Habur çilesi
Türkiye ile IKBY’yi birbirine bağlayan Habur Sınır Kapısı'nda insanlar günlerce bekliyor. Keyfi uygulamaların sorun yarattığını söyleyen yurttaşların iddiasına göre, sınırdan sırasız geçişin ise bir bedeli var: 100 dolar.
Kayhan AYHAN
Ülkede yaşanan ve bölgede kendini daha çok hissettiren pahalılık ve ekonomik kriz sebebiyle çay, sigara, şeker gibi ihtiyaçlar için Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) geçen yurttaşlar dönüşte günlerce kapıda bekletiliyor. Yurtdışından Türkiye'ye giriş yapan herkes gibi getirebileceği ve hakları kadar alışveriş yapan yurttaşların kapıdaki duruma yorumları ise bunun keyfi bir uygulama olduğu yönünde.
Türkiye'den Irak'a veya IKBY'ye gidişlerinde kapıdaki bekleme bir saat bile sürmezken yurttaşlar, IKBY'den Türkiye'ye girişlerinde ise kimi zaman 3 günden fazla bekletiliyor. Bu kapıyı kullanan yurttaşlar, parası olan kimi şoförlerin görevlilere rüşvet verdiğini iddia ederek öncelikli geçiş hakkı elde ettiklerini ancak parası olmayan veya rüşvet vermek istemeyen şoförlerin ise sınırda günlerce bekletildiğini öne sürüyor. Öyle ki 100 dolar verenlerin sırasız geçiş hakkını elde ettiğini söylüyorlar.
ÇEKİLECEK ÇİLE DEĞİL
Batman'da yaşayan ve e ticaret işiyle uğraşan bir yurttaş da bu sınır kapısını 2-3 ayda bir kullanıyor. Sınır kapılarının normalde 24 saat açık olduğunu kaydeden yurttaş, "Habur'dan akşam saat 21.00-22.00’den sonra kapıyı keyfi şekilde kapatıyorlar. Sabah 8.30'a kadar kapalı kalıyor. Keyfi bir şekilde kapatılıyor. Kimse bir şey söylemiyor. Yetkili bulamıyoruz. Hastamız var mesela sabahtan akşama kadar bekliyoruz. Geçen ay 24 saat kapıda bekledim. Bazı arkadaşlarım 2-3 gün bekliyor. Çekilecek bir çile değil" diyerek yaşadıklarını anlatıyor.
TURİZMİ ETKİLİYOR
Bu uygulamanın kaçakçılığı önlemek için yapıldığının söylendiğini kaydeden yurttaş, "Ama bütün insanları mağdur ediyor. Önlemek istiyorsan basit kurallar var. Bunlar çözülebilir. Gümrük çalışanları kendini tepeden görmesin. Yunanistan kapısına gitsen, böyle bir şey görsen ne yapacaksın. Ama burada bir çözüm yok. Bunu defalarca dile getirdik ancak bir çözüm bulmadılar. Yetkililerin bir çözüm bulmasını istiyoruz. Katı kurallar da getirseler bu işi çözsünler. Van'a her yıl binlerce İranlı geliyor. Kapıda sorun yok, rahat geçiyorlar ve bu yüzden turizm çok yüksek. Ama buralarda neden yok. Çünkü Iraklı bir vatandaş gelip bu eziyeti çekmez. Bu yüzden turizm ve bölge ekenomisi bu sorundan etkileniyor. O kapı düzgün işlese, zengin insanlar gelip döviz koyar ülkeye" ifadelerini kullandı.
***
RANT İDDİASI
Habur Sınır Kapısı'nda bir diğer iddia ise usulsüz toplanan bağış parası. Görevlilerin, IKBY'den Türkiye'ye giriş yapan TR plakalı olmayan araçlardan "bağış" adı altında zorla para aldığı öne sürüldü. Şoförlerin bu ödemeyi yapmadığı takdirde Türkiye'ye giriş yapmasına izin verilmeyeceği söylendiği iddia ediliyor. Makbuzlar, "Şırnak Toplumsal Kültürel Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği" adına kesiliyor. Günde en az bin aracın giriş yaptığı tahmin edilen kapıdan bu şekilde günlük en az 200 bin, aylık ise 6 milyon TL para toplandığı hesaplanıyor. İnternet sitesinde engellilere yönelik faaliyet gösteren dernekler arasında yer alan derneğin adresi ise Şırnak İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü ile aynı yerde görünüyor.
