Gıdalar tarladan sofraya ulaşırken kayboluyor

Ekonomi Servisi

Gıdaya erişimde yaşanan sorunlar giderek büyürken dünya genelinde tarladan sofraya kadar olan kayıp miktarı 18 milyon tona denk geliyor. Dünyadaki gıdaların yüzde 14'ü hasat, taşıma, depolama ve nakliye aşamasında kaybedilirken, yüzde 17'si de tüketici tarafından israf ediliyor.

Dünya Gıda ve Tarım Örgütü verileri halihazırda 828 milyondan fazla insanın gıda güvenliğinin olmadığını yani açlıkla mücadele ettiğini gösteriyor.

İsrafla mücadele tarladan başlaması gerektiğini söyleyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, konu ile ilgili açıklamalarda bulundu. Dünya nüfusunun hızla arttığına dikkat çeken Bayraktar, “Buna karşılık şehirleşme, sanayileşme, turizm ve ulaşım sektörlerindeki gelişmeler tarım alanlarının daralmasına yol açıyor” dedi.

7 milyar 957 milyona ulaşan nüfusunun, 2050 yılında 9,8 milyara yükselmesinin beklendiğini hatırlatan Bayraktar, sağlıklı ve yeterli gıdaya ulaşmanın daha da zorlaşacağına dikkat çekti: “Pandemide üretim ve tedarik zincirindeki bozulma, sorunları daha da büyüttü. Bu sorunun çözümü en başta verimliliği artırarak daha fazla üretim yapmakla mümkün. Ayrıca üretimin de sağlıklı bir şekilde tüketiciye ulaştırılması gerekiyor.”

Bayraktar, açıklamasında dünya genelinde yaşanan gıda kayıplarına dair şu bilgileri paylaştı:

“Birleşmiş Miletler Çevre Programı (UNEP) tarafından hazırlanan Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre, 2019 yılında 931 milyon ton gıda israfı olduğu belirtiliyor.

İsrafın yüzde 61’i evlerde, yüzde 26’sı gıda hizmeti veren işletmelerde, yüzde 13’ü ise gıda satıcılarında meydana geldi. Bu rakamlar dünyadaki toplam gıda üretiminin yüzde 17’sinin israf edildiğini ortaya koyuyor. Diğer yandan dünyadaki gıdaların yüzde 14'ü hasat, taşıma, depolama ve nakliye aşamasında kaybedilirken, yüzde 17'si de tüketici tarafından israf ediliyor.”

Özellikle yaş sebze ve meyve, tarladan sofraya ulaşıncaya kadar önemli ölçüde kayıplara uğradığını belirten Bayraktar, hasat sonrasında taşıma, muhafaza ve pazarlama aşamalarında önemli kayıplar yaşandığını söyledi.

Bayraktar, “Yaş sebze ve meyvedeki kayıp oranı yüzde 10-30 arasında değişiyor” dedi ve ekledi: “Tarladan sofraya kadar olan gıda kaybı ve israfının insani boyutu bir yana, ekonomik boyutu da çok büyük rakamlara ulaşıyor. Bu oranlarla hesap edildiğinde 2020’de 176 milyar lira gıda kaybı ve israfı bulunuyor.”

Yapılması gerekenleri sıralayan Bayraktar, “Üreticilerin öncelikle yetiştirme ve hasat teknikleri konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor. Üreticiden tüketiciye kadar uzanan zincirin halkalarının ıslah edilmesi şarttır” ifadelerini kullandı.