GES’in getiri hesaplaması nasıl olur?

Prof. Dr. Nur KEYDER*

10 Haziran 2022 tarihinde ilan edilen Gelire Endeksli Senet (GES), 3 ayda bir kupon ödemeli, 6 ay vadeli bir Devlet iç borçlanma senedidir. Üç ayda bir kupon ödemesi hesaplamasında, 2022 Yılı Bütçe Kanunu’nda 2022 yılı için yer alan gelir tahmini, baz olarak kullanılmaktadır. Sözü edilen gelirler, Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyet Genel Müdürlüğü (KEGM)’ne aittir. Bu kuruluşlara ait toplam gelir tahmini 2022 yılı için 874 milyon 144 bin TL’dir (DHMİ’den sağlanan gelir tahmini 565 milyon 993 bin TL, KEGM’den sağlanan gelir tahmini 308 milyon 151 bin TL). GES için talepler 15-22 Haziran 2022 tarihleri arasında toplanacak, 24 Haziran’da senet hesapta olacaktır. Hazine senet için 3 aylık dönemsel getiriyi %5.32, yıllık bileşik getiriyi ise %23.04 olarak belirlemiştir. Ancak kupon getirisi ile ilgili olarak bir de asgari ve azami sınırlar belirlenmiştir.

İlan edilen kupon oranına baz teşkil edecek olan endeks değeri, asgari 95 ve azami 110 düzeyinde olabilecektir. İlan edilen kupon oranının asgari %95’ine denk gelen getiri garantisi verilmektedir. Hasılat payı gerçekleşmesinin projeksiyonun üzerinde olması halinde daha yüksek getiri elde edilebilecektir. Ancak bu getiri, ilan edilen kupon getirisinin 1.10 katını geçemez.

Rakamlarla ifade edecek olursak;

Dönemsel getiri: %5.32

Asgari dönemsel getiri: %5.32 x 0.95 = %5.05 (yıllık %23.04)

Azami dönemsel getiri: %5.32 x 1.10 = %5.85 (yıllık %25.5)

Diğer bir deyişle, dönemsel getiri %5.85’i aşamaz.

Dönemsel Getirinin Hesaplanması:

Endeks hesaplamasında baz olarak bütçede yer alan gelir tahmini kullanılmaktadır.

874 milyon TL /12= 72.83 milyon TL aylık gelir tahmini.

72.83 x 3 = 218.5 milyon TL üç aylık gelir tahmini.

Örnek 1

Gelirin tahmin edilene (218.5 milyon TL) eşit ya da onun altında kalması halinde;

24 Haziran 2022’de GES alan kişiye, 24 Eylül 2022’de ödenecek getiri, %5.32 olacaktır.

Örnek 2

GES’e konu KİT’lerden bütçeye aktarılan hasılat performansı beklenenin üzerinde geldiğinde ise, senet, yatırımcıya ilâve getiri sağlayacaktır. Ancak bu ilâve getiri, konulan üst sınır nedeniyle kısıtlı olacaktır.

İlgili kurumlarca 3 ayda (hasılat dönemi) bütçeye aktarılan tutarın 230 milyon TL olduğunu varsayalım. (Hasılat dönemi, kupon ödeme ayından bir önceki ay itibarıyla açıklanmış son 3 aylık dönemdir.)

Bu durumda;

Kupon Hasılat Endeksi= (230/218.5) x 100 =105.26 olacaktır.

Nihai kupon getirisi hesaplamasında kullanılan formül: Nihai kupon getirisi= Hazine’ce Belirlenen Kupon Getirisi x (Hasılat Endeksi/100)

Örnek 2’ye uygulandığında;

Nihai kupon getirisi= %5.32 x (105.26/100) = %5.59

Hesaplanan %5.59, üst sınır kabul edilen %5.85’in altında kaldığı için uygulanabilecektir.

10.000 TL ana para değerinde bir GES,

10.000 x 0,0559 = 559 TL 3 aylık kupon ödemesi alacaktır.

Altı ay vadeli senedin, ikinci kupon ödemesi anapara ile birlikte yapılacaktır.

*Emekli ODTÜ öğretim üyesi