Günübirlik konutlar hedefte: "Muhtaç oldukları için kiralıyorlar"

Havva Gümüşkaya

Seçim sonrası yeni yasama döneminin ilk torba yasa teklifi bugün TBMM’de görüşüldü. Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda tartışmalara neden oldu. 

Teklifle, konutların turizm amaçlı kısa süreli kiralanmaları zorlaştırılarak bazı kurallara ve standartlara kavuşturuluyor. Turizm amaçlı kiralanan konutların belgelendirilmesi, elde edilen gelirin kayıt altına alınarak vergilendirilmesi hedefleniyor. 
30 maddelik kanun teklifinin 8 maddesi konutların turizm amaçlı kiralanması, 4 maddesi Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Kanunu, 6 maddesi Turizmi Teşvik Kanunu, 4 maddesi AYM tarafından iptal edilen Kapadokya Alanı Hakkında Kanun, 6 maddesi ise Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanunda değişiklik öngörüyor.
Kanun teklifinin etki analizi çalışmasında, ülke genelinde günübirlik kiralanan 80 bin civarında konut bulunduğu, bu alandaki yıllık kayıt dışı kazancın ise 51 milyar lira olduğu tespit edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan analizde Airbnb.com üzerinden Türkiye genelindeki ilanlarda belirtilen günübirlik evlerin günlük kira ortalamasının Eylül 2023 itibariyle 3 bin 586 lira olduğu belirlendi. Konutların senede ortalama 6 ay kiralandığı varsayımı ile yapılan hesaplamaya göre, senelik 51 milyar 638 milyon 400 bin TL’lik bir kazancın kayıt dışı ve vergisiz bir şekilde edinildiği belirlendi.

SOSYAL BİR MESELE VAR
Komisyon üyesi muhalefet milletvekilleri, kanun teklifinin içeriğinin Plan Bütçe Komisyonu’nun alanına girmediğini belirterek tepki gösterdi. Yeşil Sol Parti Milletvekili Sezai Temelli, kanun teklifinin gerekçesinin hamaset dolu olduğunu belirterek şöyle konuştu: 

“Burada bir sosyal mesele var. İnsanların bu evlerde günlük kiralama meselelerine baktığımızda, bu meselenin altında yatan çok ciddi sosyal sorunlar var. Yoksulluk, dediğimiz bir mesele var, ‘geçim sıkıntısı’ dediğimiz bir mesele var, nöbetleşe yoksulluk yaşanıyor bu ülkede. Bu nöbetleşe yoksulluğun aslında bir yerde paylaşılmasıyla alakalı bir konuyu konuşuyoruz. İnsanlar odalarını kiraya vermek zorunda kalıyorsa, bir yeri işlettikleri için, turizm işletmecisi oldukları için değil, muhtaç oldukları için veriyorlar ve bu meselede toptancı bir yaklaşımla meseleyi ele aldığınızda, hiçbir farklılığı gözetmediğinizde diyorsunuz ki ‘Ortada 51 milyar liralık bir kayıt dışı ekonomi var. Bunu vergileyeceğiz, ortalama yüzde 20’den vergileseniz, şu kadar vergi kaybını önleyeceğiz’ ama işin bir de öbür tarafı var. Son birkaç yılda hane halklarının ortalama yüzde 30 olarak ayırdıkları kira giderleri yüzde 50’nin üzerine çıkmış durumda. Durum bu kadar vahim yani hane halkı gelirinin yarısı kira ya gidiyor.”