havuç, yüzde 14,20 ile tavuk eti, yüzde 13,67 ile armut, yüzde 12,74 ile patates, yüzde 10,95 ile üzüm, yüzde 9,22 ile karpuz, yüzde 7,5 ile taze fasulye ve yüzde 6,06 ile LPG dolum ücreti takip etti.

‘TÜİK ADETA TİTANİK KEMANCISI GİBİ’

TÜİK’in açıkladığı ağustos ayı enflasyon rakamlarına muhalefetten de tepki geldi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, “Maalesef artık inanılırlığı kalmayan TÜİK, adeta hükümetin Titanik kemancısı gibi vatandaşın market raflarında yaşadığı zamları gizleme çabası içinde. Ama onlar rakamlara yansıtmaktan kaçınsa da halk enflasyonu fazlasıyla hissediyor” dedi.

Erdoğdu, yazılı açıklamasında, “Rakamlara bakarsak AKP, dünyada görülmeyen bir sistem yaratmış. Ülkede fiyatlar artarken enflasyon düşüyor. TÜİK hesaplamasının ciddi şaibeler barındırdığı görülüyor” ifadelerini kullandı.

EKONOMİSTLER: BU İŞTE BİR GARİPLİK VAR

TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre ağustosta yıllık enflasyon, 15 ayın en düşük seviyesine geriledi. “Bu işte bir gariplik var” diyen ekonomistler ise rakamları inandırıcı bulmadı.

TÜİK’in enflasyon rakamlarını BirGün’e değerlendiren Uğur Gürses, “Ağustos ayı, kurların yukarıya gittiği bir dönem oldu. Ayın başında kabaca 5,5 civarlarında olan dolar/TL kuru, ay sonunda 5,8’e geldi. Buna karşın enflasyonda düşüş görmek şaşırtıcı. TÜİK’in hesaplama yöntemiyle ilgili soruları yanıtlaması gerekir. Bu şeffaflık sağlanmadan rakamları konuşmak çok doğru olmuyor” dedi.

Uğur Civelek de şu ifadeleri kullandı: “Şu an TÜİK’te bence olağanüstü bir durum var. Enflasyonu düşük göstermek için son 1 yıl içerisinde birtakım yöntemler geliştirildi. Yılbaşından bu yana fiyat aralıklarının toplandığı yerler farklılaştı. Fiyatların toplandığı marketlere baktığımızda temel gıda maddelerinde alış fiyatının altında satış yapıldığını görüyoruz. Bu fiyatlar Türkiye genelini temsil etmiyor. Bu açıdan baktığımızda enflasyonun beklenenden düşük çıkmasına şaşırmamak lazım; çünkü rakamlar manipüle ediliyor. Maliyet artışının fiyatlara yansımasına ne kadar izin verildiği de bilinmiyor.”

OLDUKÇA TUHAF

Mahfi Eğilmez, Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “İstanbul’da İTO Ücretliler Geçinme Endeksi’nin (perakende fiyatlar) yüzde 2,53 arttığı ağustos ayında TÜFE’nin yüzde 0,86 artması oldukça tuhaf” dedi. Prof. Dr. Burak Arzova da ağustos ayı enflasyon beklenti anketlerine dikkat çekti. Foreks’in anketinde beklentinin aylık yüzde 1,34 olduğunu hatırlatan Arzova, Twitter hesabından “Bu işte bir gariplik var. Bu kadar önemli kurum ve ekonomist TÜİK enflasyonunun yakınına bile ulaşamamış. Çok garip” diye yazdı. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise TÜİK enflasyonunda gördüğü tutarsızlığı tek bir cümleyle anlattı: "Enflasyon düştü, fiyatlar arttı!"