Gelir eşitsizliği tarihi zirvesinde: Zenginler daha da zenginleşti, orta gelirliler dip yaptı!
Türkiye'nin en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik kesiminin 2023 yılındaki toplam gelirden aldığı pay yüzde 49.8'e yükseldi. En düşük gelire sahip yüzde 20'lik kesim geçen yılda pay kaybı yaşasa da tarihi dibi 2006 yılında yüzde 5.1 ile görmüştü.
Türkiye'de en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, geçen yıl bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8'e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9'a geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin "Gelir Dağılımı İstatistikleri" bültenini açıkladı.
Hane halkı kullanılabilir gelirinin, hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer hane halkı büyüklüğüne bölünmesiyle elde edilen "eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirine" göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, 2023'te bir önceki yıla kıyasla 1,8 puan artarak yüzde 49,8 oldu.
En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9'a geriledi.
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan ve sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1'e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, 2023'te bir önceki yıla göre 0,018 puan artışla 0,433 olarak tahmin edildi.
En düşük gelire sahip yüzde 20'lik kesim geçen yılda pay kaybı yaşasa da tarihi dibi 2006 yılında yüzde 5.1 ile görmüştü.
Sıralı %20'lik gruplar itibarıyla yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin dağılımı (%), 2014-2023:
YÜZDE 60'LIK ORTA KESİM İLK KEZ YÜZDE 45'İN ALTINA DÜŞTÜ
TÜİK verileri son yıllarda en düşük ve en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik kesimler dışında kalan, ikinci, üçüncü ve dördüncü yüzde 20'lik kesimin yaşadığı kaybı net bir şekilde gözler önüne serdi. Bu üç grubun gelirden aldığı toplam pay geçen yıl itibarıyla yüzde 45.94'ten yüzde 44.30'a geriledi. Söz konusu yüzde 60'lık kesimin payı böylece ilk kez yüzde 45'in altına düştü.
GİNİ KAT SAYISI REKOR DÜZEYDE
En son yapılan araştırma sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0.018 puan artış ile 0.433 olarak tahmin edildi.
Son yükselişle Gini katsayısı veri setindeki en yüksek seviyeye ulaştı. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0.520, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0.445 olarak hesaplandı.
TÜİK verilerine göre toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7.9'dan 8.4'e, gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan %10'unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 14.2'den 15.0'a yükseldi.
GİNİ KAT SAYISI NEDİR?
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor.