Halkı enflasyona ezdiriyorlar!

BirGün / ANKARA

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK'in açıklamasına göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Mart ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 3,16 artış gösterdi. Yıllık enflasyon yüzde 68,50’ye ulaştı.

Ekonomi yönetiminin uyguladığı kemer sıkma politikaları işlemiyor. Enflasyonu düşürmek giderek zorlaşıyor. Geniş halk kesimleri eriyen ücretler ve azalan satın alma gücü ile yaşam mücadelesi veriyor.

Merkez Bankası’nın yılsonu için beklentisi yüzde 36 seviyesinde olmasını karşın yılın ilk üç ayında enflasyon yüzde 15 oldu. Merkez Bankası’nın beklentilerinin gerçekleşmesi için 9 ayda fiyatların yüzde 18 oranında artması gerekiyor. Ancak seçimlerin ardından beklenen zamlar ve vergi düzenlemeleri enflasyonun önümüzdeki aylarda daha da derinleşeceği endişelerini artırıyor.

Mart’ta TÜFE endeksinde kapsanan 143 temel başlıktan 121’inde artış gerçekleşti.

ET FİYATLARINDA YÜKSELİŞ

Martta bir önceki aya göre en hızlı artış gösteren yüzde 21,3 ile 'orta öğretim' oldu. Bunu yüzde 18,58 ile kuzu eti ve yüzde 14,56 ile dana eti izledi. Kümes hayvanları eti fiyatlarındaki aylık artış da yüzde 14,65 olarak ölçüldü.

TÜİK, Mart 2024 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 70,41 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmıyor. DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 86,5 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 80,3 olurken düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 92 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 110,6 olarak gerçekleşti.

DİSK-AR’ın hesaplamasında yüksek gelir gruplarının daha düşük gıda enflasyonu hissettiği görüldü. En yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 110,6 olurken en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 51 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koydu.

FARK AÇIKLANMALI

DİSK-AR raporunda gıda enflasyonunda olduğu gibi resmi ortalama enflasyon oranlarının da düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar olmadığı belirtildi. Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları gibi çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen ya da algılanan ve beklenen tüketici enflasyonunun düzenli olarak yayımlandığı hatırlatılan raporda  “TÜİK, uluslararası kuruluşların yaptığı gibi halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan verileri işleyerek yeni bir veri olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıca gelir gruplarına göre enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır” ifadelerine yer verildi.

SEPETTEKİ ÖRTÜYÜ KALDIRIN

TÜİK madde fiyat listesini Haziran 2022’den bu yana açıklamadığı için ürün ve hizmet bazında ortalama fiyatlar tam olarak bilinmiyor. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, mahkeme kararının kesinleştiğini belirterek “TÜİK, madde fiyat listesini derhal açıklamak zorunda! TÜİK, idare mahkemesi kararını uygulamazken mahkeme kararını istinaf mahkemesine taşımıştı. Ancak yaptıkları istinaf başvuruları da reddedildi. Kesinleşen yargı kararının ardından, TÜİK’e 2 Nisan 2024’te idare mahkemesi kararını uygulaması için talepte bulunduk. TÜİK Başkanlığı’nı görevini yapmaya, kesinleşen yargı kararına uyarak enflasyon sepetini açıklamaya çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.

∗∗∗

AYLIK BAZDA FİYATI EN ÇOK ARTAN GIDA ÜRÜNLERİ 

Kuzu eti: %18,6

Dana eti: %14,7

Tavuk eti: %12,2

Şarküteri: %10,14

Sakatatlar: %6,14

Taze meyve: %5

Margarin: %4,9

Su: %3,4

Pirinç: %2,5

(Kaynak: TÜİK)

G20 ÜLKELERİNDE ENFLASYON ORANLARI

Çin: 0,7

İtalya: 1,3

Suudi Arabistan: 1,8

Almanya: 2,2

Fransa: 2,3

Avro Bölgesi: 2,6

Japonya: 2,8

Kanada: 2,8

Endonezya: 3,1

Güney Kore: 3,1

ABD: 3,2

İngiltere: 3,4

Avustralya: 4,1

Meksika: 4,4

Brezilya: 4,5

Hindistan: 5,1

G. Afrika: 5,6

Rusya: 7,7

Türkiye: 68,5

Arjantin: 276