Futbol borsada değil arsada güzel dedirten 11 solcu futbolcu

> ENGİN ÖZER @enginzer listelist.com

Futbol aslında adildir. Çünkü ucuzdur. Oynamak için bir top, üst üste duracak 4 taş, biraz da boş alandan başka şey gerekmez futbol için. Dünyanın her yanında bu yüzden, her ara sokakta oynanır. 11 ayrı milletten çocuğun ortasına bir top atın, anında dünya karmasını kurar, paslaşmaya başlarlar. Birbirlerini tanır, anlarlar. Beraber üzülür beraber sevinirler. Kollarının altına top sıkıştırır, güneşe birlikte yürürler.
“Onca adam bir topun peşinde koşuyor sonuçta” diye dudak bükerler ya hani, aslında binlerce çocuğun rüyalarına dudak bükerler o anda. Futbol romantizmine göz kırpmaca değil amaç. Futbol zaten daha en başta romantizmden ayrılamaz ki, göz kırpmaya ne hacet. O meşhur tezahüratta sevgili gece gece arayıp “Ayrılalım hayır yok senden” diyordu hani. Bitti gitti diyecekmişiz soran olursa. “Deplasmanda dersin soran olursa dedik diye kırıldı mı acaba?”

1 Sağ çizginin yalnız solcusu Metin Kurt

Yazıyı yazmamıza ilham kaynağıdır Metin Kurt. Genç Galatasaray izleyicisi pek tanımayabilir onu. Tanıyıp sevmek için Tekyumruk tribününe biraz göz atmak yeterli olacaktır. Çizgi Metin’e dönelim. “Neden Çizgi Metin” sorusunu şöyle yanıtlıyor 2012’de aramızdan ayrılan Metin Abimiz: Halka en yakın yer neresi? Çizgi. Ben de çizgide beklerdim. Antrenör ve idarecilerin olduğu tarafta oynamayı sevmiyorum. Kapalının önünde oynamamak için bir devre sağ açık, bir devre de sol açık oynardım.

“Mücadele toplumsal ama fatura bireyseldir” sözünün de sahibi, olan Metin Kurt, 1976 yılında Türkiye Kupası yarı finalinde Ankaragücü’nü elediklerinde primleri ödenmeyince ilk grevi başlatır. Kadro dışı bırakılır, futbolu bırakmak zorunda kalır.

2 Bursa’nın filozofu Ivan Ergiç

Savaş yüzünden genç yaşında Sırbistan’dan ayrılmak zorunda kalan Ergiç, işçi olan babasının da etkisiyle futbolun yeni düzenini hep sorguladı. İsviçre Basel’de taraftarın sevgilisi oldu, Bursa’da 4 büyüklerin egemenliği kırıp şampiyonluk gördü. “Neden hakemler gol sevinçlerinde formayı çıkartmaya sarı kart gösteriyor? Forma reklamı görülmüyor diye. Para, futbolun dengesini bozuyor...” Böyle buyurmuştu Bursa’nın en baba adamı Ivan. Sponsor ve menejerleri hep reddetti, elinden geldiği kadar futbolun endüstrileşen kısmından uzak tuttu kendini.
Bursa, Şampiyonlar Ligi’ne çıkınca kente gelen Manchester United’ı seyredebilsinler diye okullardan gizlice 630 çocuğu kale arkasına yerleştirdi. Onun için “Bir çocuğun Bursa’da Manchester United’ı izlemesinden daha önemli bir şey olamaz”dı. Çocukların velilerinden biri biletin kaynağını araştırıp bulunca bunun duyulmasından hayli rahatsız olmuştu.

3 Futbol Tanrısı Diego Armando Maradona

Futbolun siyaset, din, yaşam, ekmek, su olduğu Güney Amerika’dan çıktı, ülkesi Arjantin’e dünya kupasını getirdi. Avrupa’nın futbol ülkesi İtalya’da Güney’in kahramanı oldu. Zengin Kuzey takımları güneyi asalak olarak görürken, futbolun yeni tanrısı hem kente yeni bir ruh hem de İtalya Şampiyonluğu getirdi. Dönemin parlayan yıldızları Maradona ile birlikte oynamak için transfer tekliflerini reddeder olmuştu. Küme düşme potasındaki Napoli, Maradona’lı yıllarında UEFA kupasını kaldırdı. Güney Amerika’da hep sol liderlerin yanında oldu, onları destekledi. Fifa’yı hiç sevemedi.

1990 yılına gidelim. Unutulmaz Dünya Kupası İtalya 90’da, unutulmaz yarı final mücadelesindeyiz. Arjantin - İtalya ile karşılaşıyor. Maç Maradona’nın kahraman olduğu kent Napoli’de. Sivri dilli süper bücür o ünlü sözlerini sarf ederek cesur bir istekte bulunuyor: Hayatınızın geri kalan her günü İtalya’yı tutabilirsiniz, ama gelin bu defa benim isteğimi yapın, yarın lütfen beni ve Arjantin’i tutun.

4 Kırmızı çiçek Cristiano Lucarelli

İtalya’nın en özgürlükçü, anarşist ve solcu köşesi Livorno şehrinden de bir Berlusconi şebekliği beklenemezdi. İşçi hareketinin ve komünistlerin kalesi olan şehir, rönesanstan beri eşitliğin ve aydınlığın merkezi. Kızıl bayraklar şehrin adeta sokak lambaları gibi.

2004 - 2005 Seria A’nın gol kralı Cristiano Lucarelli ise şehrin tam anlamıyla simgesi. Aşırı sağcı ve faşistlerin mekanı olarak bilinen Lazio ile Livorno’nun rekabetinde hakemler tarafından nedense hep kıyılan taraf olmuştur Livorno. Lucarelli “Livorno hakemler tarafından kollanmayan tek kulüptür, çünkü komünisttir” cümlesini gönül rahatlığıyla sarf eder.

Adına şarkılar bestelenmiş Lucarelli, 2009 yılında Adana 5 Ocak Stadı’nda iki işçi şehrinin, iki işçi takımı Adana Demir Spor ve Livorno karşılaşması için ülkemize de gelmişti.

5 Il Trattore Javier Zanetti

Dünyanın en sağlam sağ beki, yeşil sahaların en sağlam solcularından biridir Zanetti. Arjantin’in bir başka milli kahramanı olan İnter’li efsane, Meksika Zapatista hareketine açıktan yaptığı yardımlarla biliniyor.
Sadece kendi de değil, Inter’i komple örgütleyerek futbolcuların Meksika’ya giden yardıma katılmasını sağladı Zanetti. İtalya’dan Güney Amerika’nın fakir köylülerine giden yardıma bir de not iliştirmişti unutulmaz yıldız: “Biz küreselleşmemiş, farklı kültürler ve geleneklerle zenginleşmiş daha iyi bir dünyaya inanıyoruz. İşte bu parayı size köklerinizi korumak ve ideallerinizi gerçekleştirmek için verdiğiniz kavgaya destek olmak için gönderiyoruz.”

6 Adana sarı ateşinin çocuğu Hasan Şaş

Afrika’nın kuzeyinde “Yavaş yavaş Hasan Şaş” olarak bilinen efsanemiz... Son dönem Türk futbolunun en iyi kariyerlerinden birine sahip Şaş’ın oğlunun isminin “Deniz Yusuf” olması onu tanıyanlar için hiç de şaşırtıcı sayılmaz.
Hasan Şaş da Adana Demirspor okulundan geçmedir. Ankaragücü’ne transferinin ardından Fenerbahçe’nin verdiği yüksek ücrete rağmen çocukluğundan beri hayalini kurduğu takım olan Galatasaray’a geçer. Efsanevi Galatasaray kadrosunda yer alır, bu ekibin unutulmazı olur. 2000 yılında UEFA Kupası şampiyonluğu ile UEFA Süper Kupa şampiyonluklarını yaşar.

7 İngiltere’nin başındaki Fransız Kralı Eric Cantona

Maradona’nın eli varsa Cantona’nın tekmesi var. 5 Ocak 1995 tarihinde oynanan Crystal Palace - Manchester United maçında düdük makarnası bir İngiliz taraftarına yerleştirilmiş tekme, futbol sahalarının unutulmaz görüntülerinden biri oldu. Cantona bu hareketiyle uzun süre ceza aldı ama taraftar kendisine çoktan “The King” lakabını takmıştı. Beşiktaşlıların Pascal sevgisine çok benzeyen bir sevgi futbol izleyicilerinin Cantona sevgisi.
Fransa çapında emeklilik yaşının artırılmasını isteyen reforma karşı yapılan eylemlerde sokak gösterileri yerine tüm eylemcilerin bankadaki paralarını çekmelerini söyleyerek, tüm dünyada kısa bir sessizlik oluşmasına sebep oldu. Düşünsenize ya olsaydı?

8 Kötü Kedi Şerafettin Kemalettin Şentürk

Kemo adeta bir manyak gibi koşardı statta. Beşiktaşlı Deli İbrahim ve Ali Eren karışımı bir hali vardı. En olmadık yerlerden inanılmaz vuruşlar yapar topu kimi zaman tribünden dışarı, kimi zaman ağlara asardı. Hafif kambur bakışı, bağırışı çağırışıyla rakip futbolcuların korkulu rüyasıydı.

O dönemin en iyi ön liberolarındandı; hatta ülkede henüz ön libero kavramı bile yeni yeni oturuyordu. Sağ yönelimin her daim hakim olduğu futbol camiası Kemalettin gibi bir deli yüreğe tahammül edemedi. En son geçen sene Fenerbahçe Tv’de: “Herkesin ağzında bir söz var hakemler de insan diye, futbolcular ne peki, patlıcan mı? Sözleriyle gönlümüzü bir kere daha aldı Kemo.

9 Comandante Shabani Nonda

Che’nin, ülkesi Kongo’ya yaptıklarını hiç unutmadı Nonda. Galatasaray’da çok tartışılan bir kariyeri vardı. Gol krallığına çıktığı da oluyordu haftalarca boş geçtiği de. Che’ye olan hayranlığını hem giydikleriyle hem de kazandıklarını fakir ülkesinde değerlendirmesiyle gösteriyordu Nonda. Sponsorluk anlaşmasından gelen parayı istememişti, bunun yerine ülkesindeki amatör kulüplere onlarca forma, şort ve çorap gönderdi.

10 George Best’in Kartal hali Yusuf Tunaoğlu

Türk futbolunun en yetenekli oyuncusu olarak Sergen gösterilir; ama babalar ve amcalar günümüzde pek bilinmeyen Beşiktaşlı Yusuf Tunaoğlu’nu sürekli anlatır durur. Tunaoğlu, Sanlı Sarıalioğlu ile birlikte A takıma henüz 17 yaşında çıkarılır.

O dönem için inanılmaz yetenekleri kısa sürede fark edilir. Dönemin önemli takımlarında Anderlecht’in transfer listesine girer. Her şey hazırken Yusuf boğaz köprüsünde bir trafik kazası geçirir. Anderlecht transferden vazgeçer. Yusuf Tunaoğlu, Yılmaz Güney’in de yakın arkadaşıdır; hatta Güney’in “Arkadaş” adlı filminde gece hayatını anlatan bir anda kısa bir sahnede bile görülür.

11 Slaven Bilic

Sosyalist bir takım yaratmaya çalışıyorum açıklaması çok konuşulan Slaven Bilic adeta Beşiktaş üzerine özel dikilmiş bir elbise gibi oturmuştu. Gezi eylemleriyle başlayan süreç, şövalye ruhlu semt çocuklarının başına bir talih kuşu indirmişti. Tabii ki ülkemizdeki ömrü uzun olmadı. Hukuk Fakültesi mezunu ve sıkı bir rockçı olan Bilic, İtalyanca, Almanca, İngilizce ve Fransızca’yı akıcı bir şekilde konuşabilen semtin en yakışıklı abisiydi.